علاقهمند به بازاریابی، محتوا، ارتباطات، خلاقیت و پیچیدگیها، که سعی می‌کنم نتیجۀ کنجکاویها و موشکافیهام از مفاهیم پیچیدۀ زندگی کاری و شخصیم رو با بیانی ساده و متفاوت روایت کنم..
⏰ افسانه‌ای به نام «بهترین زمان پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی»!
بهترین زمان پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی چه زمانیه؟ این سؤالیه که معمولاً متخصصان شبکه‌های اجتماعی یا اون‌هایی که کار تولید محتوا انجام می‌دن از خودشون و دیگران می‌پرسن. همین چند وقت پیش، یکی از کاربرهای توییتر دربارۀ بهترین زمان پست‌گذاشتن در لینکدین پرسیده بود و همین سؤال بهانه‌ای شد تا من این مطلب رو بنویسم که بگم چرا «زمان طلایی پست‌گذاشتن» یه افسانه است و ما باید اون رو «بسازیم»!
من برای اون کاربر نوشتم: «بستگی داره» و این ۲ کلمه، کوتاه‌ترین پاسخِ درستیه که می‌تونم به این سؤال بدم. اما سؤال بعدی که پیش میاد اینه که: «به چه چیزهایی بستگی داره؟» احتمالاً اگه به این سؤال پاسخ بدیم، می‌تونیم به چند بازۀ زمانی حدودی برای پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی برسیم.
بعد با آزمون‌وخطا اون‌ها رو بسنجیم تا در نهایت، برحسب تجربه به بهترین زمان برای پست‌گذاشتن برسیم، بهترین زمان برای خودمون. این «خود» از نظر من خیلی مهمه؛ یعنی زمانی که مخصوص خود خود ماست و نمی‌شه اون رو به کل کاربرهای اون پلتفرم تعمیم داد یا حتی قابل‌تعمیم به صفحۀ خودمون در پلتفرم‌های دیگه نیست. در ادامه کمی دربارۀ همین «بهترین زمان» هم توضیح می‌دم که دقیقاً یعنی چی.
پس، من یه چیز رو بدیهی فرض می‌کنم و بحثم رو ادامه می‌دم:
نمی‌شه بدون درنظرگرفتن ۳ عامل تأثیرگذار صنعت و محتوا و مخاطبان، ساعت دقیقی برای پست‌گذاشتن مشخص کرد.
به‌عبارتی، اعلام یه ساعت مشترک برای همۀ صنعت‌ها و شبکه‌های اجتماعی که موقعیت جغرافیایی و جنس مخاطبان‌شون با هم متفاوته، از اساس اشتباهه. با من همراه باشید که بیشتر دربارۀ این موضوع توضیح بدم.
چرا زمان پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی مهمه؟
یکی از مهم‌ترین دلایل ما چه به‌عنوان یه کسب‌وکار چه به‌عنوان یه صفحۀ شخصی برای حضور در شبکه‌های اجتماعی، نمایش‌دادن فعالیت‌ها، محصولات، نگرش‌ها و افکارمون و در ادامه، میزان درگیرشدن مخاطبان‌مونه. ما چیزی رو به اشتراک می‌ذاریم و منتظریم واکنش مخاطبان رو ببینیم، تعامل برقرار کنیم و دیده بشیم.
این موضوع در خصوص کسب‌وکارها و افرادی که می‌خوان برند شخصی خودشون رو بسازن (مثل بلاگرها، فریلنسرها و...) بیشتر صادقه. اون‌ها روی شبکه‌های اجتماعی سرمایه‌گذاری می‌کنن تا بتونن برند خودشون رو بیشتر مطرح کنن و به اهداف بازاریابی‌شون برسن.
البته همون کسی هم که فقط روزمره‌نویسی می‌کنه یا عکس‌های شخصی و خانوادگی‌ش رو به اشتراک می‌ذاره، احتمالاً بدش نمیاد که از همون مخاطبان محدودش، یعنی خانواده و دوستان و آشنایان، لایک و کامنت بیشتری بگیره.
چه بخواهیم چه نخواهیم، «دیده‌شدن» یکی از مهم‌ترین هدف‌های افراد و کسب‌وکارها برای حضور در شبکه‌های اجتماعیه. از همین‌جاست که ایدۀ مهم «بهترین زمان پست‌گذاشتن» یا «زمان طلایی پست‌گذاشتن» در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شه. «دیده‌نشدن» و «بازخوردنگرفتن» زحمات ما رو برای تولید محتوا به هدر می‌ده.
بهترین زمان پست‌گذاشتن یعنی چی؟
قبل از هر چیز باید مشخص کنیم منظور دقیق‌مون از «بهترین زمان پست‌گذاشتن» چیه؟ در واقع، چه چیزی یه بازۀ زمانی رو به‌عنوان «بهترین زمان» یا «زمان طلایی» (Golden Time) پست‌گذاشتن تعریف می‌کنه؟
با توجه به مطالبی که گفتم، بهترین زمان پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی زمانیه که بتونیم تا حدی مطمئن باشیم که بیشترین اینگیجمنت (Engagement) رو خواهیم داشت. کلمۀ «اینگیجمنت» رو «درگیری» یا «تعامل» ترجمه می‌کنن. در حوزۀ دیجیتال، این درگیری به‌‌معنای درگیرکردن مخاطب با موضوع و ایجاد یک واکنش از سوی اوست.
اما از کجا بفهمیم که مخاطب چقدر با محتوای ما درگیر شده؟ نیاز به معیارهایی برای سنجش اون داریم: معیارهای تعامل (Engagement Metrics) معیارهایی هستن که برای سنجش میزان جذابیت یه صفحه در شبکه‌های اجتماعی و پیگیری نحوۀ تعامل مخاطبان با محتوای اون، استفاده می‌شن. مهم‌ترین این معیارها عبارت‌اند از:
- تعداد لایک‌ها
- تعداد نظرها
- تعداد بازنشرها
- تعداد ذخیره‌ها (Save)
- تعداد کلیک روی محتوا
- و ...
در واقع، اگه آمار یه پست به ما نشون بده که به نسبت میانگین آماری که پست‌هامون داشته، این پست خاص تعداد لایک‌ها، نظرات، بازنشرها و سیوهای بالایی داره، یعنی اون پست تونسته به‌خوبی مخاطبان رو درگیر کنه. اما قبل از اون، مخاطب باید این پست رو «ببینه» تا بتونه در مرحلۀ بعد با اون درگیر بشه. هرچه تعداد بازدیدهای یه پست بیشتر باشه، این شانس رو پیدا می‌کنه که «نرخ تعامل» بالاتری رو هم به دست بیاره.
پس در یه تعریف دقیق‌تر، بهترین زمان پست‌گذاشتن، زمانیه که مخاطبان ما بتونن پست‌هامون رو ببینن و محتوامون در میان انبوه محتوای فضای مجازی گم نشه. «زمان آنلاین‌بودن مخاطبان» یکی از مهم‌ترین زمان‌هاییه که می‌تونه خیال ما رو از این بابت راحت کنه؛ یعنی ما پست‌مون رو درست در همون بازۀ زمانی منتشر کنیم که بیشترین مخاطبان‌مون در پلتفرم آنلاین‌اند و دارن صفحه‌شون رو چک می‌کنن.
خواندن مطلبی که پیش از این در ویرگول نوشته‌م «یک محتوا چگونه وایرال می‌شود؟ + معرفی ۱۱ شاخص برآمده از تجربه‌های شخصی» اطلاعاتی دربارۀ محتوای وایرالبه شما می‌ده که شاید بتونه مکمل این بحث باشه.
یه نسخۀ کلی برای بهترین زمان پست‌گذاشتن وجود داره؟
همون‌طور که گفتم، اگه بخواهیم «بهترین زمان» رو به‌‌صورت یک نسخۀ کلی تجویز کنیم، از نظر من «بهترین زمان» وجود نداره. البته در این سال‌ها، افراد و مؤسسه‌های پژوهشی زیادی سعی کردن با تحلیل‌کردن یک‌سری آمار و داده‌ها، بهترین زمان پست‌گذاشتن در انواع شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام، توییتر، لینکدین و فیس‌بوک رو مشخص کنن.
در زیر، نتیجۀ یکی از این تحلیل‌ها رو که در قالب «نمودار رنگی تعامل جهانی اینستاگرام» برای نشان‌دادن بهترین زمان پست‌گذاشتن، ارائه شده می‌بینیم.
یا نمودار دیگه‌ای که از داده‌های جهانی استخراج شده و نشون می‌ده که کاربران اینستاگرام در چه زمان‌هایی آنلاین هستن.
این آمار در نهایت نتیجه می‌گیره که بهترین زمان ارسال پست در اینستاگرام، دوشنبه تا جمعه ساعت ۱۱ صبحه. با کمی دقت متوجه می‌شیم که احتمالاً تعطیلی آخر هفتۀ اغلب کشورهای جهان در روزهای شنبه و یکشنبه، در این آمار جهانی بی‌تأثیر نبوده است. از همین‌جا معلوم می‌شه که این بازۀ زمانی، دست‌کم نسخۀ ما ایرانی‌ها نیست.
ارائۀ این داده‌ها و مراجعه به اون‌ها، به‌خودی خود بد نیست. اما در بررسی چنین آمارهایی باید به ۳ نکته توجه داشته باشیم:
- داده‌های جهانی، قابل‌تعمیم به همۀ کشورها و فرهنگ‌ها نیست. کشورهای مختلف، تقویم، تعطیلات، ساعت کاری، اوقات فراغت و سبک زندگی متفاوتی دارن. بنابراین، نوع برخورد کاربرها با شبکه‌های اجتماعی هم یکسان نیست.
- حتی در یه کشور واحد نیز مخاطبان هدفِ صنعت‌های مختلف، الگوی رفتاری مشابهی ندارن. برای مثال، صنعتی که مخاطبانش دانش‌‌‌آموزان مدرسه‌‌ن، می‌بایست در فصل امتحانات، متفاوت از صنعتی عمل کنن که مخاطبانش مراجعه‌کنندگان به باشگاه‌های ورزشی هستن.
- جدای از صنعت، هر برند و هر فرد نیز متناسب با استراتژی‌ای که در پیش می‌گیره و با توجه به ترجیحات جامعۀ مخاطبانش، زمان طلایی پست‌گذاشتنش متفاوته.
مثلاً در صنعت چاپ و نشر، اون ناشری که کتاب‌های ردۀ سنی نوجوانان رو منتشر می‌کنه با ناشری که کتاب‌های علمی دانشگاهی منتشر می‌کنه، مخاطبان متفاوت و در نتیجه، زمان طلایی متفاوتی برای پست‌گذاشتن خواهند داشت.
بنابراین، این داده‌ها فقط در صورتی مفیدن که مبنای اولیۀ تلاش‌های بعدی ما برای رسیدن به زمان طلایی پست‌گذاشتن قرار بگیرن. در ادامه، خواهم گفت که ما چگونه می‌تونیم به نسخۀ شخصی خودمون برسیم.
پس چگونه بهترین زمان پست‌گذاشتن خودمون رو پیدا کنیم؟
حالا که این نسخه‌های کلی به درد ما نمی‌خوره، پس چطور می‌تونیم بهترین زمان پست‌گذاشتن مخصوص خودمون رو پیدا کنیم؟ برای یافتن بهترین زمان، باید از آنالیزکردن همون معیارهای تعاملی کمک بگیریم که در بالا نام بردم. تحلیل تعداد لایک، نظرات، بازنشرها، سیوها و کلیک روی محتوا به ما کمک می‌کنه تا بفهمیم کدوم محتوای ما تونسته بیشترین درگیری و تعامل مخاطبان رو برانگیزه؛ و فارغ از نوع و کیفیت محتوا، زمان انتشار اون چه تأثیری در جذب تعامل بیشتر داشته.
مثلاً اگه چندین محتوا با کیفیت، قالب و موضوع مشابه، در ساعت‌های مختلف روز و هفته منتشر کرده باشیم، آیا اون محتوایی که در ساعت ۸ صبح روز تعطیل منتشر شده، بیشترین بازخورد رو گرفته یا محتوایی که ساعت ۹ شب روز کاری منتشر شده؟ طبیعیه که تحلیل دستی کار دشوار و گیج‌کننده‌ایه، اما ابزارهای مختلف تحلیل شبکه‌های احتماعی به‌ویژه اون‌هایی که قابلیت سفارشی‌سازی و ارائۀ گزارش‌های بصری دارن، می‌تونن به کمک ما بیان و کار ما رو راحت‌تر کنن؟
ابزارهای Hootsuite و Buffer، دو ابزار بسیار کاربردی برای مدیریت و تحلیل شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شن. حتی خود پلتفرم‌ها هم ابزار تحلیل مخصوص خودشون رو دارن، مانند اینسایت (Insights) اینستاگرام و آنالیتیکس (Analytics) توییتر.
در تحلیل شبکه‌های اجتماعی، علاوه بر بررسی معیارهای تعامل، این ۴ مورد رو نیز باید لحاظ کنیم:
۱) شناخت دقیق مخاطبان هدف و دنبال‌کنندگان (سن، جنس، موقعیت جغرافیایی و...)
برای مثال، شما می‌تونید از بخش اینسایت (Insights) حساب اینستاگرام‌تون، اطلاعات دنبال‌کنندگان مانند سن، جنس و مهم‌تر از همه زمان‌هایی رو که از حساب شما بازدید می‌کنن، به دست بیارید و بعد از خودتون بپرسید:
- مخاطبانی با این ویژگی‌ها چه سبک زندگی و دغدغه‌هایی دارن؟
- سر کار می‌رن؟ ساعات کارشون چطوریه؟
- چه ساعتی از خواب بیدار می‌شن و چه ساعتی می‌خوابن؟
- چه ساعاتی از روز و هفته، فراغت بیشتری دارن و بیشتر از موبایل‌شون استفاده می‌کنن؟
- آیا جوانان زیر ۲۵ سال همون ساعتی آنلاین می‌شن که زنان خانه‌دار آنلاین هستن؟
طبیعیه که ساعت آنلاین‌شدن این دو گروه با هم متفاوته و روی انتخاب زمان طلایی پست‌گذاشتن شما تأثیر می‌ذاره.
۲) محتوای صفحه
محتوای کوتاه یا بلند، محتوای سرگرم‌کننده یا آموزشی، محتوای تصویری یا متن‌های طولانی و... هریک زمان خاص خودش رو می‌طلبه. مثلاً اگه محتوای شما عمیق و جدیه، مخاطب شما به تمرکز نیاز داره تا بتونه اون رو بخونه و درک کنه، پس در ساعات شلوغ روز یا در زمان‌هایی که خسته است نمی‌تونه اون رو بخونه و ازش رد می‌شه.
۳) بررسی صفحۀ رقبا
اگر مدتی صفحۀ رقبای موفق خودتون رو زیر نظر بگیرید و بررسی کنید، متوجه می‌شید که کدوم پست‌هاشون بیشترین اینگیجمنت رو دریافت کرده و اون پست‌ها در چه زمان‌هایی منتشر شدن. این به شما یک ایدۀ اولیه می‌ده تا موفقیت اون بازۀ زمانی رو هم در صفحۀ خودتون بررسی کنید.
۴) آزمون‌وخطا
با استفاده از موارد بالا می‌تونید تا حدودی بازۀ زمانی مناسب خودتون رو پیدا کنید، اما همچنان نیاز به آزمون‌وخطا دارید.
مثلاً اگه اغلب مخاطبان صفحۀ شما جوانان زیر ۲۵ سالی هستند که در بازۀ زمانی ۹ تا ۱۲ شب در توییتر می‌چرخن، اگه در روزهای تعطیل آخر هفته هم پست‌هاتون رو در این بازۀ زمانی منتشر کنید، از اون استقبال می‌کنن یا الگوی رفتاری اون‌ها در آخر هفته و تعطیلات متفاوته؟
پاسخ این پرسش به آزمون‌وخطای بیشتری نیاز داره. شما می‌بایست در روزها و ساعت‌های مختلف پست‌های مشابه بذارید تا بتونید بهترین استراتژی و تقویم رو برای پست‌گذاشتن تنظیم کنید.
جمع‌بندی
پس به‌عنوان جمع‌بندی می‌تونیم بگیم که «بهترین زمان پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی» وجود نداره، اما شما می‌تونید یه بازۀ زمانی رو که پس از آنالیزهای مختلف احتمال می‌دید بیشترین اینگیجمنت رو نصیب‌تون می‌کنه، انتخاب کنید و پست‌هاتون رو در همون زمان به اشتراک بذارید.
این کار علاوه بر دیده‌شدن بیشتر، می‌تونه شما و مخاطبان‌تون رو به یه زمان مشخص عادت بده. بدین ترتیب، هم برنامۀ شما نظم پیدا می‌کنه و هم مخاطبانی که مشتاق پست‌های شما هستن، سعی می‌کنن در همون زمان مشخص آنلاین باشن تا پست‌های داغ شما رو از دست ندن، البته به‌شرط اینکه محتوای باکیفیت و ارزشمندی به اون‌ها ارائه بدید.
فراموش نکنید، هیچ محتوای بی‌کیفیتی حتی اگه در زمان طلایی منتشر شده باشه، راه خودش رو در دنیای شلوغ و پرهیاهوی مجازی پیدا نمی‌کنه. پس، خودتون رو با خلاقیت و کیفیت متمایز کنید. برای مخاطب‌تون ارزش قائل بشید و بهش محتوای ارزشمند ارائه بدید. این اولین قدمیه که باید محکم بردارید.
شما دربارۀ بهترین زمان پست‌گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی چه تجربه‌ای دارید؟ خوش‌حال می‌شم اون رو با من در میون بذارید.
مطلبی دیگر از این انتشارات
🤵♀️ ۱۶۰ تجربۀ خواندنی از زنان فعال اکوسیستم استارتاپی ایران
مطلبی دیگر از این انتشارات
🤯 یک محتوا چگونه وایرال می‌شود؟ + معرفی ۱۱ شاخص برآمده از تجربه‌های شخصی
مطلبی دیگر از این انتشارات
💡 ایدههای خلاقانۀ نیمایی از کجا میان؟ معرفی ۲۰ تکنیک پراستفادۀ خودم