نگاهی به کلاهبرداری، فریب و تدلیس در ازدواج و پیامدهای ناشی از آن

به عقیده بسیاری از مردم ؛ ازدواج مهم ترین و سرنوشت سازترین تصمیم در زندگی هر فرد به شمار می آید که مسیر خوشبختی را می توان در آن جست و جو نمود. البته شاید در جوامع غربی، موضوع ازدواج دارای اهمیتی به اندازه اهمیت ازدواج در کشورمان نباشد و علت این این امر را می توان در نوع فرهنگ و مفاهیم دینی آمیخته شده در کالبد زندگی ما ایرانی ها یافت. و بالطبع مسئله طلاق نیز در کشورمان مسئله حساس و پر مخاطره ای می باشد. در کنار علت های مختلف طلاق که متاثر از موضوعات اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و… می باشد ، بخش قابل توجهی از اختلافات زوجین به دلیل مسئله تدلیس یا فریب در ازدواجمی باشد که امری تامل انگیز و نگران کننده است.

تعریف فریب یا تدلیس در ازدواج

در تعریف لغوی ؛ ریشه واژه تدلیس از کلمات «دَلَس و دُلْسَه» برگرفته شده است و به معنای ظلمت و تاریکی است. در فرهنگ لغت های مختلف تعاریف نسبتا یکسانی در خصوص معنی کلمه تدلیس عنوان شده است که معنای کتمان کردن و پوشاندن از متداول ترین این تعاریف می باشد.

اصطلاح تدلیس در ازدواج در منابع فقهی به معنای فریب در ازدواج می باشد و از منظر حقوقی به پنهان کردن و اخفای عمدی عیوب در ازدواج و یا نسبت دادن صفاتی به خود جهت اخفال و ترغیب طرف مقابل جهت ازدواج اطلاق می شود. از جانب دیگر ؛ سکوت شخص در خصوص عیوبی که متوجه حالش می باشد نیز از مصادیق تدلیس در ازدواج می باشد.

 به عبارت دیگر ؛ تدلیس مجموعه ای از رفتار، گفتار و کرداری است که زن یا مرد یا شخص ثالثی مرتکب شده و زمینه ساز فریب در امر ازدواج می شود که بر اساس قانون جرم به حساب می آید و طرف فریب کار متحمل مجازات خواهد شد.

همانطور که در مقالات قبلی موسسه حقوقی داتا عنوان شد ؛ عقد نکاح به دو صورت طلاق و فسخ نکاح قابل برهم زدن است و یکی از شرایطی که به زوجین امکان فسخ نکاح را می دهد ؛ بحث تدلیس یا فریب در ازدواج می باشد.

موارد فریب یا تدلیس در ازدواج

• کلیه عیب هایی که متوجه حال زوج(شوهر) بوده و زوجه از آن اطلاع نداشته است :

1. جنون یا دیوانگی : اگر مردی دارای جنون دائمی یا ادواری باشد و زوجه از آن اطلاع نداشته باشد ، نمونه ای از تدلیس است و حق فسخ نکاح در اختیار زن قرار می گیرد. (در مورد شرایط مختف جنون در مقالات قبلی موسسه داتا اشاره شده است.)
2. خصاء : نوعی بیماری جنسی مربوط به بیضه مردان است.
3. عنن : به بیماری جنسی ای گفته می شود که بر اثر آن آلت تناسلی مرد نعوظ نمی‌کند، به نحوی که که ناتوان از آمیزش و برقراری رابطه جنسی می شود.
4. مقطوع بودن آلت تناسلی : در صورت کوتاهی آلت تناسلی مرد به میزانی که رابطه زناشویی را امکان ناپذیر نماید.

• کلیه عیب هایی که متوجه حال زوجه(زن) بوده و زوج از آن اطلاع نداشته است:

1. جنون یا دیوانگی
2. قرن : قرن عبارت است از استخوان یا گوشت زائدی که در آلت تناسلی زن که مانع نزدیکی شوهر با او می شود.
3. جذام : یک نوع بیماری پوستی می باشد.
4. برص : یک نوع بیماری پوستی که به خاطر اختلال سلولهای تولید رنگدانه به وجود می آید.
5. افضاء : یک نوع بیماری جنسی که در آن مجرای بول و حیض یک سره می باشد.
6. زمین گیری
7. نابینایی هر دو چشم.

• در صورتی که هر یک از زوجین صفات اغواکننده ای را به خویش نسبت داده و پس از عقد فاقد صفت مربوطه باشد :

در مواردی زوج یا زوجه اقدام به نسبت دادن صفاتی به خود می نمایند تا در جهت فریب و تدلیس در ازدواج عمل کنند ؛ در این صورت طرف مقابل حق فسخ نکاح را در اختیار دارد و از حق پیگیری حقوقی و مجازات شخص فریبنده برخوردار است.

متداول ترین انواع از تدلیس در ازدواج عبارتند از : فریب در بحث تحصیلات ، شغل ، خانواده و…

مجازات تدلیس در ازدواج

قانونگذار به مسئله فریب و تدلیس در بحث ازدواج توجه ویژه ای داشته است و طبق قانون ؛ شخص فریب خورده می تواند از شخص فریبکار شکایت کیفری نموده و دادگاه بر حسب نوع و شرایط مختلف تدلیس ، شخص فریبکار را متحمل شش ماه تا دو سال حبس نماید. از سوی دیگر ؛ شخص فریب خورده می تواند اقدامات لازم در جهت فسخ نکاح را به انجام برساند. البته لازم به ذکر است ؛ دادگاه بنا بر سابقه شخص فریبکار و نوع تدلیس صورت گرفته ؛ می تواند او را محکوم به جزای نقدی نماید.

مهریه زوجه در موضوع تدلیس در ازدواج

طبق قانون ؛ در صورتی که عقد نکاح قبل از نزدیکی و برقراری رابطه جنسی زوجین فسخ شود ؛ هیچ مهریه ای شامل حال زوجه نمی باشد به جزء مواردی که مرد دارای عیب عنن (ناتوانی جنسی) باشد. از زاویه دیگر ؛ اگر زنی دست به تدلیس در ازدواج بزند و مرد پس از عقد متوجه تدلیس زن شود و به شرطی که از حق فسخ نکاح خود بهره ببرد ، هیچ مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد ولی اگر از اختیار فسخ نکاح استفاده ننماید ، مهریه زن پابرجاست.

نکته مهم : قانونگذار پیشبینی کرده است که ؛ در صورتی که تدلیس در ازدواج از جانب زوجه رخ نداده باشد و از جانب شخص ثالث به وقوع پیوسته باشد ، مرد می تواند مهریه را از شخص ثالث فریبنده مطالبه نماید.

تدلیس در ازدواج یکی از مواردی است که بایستی در دوران آشنایی قبل از ازدواج ، نسبت به آن توجه لازم را به خرج داد تا خدای نکرده مشکلات متعددی شامل حال اشخاص نشود. استقاده از مشاوره های حقوقی در مواقع مواجهه با فریب در ازدواج بسیار موثر و منجر به فایده می باشد.

کارشناسان حقوقی موسسه داتا ؛ آماده پاسخگویی در رابطه با سوالات مختلف شما سروران می باشند ، لذا خواهشمندیم ؛ با استفاده از پل های ارتباطی موسسه داتا سوالات و ابهامات خود را با مشاوران داتا در میان بگذارید.

همچنین شما می‌توانید با رزرو وقت مشاوره به صورت حضوری، تلفنی یا تلگرامی از راهنمایی وکیل متخصص در این امر بهره ببرید.