چگونه از خارجِ کشور، بدون حضور فیزیکی کارهای طلاق را پیگیری کنیم؟

در این مقاله که تهیه شده در گروه موسسه حقوقی داتا می باشد ؛ به موضوع چگونگی طلاق اتباع ایرانی ساکن خارج از کشور وتنفیذ طلاق پرداخته می شود.

بر اساس آموزه های دینی و ارزش و جایگاه والایی که موضوع خانواده در فرهنگ و تمدن ما ایرانیان دارد ؛ طلاق یک مسئله نکوهیده است. اما فراز و نشیب های زندگی زناشویی، گاهی کار را به نقطه ای می رساند که هیچ راهی جزء طلاق پیش روی زوجین نمی باشد.

قوانین جمهوری اسلامی ایران ؛ به همه شرایط و ابعاد حقوقی موضوع طلاق توجه لازم را داشته است.

صلاحیت دادگاه های خارج از کشور در امر صدور رای طلاق:

حضور یکی از زوجین یا هر دوی آن ها در خارج از کشور ؛ شرایط مختلفی را در خصوص صدور رای طلاق ایجاد می کند. بسیاری از زوجین به علت عدم دسترسی به محاکم قضایی داخلی و عدم شناخت کافی نسبت به قوانین کشور در بحث طلاق اتباع ایرانی ساکن خارج کشور ، متحمل مشکلات متعددی می شوند.

طبق ماده ۶ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران ؛ قوانین مربوط به احوال شخصیه همچون نکاح و طلاق و اهلیت اشخاص وارث» درخصوص تمامی اتباع ایران حتی در صورتی که مقیم خارج از کشور باشند اجرا خواهد شد.

طبق ماده ۱۴ قانون حمایت از خانواده جمهوری اسلامی ایران؛ در مواقعی که یکی از زوجین مقیم خارج از کشور و طرف دیگر ساکن ایران باشد ، رسیدگی دعوی این زوجین در صلاحیت دادگاهی می باشد که طرف ساکن ایران در آنجا اقامت دارد. از سوی دیگر ؛ اگر محل زندگی زن و مرد خارج از کشور باشد و یکی از طرفین به صورت موقت در ایران حضور داشته باشد ، دادگاه محل اقامت شخص حاضر در ایران صلاحیت رسیدگی به موضوع طلاق را دارد.  اگر هم مرد و هم زن مقیم خارج از کشور باشند ؛ دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی به موضوع طلاق را دارد که طرفین می توانند با در اختیار گرفتن وکیل ، نسبت به طی شدن روند قانونی رسیدگی به طلاق اقدام نمایند. اما در صورتی که  دو طرف دعوی طلاق ، با یکدیگر توافق نمایند که مراحل رسیدگی به پرونده طلاق را در دادگاهی از خارج از کشور طی نمایند ؛ پرونده طلاق مشمول ماده ۱۵ قانون حمایت از خانواده جمهوری اسلامی ایران می شود.

ماده ۱۵ قانون حمایت از خانواده جمهوری اسلامی ایران مقرر می کند که ؛ «هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خود مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجرا نمی شود مگر آن که دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی (تنفیذ طلاق) صادر نماید. به تعبیر دیگر ؛ در مواردی که حکم طلاق اتباع ایرانی مقیم خارج در دادگاه های کشورهای خارجی صادر شده است ؛ بایستی نسبت به اخذ حکم تنفیذ طلاق در دادگاه های داخل کشور اقدام نمایند.

لازم به ذکر است ؛ ثبت طلاق ایرانیان ساکن خارج از کشور در کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران در کشور مربوطه صورت می‌پذیرد. روند ثبت طلاق در کنسولگری به این گونه می باشد که ؛ زوجین درخواست کتبی خود را به همراه گواهی اجرای صیغه طلاق به وسیله اشخاص مورد تاییدی که با نظر وزارت امور خارجه و قوه قضائیه انتخاب شده اند، به کنسولگری تسلیم می نمایند و مراحل قانونی طی می شود.

ضرورت تنفیذ طلاق :

با همه این اوصاف و نکاتی که بیان شده است ؛ به طور کلی رای و احکام صادره توسط دادگاه های خارج از کشور دارای وجاهت قانونی برای دادگاه های داخل کشور نمی باشد و زوجینی که اقدام به طلاق نموده اند ، بایستی مجددا مراحل حقوقی صدور حکم طلاق را در دادگاه های داخل کشور دنبال نمایند. درصد کمی از احکام و داوری های طلاق در دادگاه های خارج از کشور از دیدگاه حقوقی مورد تایید قوانین و قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران است که در این شرایط زوجین بایستی اقدام به اخذ تنفیذ طلاق نمایند.

بد نیست بدانید ؛ تا مادامی که زوجین اقدام به اخذ تنفیذ طلاق ننموده اند ؛ عقد نکاح بینشان از نظر قوانین جمهوری اسلامی ایران دارای ارزش حقوقی است و قوانین مربوط به زندگی زناشویی در بینشان برقرار می باشد.

به طور مثال : زنی پس از اخذ حکم طلاق از دادگاهی در خارج از کشور ؛ اقدام به سفر به ایران نموده و مراحل اخذ تنفیذ طلاق را پیگیری نمی کند. همسر وی این حق را در اختیار دارد که اجازه خروج از کشور را تا زمانی که مراحل تنفیذ طلاق انجام نشده است به او ندهد.

 مهریه زوجه در مواردی از طلاق که در خارج کشور انجام می‌شود :

همانطور که مستحضرید؛ مهریه حق زن بوده و مرد در زمان عقد نکاح متعهد به پرداخت آن شده است. در هر زمانی و در هر دادگاهی زوجه می تواند نسبت به مطالبه مهریه خود از زوج مبادرت بورزد.

توصیه کارشناسان حقوقی موسسه داتا بر این موضوع می باشد که ؛ به دلیل اینکه مبحث مهریه یک دعوی حقوقی با جوانب مالی است و قوانین هر کشوری در خصوص دعوی مالی متفاوت می باشد ، خانم ها جهت اخذ حق مهریه‌شان به وسیله وکیل یا نماینده حقوقی از طریق مجاری قانونی در ایران اقدامات لازم را انجام دهند.

البته در بحث تنفیذ طلاق نیز توصیه اکثر حقوقدانان بر این پایه استوار است که؛ به سبب عدم صلاحیت اکثریت داوری ها و احکام دادگاه های خارج از کشور پیگیری مراحل طلاق در دادگاه های داخل کشور صورت پذیرد و در صورتی که هر یک از زوجین در کشور حضور ندارند، با استخدام وکلای مجرب اقدام به پیگیری روند طلاق نمایند.

به طور معمول؛ محاکم ایران در صورتی حکم به تنفیذ صادر می کند که کشور صادر کننده رای با ملاحظه قانون ایران اقدام به صدور رای کرده باشد و یا طلاق توافقی و یا به درخواست مرد صورت پذیرفته باشد.

شایان ذکر است؛ در صورت عدم تنفیذ طلاق از سوی دادگاه ، متقاضی طلاق بایستی دادخواست طلاق را تقدیم دادگاه نماید و رای محکمه خارجی صرفا ارزش اماره از حیث ادله اثبات دعوی خواهد داشت که البته نقش مثبتی در صدور حکم طلاق خواهد کرد.

شما می توانید سوالات حقوقی خود را کاملا رایگان با کارشناسان موسسه حقوقی داتا در میان بگذارید.

همچنین در صورت نیاز به مشاوره با وکیل اختصاصی امور خانواده می‌توانید از اینجا نسبت به رزرو وقت اقدام نمایید.