معرفی کتابِ خوب _ نمایشنامه کرگدن اوژن یونسکو

کرگدن (به فرانسوی: Rhinocéros)
نمایشنامه‌ای است در سه پرده اثر اوژن یونسکو، نمایشنامه‌نویس فرانسوی رومانیایی‌تبار که در سال 1994 نوشته شد. از این اثر به عنوان یکی از مهم‌ترین نمایشنامه‌های سده بیستم و در زُمره یکی از «نگین‌های تئاتر دنیا در تمام اعصار» یاد می‌شود.

این نمایشنامه در سال 1345 و با ترجمه جلال آل احمر در ایران منتشر شد و بعد ها در سال 1384نشر قطره با ترجمه خانم پری صبوری این کتاب را منتشر کرد و بعد از آن در سال 1385 انتشارات دانشگاه تهران با ترجمه ی آقای کامیابی این نمایشنامه را منتشر کرد. پیشنهاد من به شما این است که کتاب را با ترجمه خانم صبوری تهیه کنید.

کتابی که با ترجمه خانم صبوری نوشته شده است 244 صفحه دارد اما بخش اولیه کتاب به آشنایی با اوژن یونسکو پرداخته است و گفت و گوی خانم پری صابری با نویسنده. بخش اخر کتاب هم متن مصاحبه با اوژن یونسکو در دانشگاه تهران است که هم متن های ابتدایی و هم انتهایی کتاب بسیار خواندنی هستند و نمایشنامه کرگدن در قسمت میانی کتاب است. شروع کتاب اینطور است که اوژن یونسکو می گوید :

کمدی وحشت آور است

کمدی دردناک است

من می نویسم تا جوابی به خود داده باشم

کی هستیم و چرا هستیم ؟

داستان کتاب روایت مسخ شدن انسان هائی ست که روزی از روزها که مشغول زندگی روزمره اند که با حضور غیرعادی یک کرگدن در شهر مواجه می شوند و نسبت به آن موضع می گیرند و بحث می کنند، در گفتگوهای بی معنی بر سر نژاد کرگدن یا کرگدن ها غرق می شوند، اما از تمامی گرایشات انسانی شان جدا می افتند و درآخر تمام اهالی شهر دچار دگرگونی می شوند و رفته رفته تبدیل به کرگدن با تمام دغدغه های حیوانی اش می شوند و به نقطه ای می رسند که حتی آن را پذیرفته و از این دگرگونی خوشحال و راضی هستند.

این نمایش با نام «کرگدن» بارها در ایران روی صحنه رفته است. از نخستین اجراها می‌شود اجرای حمید سمندریان در ۱۳۵۰ و از نوترین‌ها اجرای فرهاد آئیش در ۱۳۸۷ را نام برد. در سال ۱۹۷۴ بر اساس این نمایشنامه فیلمی به کارگردانی تام او - هرگان و نویسندگی جولین بری تهیه شد. مدت این فیلم ۱۰۴ دقیقه بود که در ۲۱ ژانویه ۱۹۷۴ به نمایش عمومی درآمد فیلم مستندی نیز با نام "کرگدن‌ها و ناکرگدن‌ها "به کارگردانی محسن زمانی به این نمایش و ارتباط یونسکو و ایدئولوژی آلمان نازی می‌پردازد.

این نمایشنامه به طور کلی پاسخی به وقایع بعد از جنگ جهانی دوم و دربردارنده موضوعاتی مانند پیروی از رسوم و عقاید، فرهنگ، فلسفه و اخلاقیات است. اوژن یونسکو در بخشی از مصاحبه اش با خانم پری صبوری و آقای داوود رشیدی می گوید:

بله! اولین اجرا در آلمان بود. درست پانزده روز قبل از افتتاح آن در پاریس. من هم زمان نمایشنامه را در اختیار "ژان لویی بارو" در پاریس و "آشتروک" در دوسلدروف گذاشتم. خب ، آلمانی ها تصور خودشان را در "کرگدن" دیدند و اعتراف کردند که : ما نیز همین گونه به کرگدن تبدیل شدیم و به صورت آدم های نازی در آمدیم . آن زمان بار مسئولیت را به دوش گرفتند یعنی سالهای 1958. امروز دیگر فکر نمی کنم زیر بار چنین مسئولیتی بروند. همه چیز فراموش شده است. "کرگدن" در کشورهای دیگری هم به روی صحنه آمد . در بعضی از کشورها از جمله اروپای شرقی کرگدن ها یعنی : آمریکایی ها.....در اسپانیا کرگدن ها یعنی کمونیست ها...

در دانشگاه تهران اوژن یونسکو در بخشی از مصاحبه اش می گوید :

افکار ناراحت کننده ای در نوشته های قبلی من مشهود بود ! و تناقضاتی بسیار . افکارم متناقض بودند. کشف های ضد و نقیضیی از حقیقت داشتم. زیرا من و دیگران چند شخصیت در درون خود داریم با امیالی فراوان. و باز تکرار می کنم این امیال ضد و نقیض هستند. و دریافتم که تصویر کردن این تضادها فقط در تئاتر ممکن بود با پراکندن آن در گفت و گوها و شخصیت های مختلفی که با یکدیگر در می افتند در مقابل هم می ایستند و به همدیگر چنگ می زنند و همدیگر را تکمیل می کنند. دریافتم که تئاتر برای من ساخته شده تا بتوانم به بهترین وجهی این تناقضات را تصویر کنم ، زیرا این تناقضات توسط قهرمانان بازی شکل می گیرند و من حس می کنم که تئاتر بهترین و شرافتمندانه ترین بیانی است که می تواند انعکاسات پیچیده ی درونی مارا تصویر کند. تئاتر سهل ترین وسیله برای بیان "من" است.

همینطور که می بینید مطالعه مصاحبه هایی که با اوژن یونسکو شده هم به اندازه ی متن نمایشنامه خواندنی است. این نمایشنامه بعد از اینکه تمام شد در ذهن شما تمام نمی شود و ذهن شما را در گیر می کند و گاهی ممکن است برگردید و به دیالوگ ها یا ایده ی کلی نمایشنامه فکر کنید و حتی بتوانید آن را با جامعه امروزه هم تطبیق بدید و این ویژگی نمایشنامه رو برای من جذاب کرده است.

امتیاز فیدیبو به این نمایشنامه 4.2 بوده و گوگل هم 4.7 ستاره به این کتاب داده.

من این کتاب رو هدیه گرفتم و به‌نظرم کتاب خوبی برای هدیه دادن به دوستان و آشنایانه.امروزه گاهی پیدا کردن کتاب خوب برای هدیه دادن سخت می‌شه. گاهی سخته که با نمایشنامه‌ها ارتباط گرفت ولی این کتاب" یک نمایشنامه خوبه" و بنظر من نمایشنامه کرگدن رو اول به خودتون و بعد به دیگران هدیه بدین.

قیمت کتاب هم مناسبه و اگه بخواید اون رو حضوری خریداری کنید، کمتر از هفتاد هزار تومان می‌شه.

این نمایشنامه رو می‌تونید از فیدیبو و طاقچه هم مطالعه کنین. همچنین نسخهٔ صوتی کرگدن در هردو پلتفرم فیدیبو و طاقچه موجوده.

لینک فیدیبو نمایشنامه کرگدنhttps://fidibo.com/book/93567

لینک طاقچه نمایشنامه کرگدنhttps://taaghche.com/book/89856