ایا روزی هوش مصنوعی مانند ما اگاهی خواهد داشت؟

با پیشرفت لحظه ای تکنولوژی و سیستم های مصنوعی،قدرت پردازش و پیچیدگی آنها هم افزایش پیدا میکنه.شاید چند سالی میشه که مدام کلمه هوش مصنوعی رو میگیم.تا قبل این همون ربات خطابشون میکردیم و خوراک ترمیناتور و مجموعه هایی از این دست بود.اما اخیرا این قضایا جدی شده و هوش مصنوعی با قدرت در همه زمینه ها می تازه و ما فقط میشنویم که میگن فلان کار رو کرد یا خواهد کرد.من متخصص این زمینه نیستم و اطلاعات زیادی ندارم اما اخیرا برام سوال شد که ایا هوش مصنوعی میتونه جای انسانو بگیره یا نه و یکسری تحقیقات از سایتای خارجی داشتم که گفتم خلاصه و نتیجه رو اینجا به اشتراک بذارم شاید سوال خیلی ها باشه.

اگاهی فردی شما همون مجموع خاطرات ،تجربه ها و اطلاعاتیه که از خودتون و محیطتون دارید.اگاهی شما کاملا منحصربه فرد خود شماست و در جهان تنها خودتون میتونید اون رو درک کنید . یعنی فردی که عین شما باشه و تو محیط یکسان با اموزه های شبیه شما باشه هم باز اگاهی و درک مشابهی مثل شما نداره.پس بسیار پدیده خاص و منحصر به فردیه.اگاهی دائما در حال تغییره در هر لحظه توسط بیشتر شدن تجربه و اطلاعاتتون و...تا به امروز که من جدیدترین مقالات رو سرچ کردم تعریف دقیق و مشخصی جز این از اگاهی نیست و هنوز برای علم مبهمه.اما دو نظریه در مورد نحوه کار اگاهی از نظر نورولوژیست ها هست که من تحت الفظی ترجمشون میکنم و متخصصشون نیستم اما فک کنم اکثر کساییم که اینجان دنبال تخصص نورولوژی نباشن و سعی میکنم اصل کلام رو بهتون برسونم.

یک نظریه نظریه اطلاعات یک پارچه و یکی دیگه نظریه جهانی فضای کار هست.

نظریه اطلاعات یکپارچه بیشتر جنبه فیزیکی رو بررسی میکنه و دنبال اطلاعات خاص و اندازه گیری شده از اگاهیه. نظریه فضای کار میگه ذهن ما یک حافظه داره که از اون اطلاعاتو بیرون میکشه و تجربه هوشیارانه بهمون میده.این نظریه هم گسترده تره و بیشتر دنبال نحوه کار اگاهیه.در ادامه که توضیح میدیم ایا هوش مصنوعی میتونه جایگزین ما بشه یا نه مفصلتر اینهارو باز میکنیم.

مجله conversation مقاله ای رو از طرف دکتر سبحاش کاک پرفسور مهندسی کامپیوتر و الکتریک دانشگاه اوکلاهاما منتشر کرده در این باره.با وجود شکست پروژه های میلیارد دلاری امریکا و اروپا برای شبیه سازی اگاهی انسان توسط کامپیوتر هنوز عده ای بر این باروند که اینکار شدنیه اما دکتر کاک و اکثر همکارانش به علل علمی معتقدن اینکار نشدنیه.چرا که برخلاف تصور غالب مغز مانند کامپیوتر پردازش نمیکنه.ارگانیسم های زنده تجربیات خودشون رو با مغز مستقیما و از طریق پیچیدگی های اتصالات عصبی به اشتراک میزارن و هر لحظه این فرایند فعاله اما کامپیوتر ها دیتارو مستقیما از حافظه بر میدارن یا اونجا ذخیره میکنن.سیستم هاشون کاملا متفاوته .ذهن مستقیما تو محیط جستجو میکنه و عناصری که برای یک عملکرد نیازه رو پیدا میکنه.ادراک مستقیما با داده های حسی ارتباط نداره.مثلا شما به راحتی یک میز رو از زوایای مختلف میگردید و میبینید بدون انکه لازم باشه داده ها تفسیر شن یا به حافظه سپرده بشن و مطابقت داده بشن.همه کارهایی که یه کامپیوتر میکنه.تفاوت مغز و کامپیوتر فقط در پیچیدگی نیست که بگیم روزی کامپیوتر پیچیده تر میاد و حله.انسان از انچه که می اندیشه اگاهه و میتونه هر لحظه اراده کنه فکر کردنو کنار بزاره و به چیز دیگه ای فکر کنه.طبق اثبات های تورینگ این عمل برای کامپیوتر غیر ممکنه.کامپیوتر اراده دلخواه نداره و صرفا براساس دستورات اجرا میکنه.مثلا پیچیدش هم کنیم باید بهش بگیم که مثلا ساعت فلان کارو تموم کن.یا فلان دستورو گرفتی کارو تموم کن.یا سی ثانیه بعد کارو تموم کن.یا اگه وارد فلان سایت شدی کارو تموم کن.بنده برنامه نویس نیستم اما قطعا برنامه نویس ها درک میکنن منظورم چیه.کامپیوتر اراده خوداگاه نداره که هر لحظه خودش اراده کنه اینکارو انجام بده.برای اکثر عملکرداشم همینطوره.

حتی هایزنبرگ فیزیکدان کوانتومی هم تفسیر کرده که هوشیاری یه چیز فیزیکی نیست و دانش اگاهانه شخصه.بعدا شرودینگر نیز این نتایجو تایید و اثبات کرد.علم پزشکی امروزه نیز اون رو تایید کرده.هیچ ساختار دقیقا مشخص و منظمی نیست که منحصرا اگاهی رو تولید کنه.به اعتقاد دکتر سمیر زکی متخصص مغز و اعصاب اگاهی واحد نیست.یعنی اگاهی های زیادی هست که در زمان و مکان توزیع شده و ورای تصوره فیزیکیه .(جالبه این مورد یکی از موارد اثبات جاودانگی اگاهی بعد مرگ و دنیای دیگره که در موردش بیشتر میگم بعدا،اثبات های کاملا علمی برای احتمال وجود دنیای بعد مرگ)-در پایان منابع رو هم حتما میزارم.

در ادامه مقاله SAاز کریستوف کوچ متخصص حوزه اگاهی و نویسنده کتاب چرا اگاهی قابل محاسبه نیست، رو بیان میکنیم:

گرچه دانشمندان همه قبول دارند ما بزودی به هوش عمومی مصنوعی خواهیم رسید.اما اگاهی کیفیت ذاتی هر تجربه هست.در واقع اگاهی کیفی هست نه کمی و قابل اندازه گیری و محاسبه توسط کامپیوتر هایی که معیار کارشون عددیه.مثلا ایا کامپیوتر بو ،طعم، درد نیش،کندی زمان موقع بی حوصلگی و نشاط و اضطراب رو حس میکنه؟ایا شرم یا شوخی رو درک میکنه یا صرفا یه دیدگاه عددی و کمی بهش داره و یه سری واکنش طبق دستورات بهشون میده؟اصل این ایده که ربات ها اگاهی داشته باشن بر میگرده به سال 1970 پروژه معماری تخته سیاه در علوم رایانه ای.برنامه ها به مخزن اطلاعاتی به نام فضای کار یا تخته سیاه دسترسی داشتن.روانشناس ها هم معتقد بودن همچین منبعی در ذهن هست و کار اونهارو همراهی میکردن.

تازه جالبه بدونید بسیاری از فعالیت های مغز ناخودگااهه!!!یعنی در واقع شما اکثر کاراتونو ناخوداگاه انجا میدید اگر هر لحظه حستون از دما و جنس لباستون و یه لحظه نشستن و بقیه رو در نظر بگیرید بدون اینکه متوجهشون باشید و بهشون دقت کنید انجامشون میدید!!!خب یه نظریه گفتیم نظریه جهانی فضای کاره.مثلا شما غذای مورد علاقتونو میبینید بلافاصله پیام عصبی مغز به تمام قسمت ها میره .قسمت برنامه ریزی ،پاداش دهی مغز ،زبان و... سپس اون قسمت هایی که باید عمل میکنن و واکنش نشون میدن.این نظریه به معیار های امروزی هم نزدیکه و قدرت بی نهایتی به مغز میده.انگار که کل قوای مغز هر لحظه داره کار میکنه.البته دقیقا اینطوری نیس که واقعا هر لحظه در حال کار باشه ولی خب بازم ظرفیت زیادی رو به کار میگیره.

نظریه دیگه اطلاعات یکپارچه هست طبق این نظریه از ظریق سیناپس های بین نورنها تجربه و فرایند های ناشی از اون احساس تجربه شمارو مشخص میکنن.البته این تئوری یکم ریاضی طوری هست!اینجا یه پدیده ای هست به نام قدرت تصادفی ذهنی(یعنی قدرتی که خود ذهن شانسی داره و علت خاصی فعلا برای داشتنش نیست)درسته اتصالات عصبی شبیه مدارها هستن ولی قدرت تصادفی ذهنی ندارن(واقعا تنها ترجمه مطلوبش این بود نمیدونم این چه اسمیه روش گذاشتن ._.) این نظریه میگه هر سیستمی حتی مدار هم اون قدرت رو داره اما مقدارش خیلی کمه یا صفره.یعنی یه عدد برای ذهن میشه در نظر گرفت که فوق العاده زیاده.این قدرت رو با فی(Φ) نشون میدن و میگن هر مکانیسمی که یه سری اطلاعات میگیره و خروجی میده از این عدد داره.به علت پیچیدگی مغز و میلیارد ها سلول و تریلیاردها اتصال عصبی این مقدار برای مغز بیشترینه و فعلا بالاترین معیاره.جالبه مدار یه ابر کامپیوتر تازه به یک میلیاردم این عددم نمیرسه!!!پیشرفته ترین کامپیوتری که شاید شنیدید میتونه ابعاد جهان رو محاسبه کنه و فلان و فلان.ممکنه بگید چطوری؟مگه اون از ما حافظش بیشتر نیس؟مگه سرعت محاسبش هزاران برابر ما نیست؟مگه یه مدار خلی پیچیده نیست؟اما معیار یه چیز دیگس شاید شما حافظه و سرعتتون پایینه ولی یادتون نره ذهن شما اون مدارو طراحی کرده!!!ببینید ذهن ما چیه:)

جالبه این عدد فی برای همه کامپیوتر ها تقریبا یکسانه یعنی اون ابرکامپیوتر و ساده ترین کامپیوتر امروزی تقریبا نزدیک به صفر هستن!یکم پیچیدس میدونم توضیحاتشم تخصصیه اما این عدد سعی میکنه میزان هوشیاری رو اندازه بگیره که با کلی تخفیف به کامپیوتر ها ،ممکنه لطف کنیم و کمی بالاتر از صفر در نظر بگیریم.پیچیدگی به حافظه بیشترو سرعت بیشتر نیست.بهترین روش درکش همونه که گفتم.هرچقدر کامپیوتر پیچیده باشه باز ما انسانها همه چیشو ساختیم!!!حتی اگه به یه ابر کامپیوتر بگیم یه ابر کامپیوتر دیگه بسازه که به فرض از خودش قویتره باز در اصل ما سیستمی رو ساختیم که اینکارو کنه.اینکه میگیم یروز هوش مصنوعی مارو نابود میکنه در اصل به علت سرعت و حافظه بالاشه!!!نه پیچیدگیش.یه انسان باهوش شاید بتونه نقط ضعف اون رو پیدا کنه.جالبه گفتیم این تئوری عددیه اما یه مطلب معنوی و غیر مادی رو اثبات میکنه!!(البته به زعم خودم وگرنه دانشمندا متریالیستن!)اینکه اگاهی در اصل بودن و افرینشش اگاهیه و منحصر به فرده!یعنی شما پیچیده ترین کامپیوتر و مدار رو بساز ولی باز فی اون چندان بالا نمیره چون مغز خیلی عمیقتر از ایناس.مغز میتونه احساسات و تجربه هارو واقعی بسنجه حس کنه و درک کنه.این پیچیدگی طبق این تئوری منحصر به فرد و ورای درکه.من نمیگم تکنولوژی بهش نمیرسه!!!!!نه صرفا به مدل های مشابه مغز میرسه که بقول اقای دکتر که این مقاله رو نوشته یه زامبی مرده هست و درک نداره.فقط بازیگره و فرمان هارو اجرا میکنه حتی اگه از یه بو خوشحال بشه بخاطر کدی هست که بهش دادیم!!!یا کدی دادیم که یه سری بوهای مطلوب رو تشخیص بده خود بوی مطلبو رو هم کیفی نه بلکه کمی میسنجه.جالبه که چطور علم عددی و ریاضی میتونه کیفی ترین چیز رو ثابت کنه.منبعو میزارم خودتون ببینید چکیده همین مطالبه و خود تئوری که متریالیستی ترین حالت رو در نظر گرفته قبول داره قدرت مغز ذاتیه.البته نمیگه یه معجزه هس که بهش نمیرسیم.میگه فرای درک فعلی ما هس و روی کامپیوتر اجرا نمیشه.شاید هزاران سال بعد سخت افزار و سیستمهای متفاوتی بسازیم .علم پزشکی هم تایید کرده که ما امروزه با وجود بررسی و شناخت همه ساختار های مغزی منشا اگاهی رو دقیقا پیدا نکردیم.جالبه ما همه فعالیت الکتریکی مغز رو کنترل میکنیم پس اصولا باید روی صفحه مانیتور ببینیم اگاهی کجا میره و کجا فعاله.ولی بخشیش رو اونم مبهم میبینیم .اینارو میخواستم تو یه مقاله دیگه در اثبات جهان دیگه بگم ولی در یک مقاله تو مرکز تحقیقات نیویورک دکتر سم پرنیا با دوستانش این قضیه رو ازمایش کرده و میگه از اینجا به بعد کار ما و علم پزشکی نیست.نهایتا از اینجا به بعد علم فیزیک باید ادامه بده چون قطعا اگاهی مقدار کمیش این جهانیه .در مقاله دیگه که الان پیداش نمیکنم میخوندم فیزیکدانانی هستن که اعتقاد دارن اگاهی بعد دیگه ای داره.یعنی اون الکترون توی مغز شما تنها منبع اگاهی شما نیست و احتمال زیاد ماده و الکترون یه بعد دیگه داره که اطلاعات اونجا ذخیره میشه.جالبه خودشون اتئیستن و توضیح داد به خاطر اعتقادم نیست که به خدا اعتقاد ندارم از انظر فیزیکی احتمال زیاد بعد دیگه برای اگاهی هست که اونجا هم ذخیره هست و ما باید با فیزیک بهش پی ببریم!در همین مقاله اصلی که حرف میزدیم هم خود دکتر اشاره کرده که از اینجا به بعد مکانیزم فیزیکی در کاره نه سلولی!

پس اگر ما ذهن یه انسان رو تو اینده اسکن و منتقل کنیم به یه ابر کامپیوتر ایا انسان اونجا زنده میشه و درک داره؟؟/یعنی خود شما در قالب یه کامپیوتر بیدار میشید و واقعا خودتونید و از خودتون درکی دارید؟

از نظر نظریه جهانی فضای کار احتمالا بله چون شما صرفا یه انبار دارید و چند جا هم در ساخت اگاهیتون نقش داره که در اینده میفهمیم(طرفدارای خودشو داره اما ضعیفه و تا الان اینو اثبات نکرده)شما در قالب یه کامپیوتر زنده میشید جون شما صرفا چهار تا الکترون تو نورون ها هستید که یه نظم خاصی دارن.مثلا شما بستنی دوست دارید .و این تنها داده ذهنیتونه.اگر یه کامپیوتر بگیم یه فردی رو اجرا کن که بستنی دوست داره و جز این هیچ اگاهی دیگه ای نداره شما یهو تو کامپیوتر زنده میشید!چون شما فقط با اگاهی درونیتون که بستنی دوست داره معنا پیدا میکنید!!البته فرض اینکه تنها داده درون مغزتون الان فقط همون باشه!!!درکش یکم سخته نه؟؟و مسخره.به همین علت نظریه اطلاعات یکپارچه میاد و میگه نه !دست نگهدارید.اینطوری کل بشرو با دستای خودمون بدون دونستن منقرض میکنیم!فرض کنید شما رو به یه کامپیوتر انتقال بدیم.بعد ازش بپرسیم فلانی ...آیا تو اون تویی؟؟/ایا الان در کامپیوتر زنده شدی؟؟؟چه واقعا شما اون تو زنده باشید و چه درکی نداشته باشید و تو دنیای دیگه باشید و یا نابود شده باشید کامپیوتر میگه اره!!!یعنی هیچ راه اثباتی نیست که بفهمیم اقای ایکس الان تو کامپیوتر زنده هست یا نه!در نتیجه ماهم با لبی خندان خودمونو میکشیم و اطلاعاتمونو روی کامپیوتر اپلود میکنیم بدون اینکه بفهمیم واقعا اون تو داریم زنده میشین یا نه!و اینطوری پایان بشر:)

برای اینکه یکبار دیگه بفهمید قدرت ذاتی ذهن یعنی چی و چطور یه چیز کیفیه...تو ایران که نه ولی در کشورای پیشرفته شبیه ساز ابو هوا هست که بهش وصل میشید.امکان نداره یه کامپیوتر بتونه شما رو خیس کنه یا حس خیسی بهتون بده!!!شاید روتون اب بپاشه ولی بدون اون درکی از خیسی نمیتونه به شما بده!!نهایتا صدای بارون و تصویرشو سه بعدی با بهترین کیفیت اجرا میکنه و شاید یکم مغزتون گول بخوره که واقعا بارون میباره!یا مثلا امروزه اختر فیزیکدانها توی ازمایشگاه های پیشرفته با ابر کامپیوتر سیاه چاله رو عینا شبیه سازی میکنن.ایا سیاه چاله واقعا خودش وجود پیدا میکنه و اونا رو میبلعه؟؟؟اینا متن های علمی مقاله هست نه مثال های خودم.اگر روزی کامپیوتر ها حس پیدا کنن انسان نمیشن بلکه یه گونه جدا و مستقل میشن و دست از کار برای انسان ها میکشن.فیلم بلک میرور و سریال وست ورلد رو ببینید.اونجا هم حرص و طمع بشر برای زنده کردن خودش تو کامپیوتر شکست میخوره و باعث به وجود اومدن یه گونه جدید میشه.یکی عین شما که عین شما رفتار میکنه ولی در واقع خود شما نیست!

لینک مقاله اخری دکتر کریستوف کوچ

https://www.scientificamerican.com/article/will-machines-ever-become-conscious

دکتر سم پرنیا از مرکز مطالعات نیویورک بندای اخر رو بخونید به زندگی پس از مرگ هم مرتبطه

https://www.nyas.org/news-articles/academy-news/is-there-life-after-death/

مجله کانورسیشن دکتر کاک

https://theconversation.com/why-a-computer-will-never-be-truly-conscious-120644

تعریف کلی از اگاهی رو هم اینجا ببینید و یه خبر جالب از احتمال پی بردن به راز اگاهی!

https://www.verywellmind.com/what-is-consciousness-2795922