تشخیص چهره؛ تامین امنیت یا نقض حریم شخصی؟

این روزها هر شرکت معروف و برندی به دنبال استفاده فناوری تشخیص چهره است و به دنبال انجام کارهایی قریب الوقوع برای هر چه دیده شدن هستند. از جمله شرکت‌های بنام ، می‌توان شرکت‌های چینی و یا گوگل و یا ماکروسافت را نام برد که توانسته‌اند با عینک‌هایی در شناسایی مجرمین استفاده کنند. این عینک که معروف به عینک‌های پلیسی که با تردد پلیس در سطح شهر اطلاعاتی را ذخیره کرده و به دیتابیسی که در سامانه آنها وجود دارد ذخیره می‌شود.

در گوشی‌های هوشمند و به اصطلاح اسمارت فون‌ها هم علاوه بر استفاده از تشخیص هویت توسط اثرانگشت ، تشخیص چهره نیز به این گوشی‌ها اضافه شده است. مزیت استفاده از این سیستم‌ها ، دقت بالا و عدم تماس فرد با دوربین می‌باشد. برای مثال در گوشی‌های شیائومی سیستم تشخیص چهره قرار گرفته است.

برگردیم سر موضوع خودمان، همان عینک‌های پلیسی ساخته شده چین!

عینک های هوشمند پلیس چین

پلیس‌های چین با کمک عینک‌های هوشمند می‌توانند اطلاعات افرادی که در خیابان‌ها در حال تردد هستند را دریافت کرده و در دیتابیسی که متصل به سامانه‌ای در پایگاه می باشد ذخیره کند و با تطبیق چهره فرد مورد نظر با دیتابیس موجود، اطلاعات فرد را به پلیس نشان دهد و در صورتی که فرد مورد نظر، مجرم تحت تعقیب باشد به پلیس گزارش می دهد.

همچنین این عینک هوشمند پلیسی در شهر پکن مورد آزمایش واقع شد و توانست علاوه بر تشخیص چهره افراد، شماره پلاک خودروهایشان را هم شناسایی کند. این فناوری هوشمند که در ایست بازرسی یک بزرگراه در خروجی شهر مورد استفاده قرار گرفته بود، نه‌تنها در بازرسی، چهره‌ی افراد را تشخیص داد، بلکه آن‌ها را با پایگاه داده‌ی پلیس تطبیق داد تا بررسی کند افراد تحت تعقیب هستند یا خیر. این عینک هوشمند در صورت تشخیص مجرم، علامت هشداری به مأمور پلیس نشان می‌دهد تا آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهند.

به کمک این عینک‌های هوشمند ، پلیس‌های چین می‌توانند از میان هزاران عابر پیاده مظنون و مجرم را شناسایی کنند و نسبت به دستگیری او اقدام کنند.

دستگاه حضورو غیاب

از دیگر فناوری‌هایی که این روزها پیشرفت قابل توجهی داشته، دستگاه‌های حضور و غیاب است. دستگاه حضور و غیاب معمولا در سازمان‌ها، شرکت‌ها، مراکز اداری و ... به منظور ساعت زنی پرسنل و فرآیند اتوماسیون‌های اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مشکلاتی که دستگاه‌های حضورغیاب تشخیص چهره داشته‌اند این بود که فرقی میان عکس شخص و چهره واقعی فرد قائل نبود و این امر باعث تقلب‌های بسیاری شده بود به همین منظور با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از الگوریتم‌های پیچیده و در نظر گرفتن ابعاد سه بعدی در چهره و همچنین به کمک فاصله نقاط و اختصاص وزن به فواصل میان نقاط مشخص شده چهره، دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره ضد تقلب شده است. از طرفی دیگر در دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره نیاز به تماس با دستگاه نیست.

تشخیص چهره به جای کارت،های بانکی !

از دیگر ابزارهایی که می‌توان به عنوان پیشرفت فناوری تشخیص چهره از آن یاد کرد، استفاده از سیستم تشخیص چهره به جای کارت بانکی است. این روزها همه در کشور خودمان دارای چندین کارت بانکی از بانک‌های مختلف هستند و اکثر مردم با استفاده از دستگاه های خودپرداز اقدام به خرید از کارت بانکی خود می‌کنند. یکی از معضلاتی که در این باب، مردم کشورمان با آن روبرو هستند، سرقت کارت بانکی و یا گم کردن کارت‌های بانکی و یا جعل از روی کارت بانکی آنها است. شاید به دفعات برایتان رخ داده باشد که در صورت زدن سه بار پسورد اشتباه در دستگاه های خودپرداز، کارت بانکی شما توسط دستگاه ضبط می شود و به اصطلاح دستگاه خودپرداز کارت بانکی را خورد!!!.

کمک از این تکنولوژی به خصوص در ایران می‌تواند جلوی خیلی از مشکلات عنوان شده را بگیرد . برای نمونه بانک کشاورزی کشور چین امکان استفاده از خدمات بانکی در سه دستگاه خودپرداز خود را بدون نیاز به کارت بانکی برای هویت‌سنجی و جایگزینی آن با سیستم تشخیص چهره فراهم کرده است. با استفاده از دستگاه خودپرداز مورد نظر دیگر نیازی به همراه داشتن کارت بانکی نیست و کاربر می‌تواند با استفاده از سیستم تشخیص چهره وارد حساب بانکی خود شود و از تمام امکانات و خدمات موجود استفاده کند. برای استفاده از این خودپردازها تنها کاری که کاربر باید انجام دهد، فشار دادن کلید دریافت پول با استفاده از تشخیص چهره است. پس از فشردن کلید مورد نظر، دوربین خودپرداز اقدام به اسکن چهره کاربر می‌کند و در صورت مثبت بودن پاسخ شناسایی، کاربر باید شماره تلفن یا شماره شناسایی خود را وارد کند. مرحله‌ی بعد شامل وارد کردن میزان پول مورد نیاز برای برداشت در کنار رمز عبور است. پس از موفق بودن کل این مراحل، کاربر می‌تواند پول خود را دریافت کند.

اما استفاده از این فناوری‌ها معایب و مزایایی نیز دارد که در قسمت مخالفت‌ها و موافقین اشاره خواهد شد.

• مخالفت‌ها:

استفاده از عینک‌های هوشمند چه توسط پلیس و چه توسط افراد معمولی برای خیلی‌ها نگران کننده است چرا که تحت نظر گرفتن شهروندان همواره در موارد مختلف موضوع مشاجره بوده است. یکی از این موارد نگرانی‌ها در خصوص اقدام اخیر اپل بود که داده‌های کاربران را از آی‌کلود چینی به یک استارتاپ رایانش ابری محلی منتقل کرد.

هرچند این سیستم مزایای متعددی دارد، اما چالش‌ها و مشکلات زیادی نیز پیش روی بانک‌ها قرار می‌دهد. برای مثال می‌توان به هزینه‌ی بالای نگهداری از این سیستم در کنار عادت و اعتماد کاربران برای استفاده از آن اشاره کرد.

تجاوز به حریم خصوصی افراد یکی از مواردی است که نظرات متفاوتی را به دنبال داشته. در بیانیه شورای شهر سانفرانسیسکو آمده است که «فن‌آوری تشخیص چهره بیشتر از آن‌که فایده داشته باشد، حقوق و آزادی‌های مدنی را به خطر می‌اندازد.»

همچنین می‌افزاید که استفاده از این فناوری موجب «تشدید بی‌عدالتی نژادی شده و زندگی خصوصی مردم را به خطر می‌اندازد.»

• موافقین:

در مورد استفاده از سیستم تشخیص چهره به جای کارت بانکی، یکی از کارکنان ABC یا بانک کشاورزی چین مدعی شده که استفاده از سیستم تشخیص چهره با توجه به دریافت شماره شناسایی، شماره تلفن و رمز عبور امن‌تر از دریافت کارت بانکی است. همچنین با توجه به در اختیار داشتن تصویر مشتریان، دوربین‌های امنیتی تعبیه‌شده در بانک می‌توانند به‌سرعت مشتریان خود را شناسایی کنند و از این‌رو شانس انجام فعالیت‌های غیرقانونی بانکی بسیار کاهش پیدا می‌کند.