چرا مدیران باید تفاوت بین همبستگی و رابطه علّی را بدانند؟

شاید بتوان گفت مدیریت یعنی ایجاد تغییر در چیزهایی که تحت کنترل است به‌منظور آن‌که روی چیزهای دیگری که تحت کنترل نیست، اثر گذاشت تا به نتیجه دلخواه رسید. برای مثال یک مدیر دستمزد سال آتی کارمند خود را افزایش می‌دهد (آنچه تحت کنترل است) تا انگیزه او را برای کار کردن بیشتر کند (نتیجه دلخواه). پس نکته مهم آن می‌شود که یک مدیر بتواند علت پدیده‌ها را درست تشخیص دهد.

اما مثال‌های زیادی وجود دارد که افراد روابطی بین پدیده‌ها فرض کرده‌اند که وجود خارجی نداشته است. یکی از دلایل مهم بروز این مسئله را باید در عدم درک صحیح تفاوت بین همبستگی و رابطه علّی جست.

همبستگی نشان می‌دهد که افزایش یا کاهش یک متغیر با افزایش یا کاهش متغیر دیگری همراه است. مثلا بین سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های الکلی همبستگی وجود دارد ولی سیگار کشیدن عامل اعتیاد به الکل نیست. درحالی‌که سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان ریه است.

عدم درک تفاوت این دو مفهوم می‌تواند به نتیجه‌گیری‌های گمراه‌کننده منجر شود. در مقاله ای که لینک آن در زیر آمده مثال‌های متنوعی از دنیای واقعی می‌زنم تا این مطلب روشن شود. در زیر به برخی از آنان اشاره می‌کنم:

یک مطالعه پزشکی در مجارستان بر روی ۲۲۱ مردی که تلفن همراه با خود حمل می‌کردند، ادعا می‌کرد که مردانی که تلفن همراهشان را در جیب شلوار خود حمل ‌کنند به‌جای آن‌که در جیب جلوی پیراهن و یا کیفشان بگذارند، ۳۰ درصد تعداد اسپرم کمتری نسبت به متوسط تعداد اسپرم جمعیت مردان دارند.

بازتاب این مطالعه بلافاصله فضایی را علیه تولیدکنندگان تلفن‌های همراه ایجاد کرد که تولیدات آنان را باعث کاهش باروری در مردان معرفی می‌کرد. برخی سازمان‌های حمایت از مصرف‌کننده خواستار نصب برچسب‌های هشداردهنده بر روی تلفن‌های همراه شدند.

اما مشکل آنجا بود که این مطالعه تنها بر مبنای همبستگی انجام شده بود و رابطه علّی دقیقی را روشن نمی‌کرد. منتقدان این‌طور عنوان می‌کردند که بسیاری از مردان سیگاری تلفن همراه خود را به‌جای جیب جلویی پیراهن در جیب شلوار خود می‌گذارند و معمولاً پاکت سیگار خود را در جیب پیراهن خود می‌گذارند تا به سیگارها آسیبی وارد نشود.

سال‌هاست که مشخص ‌شده است سیگار کشیدن تعداد اسپرم‌ها را در مردان کاهش می‌دهد. به‌علاوه اثر عوامل دیگر مانند استرس در نظر گرفته نشده بود. استرس نیز باعث کاهش تعداد اسپرم در مردان می‌شود. شاید کسانی که مجبور هستند دائماً تلفن همراه را با خود حمل کنند، دارای مشاغل استرس‌آوری هستند که لازم است در طول ۲۴ ساعت در دسترس باشند. (توجه کنید هدف رد یا تائید اثرات تلفن همراه بر بدن انسان نیست، بلکه روش نتیجه‌گیری مورد نقد است.)

مطالعه دیگری بیان می‌کرد به‌طور متوسط کسانی که شش ساعت تلویزیون در روز نگاه می‌کنند پنج سال زودتر از کسانی که اصلاً تلویزیون نگاه نمی‌کنند، می‌میرند. آیا با این نتایج می توان استدلال کرد با ندیدن تلویزیون بیشتر عمر می کنید؟ آیا توضیح دیگری برای آن وجود دارد؟ شاید کسانی که تصمیم گرفتند بیشتر تلویزیون نگاه کنند، ازنظر بدنی کمتر فعال هستند، یا مبتلا به افسردگی شده‌اند و یا در شرایط جسمی خوبی نیستند و نمی‌توانند مانند افراد سالم به فعالیت‌های پرتحرک بپردازند. درواقع ممکن است عامل پنهان دیگری هم‌زمان موجب افزایش دیدن تلویزیون و کاهش طول عمر می‌شود.

پیام اصلی این بحث این است که مدیران باید بدانند لزوماً رخ دادن هم‌زمان دو پدیده، بدان معنی نیست که یکی دلیل دیگری است. فرض کنید در شرکت خود یک مدیر فروش با مدرک ام.بی.ای استخدام کرده‌اید. سه ماه پس از استخدام او فروش شرکت ۳۰۰ درصد رشد می‌کند. آیا این نتیجه فعالیت او بوده است؟ این امکان وجود دارد؛ اما می‌توان به توضیحات دیگری فکر کرد؟ این افزایش فروش می‌توانسته نتیجه افزایش تقاضای فصلی بوده باشد؟ احتمال دارد تقاضای کلی برای آن محصول در بازار صعودی شده است؟ به چه دلایل دیگری می‌توان فکر کرد؟ چه شواهدی برای رد یا اثبات این دلایل وجود دارند؟

به نظر شما آیا در استدلال‌های زیر می‌تواند خطایی وجود داشته باشد؟

داده‌ها نشان می‌دهد که کودکانی که بازی‌های کامپیوتری می‌کنند رفتارهای خشونت‌آمیز بیشتری از خود نشان می‌دهند. بازی‌های کامپیوتری موجب افزایش بروز پرخاشگری و رفتارهای خشونت‌آمیز در کودکان می‌شود.

مطالعات اقتصادی نشان می‌دهد وقتی میزان بدهی یک کشور به ۹۰ درصد تولید ناخالص داخلی آن می‌رسد، رشد اقتصادی کند می‌شود. نتیجه آن‌که بدهی زیاد موجب کاهش رشد اقتصادی است.

می توانید متن کامل مقاله را در لینک زیر دنبال کنید:

http://analica.ir/causation-correlation/