کلاغ رنگ شده هرگز جای قناری را نمیگیرد

در سالهای اخیر مفهوم هوش مصنوعی در دنیا و ایران رواج زیادی پیدا کرده است دولتها و شرکتهای بزرگ در تلاش هستند تا با استفاده از هوش مصنوعی بهروری سازمانی خود را افزایش دهند و با کاهش هزینه های عملیاتی و افزایش سرعت اجرا سود بیشتری را نصیب کسب و کار خود کنند ،در واقع هدف شرکتها در استفاده از هوش مصنوعی اتخاذ تصمیمات سریعتر و کم هزینه تر بدون دخالت انسانی است و تصمیمی که با کمک ماشین بر اساس اطلاعات موجود در سازمان اتخاذ میگردد .

الگورتیم های مختلف هوش مصنوعی با استفاده از انواع مختلف اطلاعات در یک سازمان به مدیران از آینده خبر میدهند و از تصمیمات اشتباه توسط آنها جلوگیری میکنند. ابزارهای هوش مصنوعی ابتدا بعنوان یک کارآموز در کنار سیستم های اطلاعاتی قرار میگرند و با ورود و خروج اطلاعات در سیستم ها ،رفتارهای سازمانی را می آموزند و به مرور زمان یاد میگیرند که در چه زمانی و چه مکانی چه کاری را انجام دهند و در واقع الگوریتم های هوش مصنوعی نه کل سیستم بلکه گوشه کوچکی از یک سیستم کل در یک سازمان هستند که برای یاری رساندن به دیگر پرسنل و مدیران برای پیشبرد اهداف سازمانی تلاش میکنند.

مانند سایر اتفاقات تکنولوژی که در سالهای اخیر در ایران افتاده است برخی افراد از تکنولوژی های جدید برداشتهای نامعتبر و اشتباه دارند و این برداشتهای اشتباه را با یک اینترفیس زیبا بجای اصل تکنولوژی عرضه میکنند. متاسفانه هوش مصنوعی نیز در سالهای اخیر با یک ترجمه اشتباه فنی در سازمانهای مختلف در حال استفاده است و برخی کارشناسان ، تهیه هر نوع سیستم نرم افزاری و سرویس اطلاعاتی و تبادل اطلاعات بین این سیستم ها را به هوشمندسازی ترجمه کرده اند که دادن آدرس اشتباه به اصل موضوع است . اگر این فرض و ترجمه صحیح باشد تمام سیستم های اطلاعاتی و سایتهای آنلاین ایران سیستم های هوشمند هستند در صورتی که در تعریف نرم افزارهای سازمانی ، این سیستم ها جز سیستم های اطلاعاتی و دیجیتالی محسوب میشوند که وظیفه آنها جمع آوری ، نگهداری ، نمایش و انتشار اطلاعات است ، زمانی یک سیستم اطلاعاتی میتواند بعنوان یک سیستم هوشمند مطرح شود که قادر به ارائه پیشنهاد و تصمیم در مورد یک موضوع خاص باشد .

بعنوان مثال سیستم فروش آنلاین دیجی کالا را در نظر بگیریم ، دیجی کالا یک پلتفرم یکپارچه عرضه و خرید کالا است، هزاران خریدار و فروشنده در این بستر در حال خرید و فروش هستند . یک خریدار در خیابان ولیعصر روبروی پارک ساعی وارد دیجی کالا میشود ثبت نام میکند و ادرس خود را ثبت میکند، یک کتاب را انتخاب و سفارش میدهد ،مبلغ را پرداخت میکند و منتظر ارسال کتاب میشود . تا این مرحله سیستم دیجی کالا هیچگونه هوشمندی نداشته است فقط از کاربر اطلاعاتی را دریافت کرده است و برای کاربران دیگر که پرسنل دیجی کالا هستند انتشار داده است . حال فرض کنید یک کاربر دیگر در روزهای اینده از خیابان ولیعصر روبروی پارک ساعی در دیجی کالا ثبت نام میکند و یک موبایل را در دیجی کالا جستجو میکند . اینجا موتور هوشمند دیجی کالا فعال میشود و با توجه به اطلاعات کاربر با استفاده از الگوریتم های مختلف هوش مصنوعی سعی میکند سلیقه مشتری را حدس بزند و محصولات دیگری را به وی پیشنهاد کند یکی از این روشها ایجاد ارتباط بین مشاهدات کاربران است ، موتور هوشمند دیجی کالا بر اساس ادرس کاربر حدس میزند که ممکن است این کاربر با کاربر قبلی که یک کتاب با اسم X را خریداری کرده باشد اشتراکاتی داشته باشد پس کتاب X را به کاربر جدید هم پیشنهاد میدهد این موتور کوچک هوشمند با قرار گرفتن روی بیگ دیتای سیستم دیجی کالا در حال رصد و نظارت بر عملکرد کاربران است تا بتواند کاربران را به خرید بیشتر تشویق کند .

هوش مصنوعی دارای مفاهیم زیادی مانند یادگیری ماشین ، یادگیری عمیق ، بینایی ماشین ، سیستم های خبره ، پردازش زبان طبیعی ، شبکه های عصبی و رباتیک است هوشمند سازی یک سازمان یا یک فرایند مستلزم بهره گیری از مفاهیم فوق در آنالیز و توسعه سیستم های آن میباشد . هوشمندی کامل یک فرایند در یک سازمان نیازمند صرف زمان برای توسعه ماشین هوشمند است بطوریکه ماشین بعد از حضور در وضعیت عملیاتی سازمان بصورت خودکار هر روز بر اطلاعات خود از سازمان اضافه میکند و با گذشت زمان مانند یک فرد خبره در آن کسب و کار میتواند در فعالیتهای سازمانی ایفای نقش نماید.یک ماشین هوشمند در یک دوره زمانی به رشد و بلوغ میرسد و این دیدگاه که یک ماشین بعد از پیاده سازی هوشمند است دیدگاه نادرستی است نیاز است ماشین خود را بر اساس اطلاعات موجود با کسب و کار سازمانی وفق دهد .