امام قلی خان رستم ممسنی

تصویر #امام_قلی_خان_رستم ریس #ایل_رستم.

شجره خوانين رستم از كي گرجي (رستم_ممسنی) شروع مي شود. افراد اين خانواده با سركوب بزرگان و ساير خاندان هاي قديمي رستم نابود شد.

اما امام قلی خان رستم به تدريج با کمک و همراهی طایفه دهتینی و همچنین با توجه پیوند فامیلی مرتبط به دهتینی ها به قدرت رسيد.

امامقلی خان در اوایل سلطنت رضا ،شاه، نخستین فئودال مقتدر و بانفوذ طايفه رستم از عشایر ممسنی بود که در دژی استوار و مستحکم زندگی می.کرد
امام قلی خان رستم را از مهمترین و تاثیرگذار ترین خوانین لر میدانند.

او ،یاران و اقوامش در طایفه دهتینی به شدت راسیالیسمی (نژاد باور) بودند.

اقدامات امام قلی خان رستم غالبا در جهت پیشرفت ایل رستم بود.
این اقدامات به طور کلی در دو جهت نمایان میشد
1: مدرنیته کردن جامعه خود
2: حفظ و گسترش قدرت

حفظ و گسترش قدرت توسط امام قلی خان رستم باعث به وجود امدن جنگ هایی شد که بعضی از آنها غرور افرین (مانند جنگ دورگ دهنو)
و بعضی دیگر را میتوان جنایت علیه بشریت دانست.(مانند جنگ فهلیان)

موضوعاتی مانند اختلافات نژادی، توسعه‌طلبی و ، اختلافات سیاسی، منافع اقتصادی، دفاع از ایل و طایفه، محافظت از قلمرو و ... انگیزه به وجود آمدن جنگ های امام قلی خان و طایفه بود و
این جنگ ها علیه حاکمیت وقت و همچنین با هدف سرکوب قدرت های محلی صورت میگرفت.

طایفه دهتینی در سرکوب قدرت های محلی نقش ایفا نمیکرد. اما به شدت با حاکمیت به مقابله می پرداخت.

امام قلی خان رستم که مدتی از زندگی خود را در تبعید در شهر های تهران و تبریز به سرمیبرد متوجه پایین بودن سطح رفاه ، سواد و عقب افتادگی در عرصه تکنولوژی ها در جامعه خود شد و قدم های بزرگی در جهت جبران این ضعف ها برمیداشت.( مانند ایجاد حمام عمومی مدرسه و نشر کتاب)

در قسمت های بعد به جزئیات بیشتری اشاره خواهد شد.

این تصویر در سال ۱۳۰۷ عکس برداری شده در قلعه نوگک قبل از نبرد تاریخی دورگ دهنو.

این جنگ به صورت مفصل در پست های قبل توضیح داده شده. شما میتوانید در بخش استوری های برگذیده در قسمت جنگ دورگ دهنو موضوعات آن را مطالعه کنید.

این تصاویر بازسازی شده، و قابلیت زوم اپتیکال را دارند.

دورگ دهنو.

این منطقه با اسامی دو رگ دهنو ،دورگ مدین و دو رگ مدو یا مدینه شناخته شده است .

دو رگ مدو همان مکان ایست که در سال ۱۳۰۷بین قوای دولتی از یک سو و در سوی دیگر نیروهای طایفه رستم به رهبری امامقلی خان رستم به همراه طوایف ایل رستم از جمله دهتینی ها جنگ بزرگی بر سر املاک منطقه ی رستم در گرفت .

دلیل جنگ را می توان درخواست معین التجار بوشهری داماد اسماعیل شبانکاره ای از امامقلی خان رستم مبنی بر پرداخت بهره ی مالکانه ی املاک رستم ذکر کرد . چرا که در سالهای گذشته برای تضعیف ایل ممسنی که تا اواخر دوره قاجاریه یکه تاز منطقه ی جنوب بود،

مظفرالدین شاه قاجار با توجه به جنگ پل جوزق که باعث شد خاندان زند با پشتیبانی ممسنی ها بر خاندان قاجار پیروز شود کینه سختی به دل گرفتند و به این دلیل بود که بعد ها که قاجار بر مسند حکومت تکیه کرد املاک این ایل بزرگ را به اسماعیل شبانکاره ای تاجر بزرگ اسلحه داده بود و اینک دامادش معین التجار بوشهری بهره ی مالکانه آن را می خواست .

#امام_قلی_خان_رستم نپذیرفت و جنگ آغاز شد شروع جنگ در دورگ دهنو بود و سپس جنگ به نوگک کشیده شد و قوای دولتی که توان ایستادگی در مقابل دلیرمردان ایل رستم به ویژه ملا ناصر انصاری و ملا غلام انصاری و ملا پرویز انصاری را نداشتند و تعداد زیادی از آنها نیز کشته و زخمی شده بودند ،شکست را پذیرفتند و به مرکز قوای دولتی در فهلیان ممسنی عقب نشینی کردند

تصویر #امام_قلی_خان_رستم و سران طایفه #دهتینی
این جنگ به صورت مفصل در پست های قبل توضیح داده شده. شما میتوانید در بخش استوری های برگذیده در قسمت جنگ دورگ دهنو موضوعات آن را مطالعه کنید.

این تصاویر بازسازی شده، و قابلیت زوم اپتیکال را دارند

#امام_قلی‌_خان_رستم رئیس طایفه‌ی "رستم" | شهسوارِ فرهنگیِ زمان خویش

نزدیک به یک قرن پیش ، سال ۱۳۰۵ شمسی، انسان شریفی به نام «امامقلی خان» که رئیس طایفه‎‌ی رستم (واقع در شهرستان رستم امروز) بود، ((طایفه رستم یکی از ایلات چهارگانه ممسنی میباشد)) از جیب خودش هزینه می‌کند تا یک کتابی درباره‌ی مسائل زنان چاپ و نوشته شود.

رئیس طایفه‌ای که اسلحه از دستش نمی‌افتد، اسلحه‌ای دیگر به نام فرهنگ را در اختیار دارد که مردمان و مخصوصاً "زنان" طایفه‌‎اش، باید با آن تجهیز شوند.

امامقلی‌خان آن‌قدر بلندنظر است که بداند در کنار ایجاد امنیت باید به فکر ارتقای سلامتی و رشد فرهنگی مردم طایفه‌‎اش نیز باشد. پس همّت می‌کند، کتابی با همکاری عده از دوستان و هم ایلی هایش مینویسد و سپس با هذینه شخصی اش درخواست انتشار کتابی را می‌دهد که هنوز هم خواندنی و هنوز هم قابل افتخار است.

اولین کتاب فارسی درباره‌ی مسائل زنان که در ایران توزیع شده است. این کتاب، سندی معتبری است که نشان میدهد توجه به زنان و جایگاه ویژه انها در جوامع لر و خصوصا ایل ممسنی بسیار مورد اهمیت است. امروزه هم طایفه های امام قلی خان رستم از افتخار افرینان شهسواران فرهنگی در کشور ما، هستند.

تعدای از تصاویر این کتاب هم در بخش های بعدی این پست قابل مشاهده است.

بخش‎‌هایی از کتاب که نشان می‌دهد سختی تاهل و مخارج بالای فراهم کردن مقدمات ازدواج، نزدیک به یک قرن، در کشور ما قدمت دارد.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
آن زندان پر عذاب یعنی آن قنداق و لفافه‌ی پر پیچ و تاب که مطابق عقاید عموم علمای بزرگ، مخالف حفظ‌الصحه و قوانین طبیعی می‌باشد یکی از آلات بدبختی است که بعضی از مادرهای جاهل هنوز آن را برای معذب داشت اطفال خود استعمال می‌نمایند... !

تصاویری از کتاب امام قلی خان رستم

شجره خوانین رستم ممسنی.

همانطور که مشاهده میکنید نسل قدیمی تر در بالا و نسل های جدید در پایین قرار گرفته است که روابط آنها فقط بر اساس پدر و فرزندی میباشد.

سلسله که به معنای زنجیر است در شجره نامه های پادشاهی استفاده میشود و این شجره نامه ها چهارچوبه مناسبی برای ارائه و شناخت رویدادهای تاریخی هستند.

امام قلی خان رستم سفر های بسیاری در شهر های مختلف ایران داشت و در صدد بود که رشد فرهنگی اجتماعی و پیشرفت های جوامع دیگر را در طایفه اش نمایان کند.

او در بخشی از کتاب خود بیان میکند تصمیم دارد با ساخت یک مکتب خانه در طایفه رستم افراد طایفه ام را به سرچشمه دانش و تعلیم سوق دهم و طعم شرین علم و ادب را به انها بچشانم.

او موفق شد این مدرسه را تاسیس کند. اما تنها کسی که به جزء خودش در آن دوره تاریخی و در ایلات لر سواد داشت ملا قدمعلی انصاری بود که برای مدت محدودی میبایست افرادی را باسواد کند تا در آن مکتب خانه به عنوان معلم به دیگر اهالی طایفه آموزش دهند.
تصویر ملا قدمعلی انصاری در پیج درج شده است. (شما میتوانید در بخش استوری های برگذیده در قسمت ریش سفیدان ایل تصویر ایشان را مشاهده کنید)

اما جنگ های امام قلی خان بدون وقفه در جریان بود و تنها معلم این مکتب خانه هم از رهبران سپاه امام قلی خان بود. بنابراین مکتب خانه به صورت نامنظم به کار خود ادامه میداد. اما به همت مردم طایفه در نتیجه این مرکز توانست موفق به نشر دانش و علم بین اهالی ایل رستم شد.

امامقلي خان رستم از خوانين فرهيخته جنوب بود و سخنان او در مجله ايرانشهر (چاپ برلين، شماره 11، اوّل بهمن 1305 ش.) منتشر شد. متن کامل اين نامه در تعليقات سفرنامه ميرزا فتاح گرمرودي تجديد چاپ شده است به همراه عکسي از امامقلي خان رستم

او در کتابش اینگونه بیان میکند که همیشه در فکر ترقی و عمران جامعه خود بوده ام.

امام قلی خان رستم به دفعات سخنان روحانیت را مورد ارزیابی قرار میدهد و بیان میکند که اینگونه مواضع از این قشر باعث عقب ماندگی مردم ایران شده است.

بر همین اساس دستور ساخت یک باب گرمابه (حمام سنتی عمومی) را میدهد.

او با مخالفت روحانیون و جنبش خزینه رو برو شد.
اما بدون توجه این گرمابه را افتتاح کرد.

جنبش خزینه مجموعه کوشش‌ها و رویدادهایی است که توسط برخی مذهبیون ایران برای جلوگیری از ساخت گرمابه ها و حمام های سنتی بوده است . این جنبش بخشی از مجموعه تلاش برخی از مذهبیون برای مقابله با مظاهر تمدن نوین بوده‌است.

رئیس طایفه‌ای که اسلحه از دستش نمی‌افتد، در دست دیگر اسلحه‌ای دیگر به نام فرهنگ نیز وجود دارد که مردمان طایفه‌‎اش، باید با آن تجهیز شوند

امامقلی‌خان به خوبی میداند در کنار ایجاد امنیت باید به فکر ارتقای سلامتی و رشد فرهنگی مردم طایفه‌‎اش نیز باشد و در این راه موفق بود.

در سال 1300 ه.ش امام قلی خان رستم در اوج قدرت خود بود.
او قصد داشت خود را ایلخان ممسنی اعلام کند که با مخالفت سران طوایف روبرو شد.
اما او بر این تصمیم مصر بود و بر اساس کینه ای که از سران طوایف به دل گرفته بود در صدد بود تمامی سران مخالف خود را سرکوب کند.
اما او تنها ماند و به ناچار تصمیم گرفت مزدورانی استخدام کند.

امام قلی خان هرچند عملکردی بزرگ منشانه داشت اما اشتباهی بزرگ در انتخاب مزدوران خود انجام داد.

مزدور به شخصی گفته می‌شود که بدون انگیزه‌های ملی-مذهبی و فقط در برابر دریافت دستمزد به صورت پیمانکار جنگی عمل می‌کند.

در طول تاریخ، حتی گاهی مزدوران با اعمال خیانتکارانه در مقابل کشور خودشان میجنگیدن

امام قلی خان دو نفر به اسامی:
میر غلوم شاقاسمی و
کی لهراسب باطولی
به استخدام خود درمیاورد.

اما او به سوابق این دو شخص توجهی نکرد.

بنا به اسنادی در حکومت پهلوی این اشخاص داری سوابق راهزنی و قتل بوده اند.

سخن مشهوری از لهراسب باطولی نقل شده که ایشان میگوید: بهل تا ایمانه یاغی بدونن ، ایما افتخارمون یونه.
!

دران زمان امام قلی خان قصد داشت زهره چشمی به سران منطقه فهلیان نشان دهد.

بنابراین به غلامان سر سپرده خود دستور میدهد به فهلیان بروند و تیراندازی و رجز خوانی کنند.

اما وقتی این دو شخص به فهلیان میروند دست به جنایت بزرگی میززند.

در کتاب ممسنی در گذرگاه تاریخ این گونه آمده است: قشون کی لهراسب و میرغلام در ساعت 7 عصر روز بیست و نهم مراد ماه فهلیان را محاصره و آن را مورد تاخت و تاز قرار می دهند و در حدود بیست نفر از اهالی بی دفاع را قتل عام میکنند. وصف کشتن زنان باردار که در فهلیان بدست لهراسب و میرغلام صورت میگیرد بسی غم انگیز و رقت بار است زنان باردار پس از کشته شدن سوخته می شدند به طوریکه جنین از پهلوی سوخته شان ظاهر میگشت منظره ای حزن انگیز و رقت باری به وجود می آورد. قشون لهراسب و میرغلام غلات و دام ها را در طویله زنده، زنده به آتش کشیدند.
مردم طایفه بکش تا متوجه ماجرا شدند تعداد زیادی افراد مسلح جهت یاری رساندن به فهلیان اعزام کردند. اما این نیروی های کمکی زمانی به منطقه رسیدند که کار از کار گذشته بود و قشون لهراسب و میرغلام پس از کشتار،غارت و سوختن فرار را بر قرار ترجیح دادند.

هرچند او قصد انجام همچین عملی رو نداشت اما مزدورانش افسار گسیخته عمل کردند و باعث و بانی این جنایت ها شدند.

تصمیم نادرست امام قلی خان رستم در تعیین مزدور و غلامان سرسپرده نتیجه ای جز این نداشت..

امام قلی خان رستم رئیس طایفه رستم و از مهمترین افراد تاثیر گذار در کشور بوده است.

مردی برخاسته از ایل باشکوه ممسنی که موجب سرافرازی قوم لر بوده است.

در سلسله مطالب گذشته تحلیل, نقد و تمجید عملکرد ایشان را در حوزه های مختلف و دوران زندگیشان برسی کردیم.

حوادث تلخ و شیرین این برهه از تاریخ برسی شد.

از بزرگترین افتخارات او جنگ دورگ دهنو بود امام قلی خان رستم و سادات فهلیان به شدت با قوای دولتی جنگیدن این جنگ به همت تمامی طوایف رستم و جنگجویانی از سایر ایلات ممسنی به پیروزی رسیدند. تصویری از امام قلی خان و سران طایفه دهتینی در قلعه حسین آباد قبل از این جنگ تاریخی به ثبت رسیده است.

او برجسته ترین چهره فرهنگی زمان خود بود و کتابی به عنوان دانستنیهای زنان جوان به چاپ رساند. در این کتاب امام قلی خان رستم بسیار از طایفه خود تمجید کرده واحساس مسولیت خود را بیان داشته و سپس به مسائل موضوع کتاب پرداخته است.

امام قلی خان رستم با توجه به پیوند صمیمی خود با طایفه اش اقدام به تاسیس گرمابه ای برای رفاه حال مردم و همچنین مکتب خانه ای برای ترویج سواد و علم در طایفه خود میکند.

اما از اشباهات او میتوان به استخدام نیروهایی نیابتی از ایلات دیگر نام برد. او بعد از مشاهده نتایج زیان بار آن، دیگر از این افراد استفاده نکرد.

فقط به‌واسطه تاریخ می‌توانیم عواملی که باعث تغییر و تحول شد‌ه‌اند را درک کنیم و بفهمیم که چه عواملی از یک نهاد یا جامعه بر تغییر و تحول دخیل‌اند.

تاریخ، اطلاعات اساسی مفیدی را در باب وضعیت نهادهای سیاسی ما، ارزش‌ها و مشکلاتی که بر سعادت جامعه تأثیرگذار است، فراهم می‌کند.

تاریخ، منبعی از اطلاعات در مورد نحوه رفتار افراد و جوامع را در اختیار ما می‌گذارد و به ما کمک می‌کند تا تغییر و تحول را درک کنیم و به چگونگی شکل‌گیری جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، پی‌ببریم. تاریخ حتی مایه عبرت حکمرانان می‌شود و موجب می‌شود تا آنان بکوشند از بدنامی فاصله گیرند.

تاریخ برای تغییر و تأثیر در اکنون و تلاش در بازسازی و فهم گذشته است و در نهایت مسیر و چراغ راه آینده را به ما نشان خواهد داد.

نسب نامه یا تبارشناسی علم مطالعه خانواده‌ها و تاریخچه آن‌ها است.

نسب نانه نسبت افراد با یکدیگر را به ما نشان می‌دهد از این رو در مطالعات تاریخی، ازجمله شناخت بهتر رویدادهای مهم و بررسی دوران‌های حکمرانی حکومت‌ها، به کار می‌آید.

نسب نامه آسان‌ترین راه برای نشان دادن ترتیب افراد، فرمان‌روایان و حاکمان است.

در تصویر بالا نسب نامه خوانین رستم از #ایل_ممسنی را مشاهده می کنید.