یک روز QA محصول فروشگاه آنلاین دیجی شهر

مقدمه

در دنیای پرتحول تجارت الکترونیک، نقش متخصص تضمین کیفیت (Product QA Specialist) بسیار حیاتی است. تضمین رضایت مشتریان و موفقیت کسب‌وکار در مارکت‌پلیس‌های آنلاین که میزبان میلیون‌ها محصول و کاربر هستند، مسئولیتی چالش‌برانگیز اما ارزشمند است. این بلاگ به بررسی وظایف روزمره، ابزارهای ضروری و چالش‌های پیش روی متخصصان QA می‌پردازد و در عین حال جنبه‌های هیجان‌انگیز این نقش پویا را برجسته می‌کند.

کنترل کیفیت (QA) ستون فقرات هر فروشگاه آنلاین موفق است. در دنیای پویای تجارت الکترونیک، جایی که تجربه کاربری و اعتماد از اهمیت بالایی برخوردار است، نقش متخصص QA حیاتی است. این نقش نیازمند ترکیبی منحصر به فرد از تخصص فنی، دقت نظر و درک عمیق از نیازهای کاربران است.

این پست وبلاگ نگاهی عمیق به زندگی روزمره یک متخصص QA بازارچه آنلاین خواهد داشت، که شامل وظایف ضروری، تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای ابزارهای کلیدی و بررسی چالش‌ها و جنبه‌های هیجان‌انگیز این حرفه ارزشمند است.

فهرست مطالب

1. متخصص تضمین کیفیت محصول چه می‌کند؟
2. انواع تست و ابزار مورد استفاده در فروشگاه دیجی شهر
3. چالش‌های پیش روی کارشناسان تضمین کیفیت محصول
4. چگونه در نقش یک کارشناس QA در فروشگاه آنلاین موفق شویم؟
5. جنبه‌های هیجان‌انگیز این شغل
6. نتیجه‌گیری

۱. کارشناس تضمین کیفیت محصول چه می‌کند؟

کارشناس تضمین کیفیت (QA) در یک فروشگاه آنلاین مسئول اطمینان از این است که تمامی محصولات، ویژگی‌ها و تجربیات کاربری با استانداردهای کیفیت تعیین‌شده مطابقت دارند. این وظایف شامل تست عملکرد، شناسایی باگ‌ها و همکاری با تیم‌های مختلف برای ارائه تجربه‌ای بی‌نقص به مشتریان می‌شود.

یک روز معمولی در دیجی شهر به عنوان کارشناس تضمین کیفیت

روزمرگی‌های یک متخصص QA متنوع و اغلب غیرقابل پیش‌بینی است. در اینجا نگاهی به یک روز معمولی کارشناس کنترل کیفیت فروشگاه دیجی شهر می‌اندازیم:

جلسات روزانه: [شروع روز کاری]‌

روز را با یک جلسه کوتاه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای تیمی برای بحث در مورد پیشرفت تسک‌ها، پروژه‌های جاری، شناسایی موانع احتمالی و هماهنگی برای فراهم کردن انجام کار، آغاز می‌کنیم. این جلسات به اطمینان از هماهنگی همه و حرکت به سمت اهداف مشترک کمک می‌کند. لازم به ذکر است روش‌های متفاوتی برای نظم بخشیدن به این جلسات آزموده شده است (مانند وضع قانون جریمه برای تاخیر حضور در جلسه). برای افزایش بازدهی، این جلسات معمولاً ایستاده برگزار می‌شود. (این کار باعث می‌شه افراد اکثراً کوتاه و مفید در نوبت خودشان صحبت کنند.)

ثبت و ردیابی نقص: [بدنه روز کاری۱]‌

شناسایی مشکلات، مستندسازی آن‌ها در سیستم‌های پیگیری باگ و همکاری با توسعه‌دهندگان برای رفع آن‌ها. هرگونه مشکلی را که در سیستم گزارش یا پیدا می‌شود، در پلتفرم‌های ردیابی باگ (مانند Jira، Notion، Bugzilla) با توضیحات مکفی، مراحل تکرار و رفتار مورد انتظار مستند می‌کنیم. نقایص را بر اساس شدت و تأثیر در محصول، اولویت‌بندی و طبقه‌بندی می‌شود. گستردگی قابلیت و پروژه‌های جدید در صف توسعه و وجود منابع انسانی محدود تیم فنی باعث شده است با توجه به رفتار باگ و مشکل، تصمیم متقاضی اتخاذ شود. اگر راهکار جایگزینی برای مشکل بوجود آمده وجود دارد، از اهمیت و اولویت آن مشکل می‌کاهد. علاوه بر این با توجه به تعداد افراد استفاده کننده و میزان حیاتی بودن مسیر خطا، می‌تواند ارجحیت در حل مشکل متنوعی را شامل شود. به عنوان مثال یک مشکل در پنل ادمین فروشگاه برای ثبت محصول جدید برای نمایش به کاربران در فروشگاه آنلاین، از اهمیت کمتری نسبت به خطا در ثبت آدرس در فروشگاه دارد. (دقت شود که ثبت آدرس در مسیر اصلی فروش، هدف اصلی فروشگاه، است.) در نهایت پیگیری‌های متعددی برای اصلاحات به موقع انجام می‌شود. زمان رفع مشکل از بلافاصله بعد از پیدا شدن آن تا رفع در نسخه‌های آینده آپدیت محصول ممکن است متفاوت باشد. همانطور که در نمودار زیر مشخص است، هر چقدر زودتر ایراد در مسیر توسعه در محصول پیدا شود، هزینه‌ای که آن مشکل ایجاد می‌کند کمتر است. یعنی اهمال در تشخیص زود هنگام مشکل، باعث افزایش هزینه بصورت نمایی در مراحل توسعه (از مرحله ایده تا محصول اصلی) می‌شود [۱].

1 - Wright, H., Winters, T., & Manshreck, T. (2020). Software Engineering at Google. O'Reilly. ISBN: 9781492082798.

تحویل تسک‌ها از تیم فنی: [بدنه روز کاری۲]

بعد از برقرار شدن جلسات برنامه‌ریزی پروژه و تسک‌ها که میان دو تیم فنی و محصول فروشگاه دیجی شهر به مدیریت اسکرام مستر انجام می‌شود، طبق برنامه زمانی امور محول شده را تحویل می‌گیریم. اجرای تست‌های دستی و خودکار برای اطمینان از عملکرد محصول و رضایت کاربران در نسخه آزمایشی محصول انجام می‌شود. در ادامه طی روند سیستماتیک گزارش مشکل که قبل‌تر بیان شد، برقراری ارتباط با توسعه‌دهندگان، مدیران محصول و طراحان، برای درک مشترک استانداردهای کیفیت، انجام می‌شود. اطمینان از عدم بازگشت مشکلات حل‌شده پس از به‌روزرسانی‌ها یا تغییرات ضروری است. پس از رفع اشکال یا انتشار ویژگی‌های جدید، تست رگرسیون انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که عملکردهای قبلی تحت تأثیر قرار نگرفته‌اند. این به حفظ پایداری و کیفیت کلی فروشگاه کمک می‌کند.

وظایف و مسئولیت‌های میان‌برد: [انتهای روز کاری]

تا به اینجا موارد گفته شده بیشتر در اسکوپ امور روزانه بود. وظایفی که بصورت عمومی‌تر در بازه زمانی متوسط (میان‌برد) مطرح می‌شوند به قرار زیر است:

• تحلیل بازخورد مشتری: بررسی بازخورد کاربران برای شناسایی مشکلات تکرارشونده و زمینه‌های بهبود. با وجود پایش روزانه محصول توسط تیم، بعضی از مشکلات بدلیل درهم‌تنیدگی محصول، ممکن است آشکار نشود. از طرف دیگر تجربه نامناسب کاربر، بعد از بروزرسانی محصول، با انجام نظرسنجی‌های مختلف (در صورت نیاز درخواست از تیم پشتیبانی برای حصول تماس خروجی) بدست می‌آید.
• پایش شاخص‌های کیفیت: رصد KPI هایی نظیر تراکم نقص، پوشش تست و امتیازات رضایت کاربران.
• همکاری با سایر تیم‌ها: وجود همکاری نزدیک با مدیران محصول، توسعه‌دهندگان، طراحان و ذینفعان تجاری باید باشد تا الزامات را درک کنیم، دنبال بازخورد هستیم و اطمینان حاصل می‌کنیم تا محصول فروشگاه دیجی شهر با بالاترین کیفیت و بر اساس نیاز کاربران عرضه شود.
• تست خودکار: اسکریپت‌های تست خودکار را با استفاده از ابزارهایی مانند Selenium، Appium یا Cypress برای بهبود کارایی و پوشش تست، توسعه و نگهداری می‌کنیم. (کارهای تکراری مانند تست رگرسیون را خودکار کنید تا زمان برای فعالیت‌های تست پیچیده‌تر آزاد شود.) به عنوان مثال، مسیر ثبت یا ویرایش آدرس جزو مسیرهای اصلی برای خرید از فروشگاه است. همچنین کارت هدیه، عودت وجه و هر چیزی که به کیف پول کاربر در فروشگاه مربوط می‌شود، هم جزو موارد اصلی تست است، اما بدلیل ارتباط با سایر بخش‌ها و احتمال فراد، نسبت به مسیر ثبت آدرس، دارای پیچیدگی بیشتری است. با کمک ابزارهای تست خودکار می‌توان از عملکرد مسیرهای ساده اصلی، اطمینان حاصل کرد.
• ایجاد و بررسی برنامه تست: طراحی برنامه‌های جامع تست برای ویژگی‌ها یا به‌روزرسانی‌های جدید. در ایجاد و بررسی برنامه‌های تست برای پروژه‌ها یا ویژگی‌های آینده شرکت می‌کنیم و ایده پردازی درون تیمی انجام می‌شود. این شامل تجزیه و تحلیل الزامات، داده‌ها و شناسایی سناریوهای تست است.

۲. انواع تست و ابزار مورد استفاده در فروشگاه دیجی شهر

انواع موارد تست:

مجموعه‌ای از موارد تست از پیش تعریف شده در فروشگاه دیجی شهر به نوعی که جنبه‌های مختلف فروشگاه را پوشش می‌دهند، انجام می‌شود. مانند:

• تست عملکردی: تأیید عملکردهای اصلی مانند ثبت نام کاربر، صفحه لیست محصولات، صفحه هر کالا، جستجو، پردازش پرداخت، تکمیل سفارش و پشتیبانی مشتری. ارزیابی عملکرد سیستم در شرایط مختلف بار برای شناسایی گلوگاه‌ها و اطمینان از مقیاس‌پذیری.
• تست قابلیت استفاده: ارزیابی سهولت استفاده و تجربه کلی کاربر برای هر دو خریدار (فروشگاه) و فروشنده (پنل ادمین).
• تست سازگاری: اطمینان از عملکرد یکپارچه فروشگاه در مرورگرها، دستگاه‌ها (دسکتاپ، موبایل، تبلت) و سیستم‌عامل‌های مختلف. بیشتر کاربران از گوشی موبایل برای مشاهده سایت استفاده می‌کنند. بنابرین تست نحوه نمایش خاص در انواع اندازه نمایشگرهای موبایل ضروری است. از طرفی بعضی از عملکردها محصول مانند نشستن خودکار کد تایید از پیامک، جستجو و صفحه هر کالا می‌توانند رفتار کاملاً متفاوتی در دسکتاپ یا موبایل داشته باشند.
• تست امنیتی: شناسایی و کاهش آسیب‌پذیری‌های امنیتی بالقوه، مانند نقض داده‌ها و کلاهبرداری.

ابزارهای ضروری برای کارشناسان QA

• JIRA: ابزاری جامع برای پیگیری مشکلات و مدیریت گردش کار پروژه.
• Bugzilla: یک ابزار متن‌باز ساده برای پیگیری باگ‌ها.
• Notion: مناسب برای پیگیری وظایف همراه با مدیریت باگ.
• TestRail: یک ابزار مدیریت تست اختصاصی که به طور خاص برای تیم‌های QA طراحی شده است و ویژگی‌های جامعی برای مدیریت، اجرا و گزارش‌دهی موارد تست ارائه می‌دهد.
• Zephyr: یک ابزار مدیریت تست محبوب دیگر که به طور یکپارچه با Jira ادغام می‌شود و ویژگی‌های پیشرفته‌ای برای خودکارسازی تست و تجزیه و تحلیل ارائه می‌دهد.
• BetterBugs: .یک افزونه مرورگر برای ذخیره مشکلات به همراه تمام مستنداتی که تیم فنی برای حل مشکل نیاز دارد

ابزارهای تست عملکرد

• JMeter: یک ابزار تست عملکرد منبع باز که می‌تواند بار سنگین را بر روی سرورها، شبکه‌ها یا سایر اجزای حیاتی عملکرد شبیه‌سازی کند.
• LoadRunner: یک ابزار تست عملکرد تجاری که ویژگی‌های پیشرفته‌ای برای تست بار، استرس و حجم ارائه می‌دهد.

ابزارهای خودکارسازی

• Selenium: محبوب برای تست برنامه‌های وب.
• TestComplete: ارائه قابلیت‌های قدرتمند برای تست عملکردی و رگرسیون.
• Appium: ایده‌آل برای تست برنامه‌های موبایل.
• Robot Framework: یک چارچوب خودکارسازی تست عمومی که می‌تواند برای انواع مختلف تست، از جمله تست وب، موبایل و API استفاده شود.

پلتفرم‌های همکاری و ارتباطات

• Slack: تسهیل ارتباطات آنی بین تیم‌ها.
• Microsoft Teams: ترکیب ارتباطات و اشتراک‌گذاری اسناد در یک پلتفرم.
• Trello: مناسب برای تجسم گردش کار و پیشرفت تست.

ابزارهای تحلیل و گزارش‌دهی

• Clarity: ردیابی رفتار کاربران برای به دست آوردن بینش در مورد مشکلات کیفیت.
• Tableau: ایجاد گزارش‌ها و تجسمات دقیق.
• QMetry: ارائه تحلیل‌های تست و بینش‌های آگاهانه برای تصمیم‌گیری.

ابزارهای تست API

• Postman: یک ابزار محبوب برای طراحی، ساخت و تست APIها.
• Swagger/OpenAPI: یک مشخصات برای توصیف APIهای RESTful که می‌تواند برای مستندسازی و تست API استفاده شود.

ابزارهای اشکال‌زدایی

• ابزارهای توسعه‌دهنده مرورگر: ابزارهای اشکال‌زدایی داخلی موجود در اکثر مرورگرهای مدرن (Chrome DevTools، Firefox Developer Tools) که بینش‌هایی در مورد رفتار وب‌سایت ارائه می‌دهند و به شناسایی و رفع مشکلات کمک می‌کنند.

یک مثال حل شده در روند تست محصول

در ادامه یک مسئله به همراه حل آن با کمک ابزار لازم، به عنوان مثال توضیح داده می‌شود. فرض کنید یک تسک تحت عنوان مشخص کردن آیدی به کاربرانی که لاگین نکردند، در تیم محصول تعیین می‌شود. فارغ از هدف آن که تحلیل داده‌های مورد نیاز به ازای تمام کاربران (نه فقط کسانی که لاگین کردند.)، روش برخورد با این مسئله توسط کارشناس کنترل کیفی تیم به شرح زیر است.

ابتدا صحبتی در رابطه با کم و کیف تسک انجام شده با افرادی که در آن نقش داشتند صورت می‌پزیرد. بعد از اطمینان از انجام شدن تسک، تست شروع می‌شود. اما چطوری می‌توان تست را انجام داد؟ لزوماً جواب یکسانی برای این پرسش در تنوع تسک‌های موجود وجود ندارد. اما با کمک ارتباط انسانی شکل گرفته، متوجه می‌شویم که در لایه فرانت این آیدی منحصر به فرد تخصیص داده می‌شود. بنابرین با کمک ابزارهای توسعه‌دهنده مرورگر که قبلتر اشاره شد، به دنبال آیدی مورد نظر در حالتی که در محیط Incognito مرورگر (اطمینان از عدم بارگذاری داده‌ها از کش ذخیره شده محلی) محصول فروشگاه اجرا شده، می‌گردیم. محیطی که در ابتدا مشاهده می‌شود مانند شکل زیر است. امکانات متنوعی بر حسب نیاز، این محیط برای تست‌کنندگان فراهم می‌کند. مانند اعمال فیلتر یا جستجو عبارت.

بصورت کلی مشکلات توسط سه تیم (فرانت‌اند - بک‌اند - دواپس) ممکن است برطرف شود. اگر اشکالی در روند تست مشاهده شد، اطلاعات این محیط به پیدا کردن تیم مربوطه برای برطرف کردن مشکل کمک شایانی می‌کند.

این محیط از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است. در قسمت بالا در تب‌های مختلف می‌توان اطلاعات مربوط به هر بخش را مشاهده کرد. نوع نمایش این محیط نیز قابل تنظیم است (مانند نمایش در پنجره جدا). اطلاعاتی که در شبکه مربوط به محصول جابه‌جا می‌شود در بخش Network به تفکیک نوع فایل قابل کنترل کردن می‌باشد. همچنین مدت زمانی که این ارتباط شکل گرفته نیز در قسمت نمودار مانند بالا صفحه نشان می‌دهد ارتباط هر فایل با سرور، چه مدت طول کشیده است. کندترین بخش ارتباط در این قسمت مشخص می‌شود.

هدف اصلی تست در مثال ذکر شده، مشخص شدن اختصاص آیدی به ازای دستگاه استفاده کننده از محصول فروشگاه است. اطلاعات در بخش Application به تفکیک مسیرها مختلف قابل مشاهده است. داده‌ای که وجودش DOD تسک را ارضا می‌کند، Device-ID است. بنابرین با مشاهده این دیتا در این مسیر تست، تسک مورد نظر با موفقیت توسط تیم محصول تحویل گرفته می‌شود.

انتخاب ابزارهای مناسب

انتخاب ابزارها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• الزامات پروژه: نیازهای خاص پروژه، مانند نوع اپلیکیشن (وب، موبایل، API)، دامنه تست و بودجه.
• تخصص تیم: مهارت‌ها و تجربه اعضای تیم QA.
• یکپارچگی با ابزارهای موجود: سازگاری با سایر ابزارهای استفاده شده در فرآیند توسعه.
• هزینه: هزینه ابزارها، از جمله هزینه‌های مجوز و نگهداری.

۳. چالش‌های پیش روی کارشناسان تضمین کیفیت محصول

تکنولوژی در حال تکامل سریع

چشم‌انداز تجارت الکترونیک دائماً در حال تغییر است و فناوری‌ها و روندهای جدید به طور مرتب ظهور می‌کنند. متخصصان QA باید دائماً یاد بگیرند و خود را با شرایط جدید سازگار کنند.

حجم و مقیاس

فروشگاه‌های آنلاین میزبان میلیون‌ها محصول هستند که نیازمند نظارت و تست گسترده است.

محیط‌های پویا

به‌روزرسانی‌های مکرر و عرضه ویژگی‌های جدید، حفظ سازگاری را دشوار می‌سازد.

همکاری بین تیمی

هماهنگی با توسعه‌دهندگان، طراحان و فروشندگان می‌تواند زمان‌بر و پیچیده باشد.

مهلت‌های محدود

متخصصان QA اغلب تحت فشار برای رسیدن به مهلت‌های انتشار بدون کاهش کیفیت کار می‌کنند. برآورده کردن ضرب‌الاجل‌های تهاجمی در عین حفظ استانداردهای بالای کیفیت، به ویژه در محیط‌های سریع، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

تنوع کاربران

پاسخگویی به یک مخاطب جدا از سن، با ترجیحات و دستگاه‌های متنوع، پیچیدگی دیگری به کار می‌افزاید.

نگهداشتن انگیزه

کارهای تکراری و فشار برای یافتن و رفع اشکالات گاهی اوقات می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی شود.

برخورد با ابهامات

الزامات گاهی اوقات ممکن است مبهم یا در معرض تغییر باشند و نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق و ارتباط برای اطمینان از وضوح دارند.

۴. جنبه‌های هیجان‌انگیز این شغل

• فرصت‌های حل مسئله: هر باگ یا مشکل فرصتی برای بهبود محصول و ارتقای تجربه کاربری فراهم می‌کند. این مورد اصلی‌ترین انگیزه من برای زیست در این موقعیت شغلی است.
• یادگیری و رشد: ماهیت پرشتاب این شغل یادگیری مداوم ابزارها، فناوری‌ها و روش‌های جدید را تضمین می‌کند.
• تأثیر مستقیم: متخصصان QA به طور مستقیم به رضایت مشتری و اعتبار فروشگاه کمک می‌کنند. کار با تیم‌های متنوع، خلاقیت و نوآوری را پرورش می‌دهد. ارتباطات گسترده با افراد درون و بیرون سازمان می‌تواند علاوه بر این که حفظ ارتباط انسانی در محیط کار را فراهم می‌کند، امکان مشاهده رفع مشکلات ایشان را نتیجه دهد. این امر حس مفید بودن که از نیازهای اساسی انسان است را ارضا می‌کند.
• قدردانی: شناسایی و رفع مشکلات مهم اغلب مورد تقدیر تیم‌ها و مدیریت قرار می‌گیرد.

۵. چگونه در نقش یک کارشناس QA در فروشگاه آنلاین موفق شویم؟

• رویکرد سیستماتیک اتخاذ کنید: برنامه‌های تست ساختارمند ایجاد کنید و مستندات دقیقی نگه دارید.
• به‌روز بمانید: با جدیدترین ابزارها، روندها و بهترین شیوه‌های QA آشنا شوید.
• ارتباط مؤثر داشته باشید: یافته‌ها و پیشنهادات خود را به وضوح با تیم‌های مختلف به اشتراک بگذارید.
• کاربر محور باشید: همیشه از دیدگاه کاربر نهایی به آزمایش بپردازید.
• خودکارسازی را بپذیرید: از ابزارهای خودکارسازی برای بهبود کارایی و دقت استفاده کنید.

۶. نتیجه‌گیری

نقش یک متخصص تضمین کیفیت محصول در یک فروشگاه آنلاین هم چالش‌برانگیز و هم پربار است. از تضمین عملکرد محصول تا ارتقای رضایت مشتری، این موقعیت ترکیبی از مهارت‌های فنی، خلاقیت و کار تیمی را می‌طلبد.

با بهره‌گیری از ابزارهای مناسب، پذیرش یادگیری مداوم و حفظ رویکرد کاربرمحور، متخصصان QA می‌توانند در این زمینه هیجان‌انگیز رشد کنند.

چه در حال بررسی یک حرفه در زمینه QA باشید یا در این حوزه فعالیت کنید، فرصت‌های رشد و تأثیرگذاری در یک فرپشگاه آنلاین بی‌پایان است. شروع به کاوش کنید، کنجکاو بمانید و چالش‌هایی که در مسیرتان قرار می‌گیرد را بپذیرید و لذت ببرید. :)

اگر تمایل دارید در موقعیت QA در دیجی شهر به عنوان کارآموز کسب تجربه کنید، جای شما کنار ما خالیست. در لینک فرصت‌های شغلی دیجی شهر می‌تونید جزئیات بیشتری در این خصوص پیدا کنید.

پایان