5 ابزار رایگان برای جایگزینی گوگل آنالیتیکس (Google Analytics)

پس از بسته شدن ناگهانی اکانت‌های گوگل آنالیتیکس ایرانی توسط گوگل، بسیاری از دیجیتال مارکترها و مدیران وب‌سایت‌های ایرانی با چالش بزرگی روبه‌رو شدند. از دست رفتن داده‌ها و عدم امکان بازیابی آن‌ها، نشان داد که اتکا به یک ابزار واحد برای تحلیل داده‌های سایت، ریسک بالایی دارد. هرچند هیچ پلتفرمی نمی‌تواند جایگزین کاملی برای گوگل آنالیتیکس باشد، اما ابزارهای متعددی وجود دارند که می‌توانند نیازهای مختلف تحلیل داده را پوشش دهند. در این مقاله، ۵ جایگزین رایگان و کاربردی برای گوگل آنالیتیکس معرفی شده؛ بعلاوه یک روش موقت برای استفاده از گوگل آنالیتیکس در سایت‌های ایرانی.

چوب گوگل لای چرخ بیزینس‌های ایرانی؛ ماجرای بسته شدن اکانت‌های گوگل آنالیتیکس ایرانی چه بود؟

زمستان سخت!

در زمستان ۱۴۰۳ گوگل در دو مرحله و با حذف اکانت‌های گوگل آنالیتیکس، بیزینس‌های ایرانی را غافلگیر کرد. در فاز اول و در هفته سوم دی، ابتدا کاربران آنالیتیکس یک ایمیل دریافت کردند که فعالیت نامناسب در اکانت آن‌ها تشخیص داده شده و اکانت GA4 ساسپند شده است. برخی از اکانت‌ها بلافاصله پس از دریافت این ایمیل حذف شدند درحالیکه برخی کاربران بعد از دریافت ایمیل تا چند روز کماکان به اکانت خود دسترسی داشتند و توانستند قبل از حذف کامل اکانت، از اطلاعات خود بکاپ بگیرند. بعد از چند روز این اکانت‌ها نیز بسته شدند درشرایطی‌که هیچ راهی برای بازگردانی اکانت یا داده‌های جمع‌آوری شده وجود نداشت.

در فاز دوم و در هفته اول بهمن، گوگل تعدادی از اکانت‌های باقیمانده را هدف قرار داد و ایمیل زد که اکانت آنالیتیکس شما توسط یکی از نمایندگان گوگل، به سطل زباله منتقل شده و بعد از 35 روز به طور همیشگی بسته خواهد شد؛ درحالی که هیچ راهی برای بازگردانی اکانت یا داده‌های جمع‌آوری شده حتی در این بازه 35 روزه هم وجود نداشت و اکانت به‌طور کامل حذف شده بود.

آب پاکی در دستان اهالی لینکدین!

ایمان رحمتی، یکی از مهندسان ایرانی شاغل در گوگل، آب پاکی را روی دست اهالی لینکدین ریخت. زیر یکی از پست‌های مرتبط به بسته شدن آنالیتیکس‌های ایرانی، با چند کلمه از یک حقیقت هولناک پرده برداشت:

متاسفانه تصمیم نهاییه و کاریش نمیشه کرد...

جایگزین‌های موجود برای Google Analytics

حقیقت تلخ ماجرا!

عملا هیچ جایگزینی برای گوگل آنالیتیکس وجود ندارد. دقت بالا، پشتیبانی و بروزرسانی توسط گوگل، امکانات و گزارش‌های متعدد و یکپارچگی با سایر ابزارهای مارکتینگی از جمله Google Ads از مهمترین ویژگی‌های گوگل آنالیتیکس است که در هیچ ابزار واحد دیگری نمی‌توان پیدا کرد. از طرفی در صورت استفاده از چند ابزار متعدد و مختلف، به دلیل تفاوت در روش‌های اندازه‌گیری و جمع‌آوری دیتا، امکان وجود اختلاف بین داده‌ها و عدم یکپارچه بودن گزارش‌ها وجود خواهد داشت.

دور زدن تحریم!

با توجه به مواردی که گفته شد، عملا نمی‌توان گوگل آنالیتیکس را کنار گذاشت. اما فعلا یک کار دیگر می‌توان انجام داد: ساخت اکانت جدید با رعایت موارد ایمنی. برای ساخت اکانت جدید و برای اینکه احتمال بسته شدن آن کمتر باشد، موارد زیر را بهتر است رعایت کنید:

1- ساخت یک جیمیل جدید با شماره خارج از کشور (شماره مجازی)

2- ساخت اکانت آنالیتیکس با جیمیل جدید

3- انتخاب Country of Business غیر ایران در مراحل ساخت اکانت (ترکیه، امارات یا قطر با توجه با نزدیکی به ایران و اختلاف ساعتی کمتر، انتخاب خوبی هستند). برای اکانت‌های فعلی می‌توانید از بخش Admin > Account details کشور مرتبط با اکانت خود را چک کنید.

4- تنظیمات Consent: اگر سایت شما بازدید کننده اروپایی (یا بازدیدکننده ایرانی با IP اروپایی) داشته باشد، باید به گوگل نشان دهید قوانین رعایت حریم خصوصی مربوط به کشورهای اروپایی را در جمع‌آوری اطلاعات کاربران رعایت می‌کنید (EU user consent policy-EU UCP). بدین منظور، در منوی Admin و در قسمت Data collection and modification به بخش Consent settings بروید. در قسمت Manage default consent settings for data collection گزینه زیر را فعال کنید:

Yes. Automatically mark this data as consented

5- تنظیمات Data redaction: در برخی وبسایت‌ها و به خاطر نوع پیاده‌سازی فنی، ممکن است اطلاعات خصوصی کاربر مانند ایمیل و شماره تلفن در قالب کوئری پارامتر در آدرس URL قرار گیرد. این امر مغایر پالیسی‌های گوگل است و این اطلاعات باید قبل از ارسال ایونت به سرورهای گوگل شناسایی و حذف (یا در واقع redact) شوند. به عنوان مثال:

URL: https://www.example.com/?email=user@example.com

Redacted version: https://www.example.com/?email=(redacted)

در صورتی که در سایت شما صفحه‌ای با این شرایط وجود دارد و اسکریپت آنالیتیکس در آن صفحه فعال است، در منوی Admin گوگل آنالیتیکس و در قسمت Data streams استریم وب را انتخاب کنید. در بخش Redact data و در قسمت URL query parameters نام پارامترهای مرتبط با اطلاعات شخصی کاربر را وارد کنید تا گوگل آنالیتیکس بصورت اتوماتیک آن‌ها را از URL حذف کند.

توجه داشته باشید که حتی با رعایت این موارد نیز ممکن است پس از ساخت گوگل آنالیتیکس جدید، اکانت شما بسته شود. در نتیجه بهتر است صرفا متکی به GA4 نباشید و از یک ابزار پشتیبان نیز استفاده کنید.

راه‌حل پشتیبان!

هرچند از ویژگی‌های متعدد گوگل آنالیتیکس نمی‌توان به‌راحتی عبور کرد، اما به عنوان راه‌حل پشتیبان، بهتر است حداقل از یک ابزار دیگر در کنار گوگل آنالیتیکس استفاده کرد. در ادامه چند ابزار وب آنالیتیکس رایگان و کاربردی به همراه توضیح مختصری در مورد ویژگی‌هایشان و تفاوت‌هایی که با GA4 دارند، معرفی شده است. در صورتی که برای انتخاب ابزار یا پیاده‌سازی هر یک از آن‌ها ابه مشکل خوردید، یک مشاور دیجیتال مارکتینگ کاربلد می‌تواند شما را مرحله به مرحله در فرآیند پیاده‌سازی همراهی کند.

ابزار Matomo

ماتومو (که قبلا با نام Piwik شناخته می‌شد) یک پلتفرم تحلیل وب متن‌باز است که بر حریم خصوصی و مالکیت داده‌ها تمرکز دارد. این ابزار یک نسخه رایگان خودمیزبان (Self-hosted) و یک نسخه پولی ابری (Cloud-hosted) ارائه می‌دهد. برخلاف GA4، این ابزار به شما اجازه می‌دهد تمام داده‌ها را روی سرور خودتان ذخیره کنید و با ویژگی‌هایی که دارد، کاملا با قوانین حریم خصوصی سازگار است.

آدرس وبسایت:

https://matomo.org

ویژگی‌های کلیدی Matomo:
مالکیت کامل داده‌ها (در نسخه خودمیزبان)
سازگاری با قوانین حریم خصوصی (GDPR و CCPA)
ویژگی‌های مشابه GA4 (از جمله ایونت ترکینگ، تعریف Goal و سگمنت کردن)
امکان وارد کردن داده‌ها از Google Analytics
تفاوت‌های Matomo و GA4

ماتومو برای چه کسب‌و‌کارهایی مناسب است؟

برای کسب‌وکارهایی که به کنترل کامل روی داده‌ها، امنیت بیشتر و ابزار تحلیل پیشرفته نیاز دارند. در صورتی که برای تحلیل داده‌ها و گزارش‌ها و کار با داشبورد ماتومو نیاز به راهنمایی داشتید، داشتن یک منتور دیجیتال مارکتینگ خوب سریعترین و بهترین پاسخ برای نیاز شماست.

ابزار Yandex Metrica

یک ابزار تحلیل وب رایگان است که توسط یاندکس، موتور جستجوی روسی توسعه یافته است. این ابزار ویژگی‌هایی مانند تحلیل پیشرفته، ضبط سشن‌ها (Session) و نقشه‌های حرارتی (Heatmap) را دارد، که آن را به یک جایگزین قدرتمند برای GA4 تبدیل می‌کند.

آدرس وبسایت:

https://metrica.yandex.com

ویژگی‌های کلیدی یاندکس متریکا
کاملا رایگان و بدون محدودیت در ذخیره‌سازی داده‌ها
ضبط Session کاربران و مشاهده رفتار کاربران به‌صورت ویدیویی
نقشه‌های حرارتی و نمایش تعامل کاربران با سایت
قابلیت سگمنت کردن کاربران
سازگار با Yandex Ads (مشابه Google Ads)
مقایسه یاندکس متریکا و GA4

ابزار Yandex Metrica برای چه کسب‌و‌کارهایی مناسب است؟

برای کسب‌وکارهایی که:

ترافیک بالا دارند و نیاز به تحلیل پیشرفته و رایگان با امکاناتی همچون ضبط سشن‌ها و نقشه‌های حرارتی دارند؛
مخاطب بین‌المللی مخصوصا اروپایی ندارند و بیشتر مخاطبشان روسی است؛
با Yandex Ads تبلیغات می‌کنند.

ابزار Plausible Analytics

یک ابزار تحلیل وب سبک و متن‌باز است که بدون استفاده از کوکی‌ها کار می‌کند و کاملا مطابق با قوانین حریم خصوصی (GDPR, CCPA, PECR) است. Plausible روی سادگی تمرکز دارد و در داشبورد خود، پیچیدگی‌های GA4 را حذف کرده است.

آدرس وبسایت:

https://plausible.io

ویژگی‌های کلیدی Plausible
رابط کاربری ساده و آسان
بدون کوکی و ۱۰۰٪ سازگار با قوانین حریم خصوصی
امکان خودمیزبانی (برای کنترل بیشتر روی داده‌ها)
اسکریپت بسیار سبک (~۱ کیلوبایت) برای افزایش سرعت سایت
امکان وارد کردن داده‌ها از Google Analytics
تفاوت‌های Plausible و GA4

ابزار Plausible برای چه کسب‌و‌کارهایی مناسب است؟

برای کسب‌وکارهای کوچک، سایت‌های شخصی و کسانی که یک ابزار تحلیل ساده و سریع بدون نیاز به پردازش داده‌های پیچیده می‌خواهند.

ابزار Simple Analytics

یک ابزار تحلیل وب ساده و بدون کوکی که با قوانین حریم خصوصی سازگاری دارد. تمرکز این ابزار روی سادگی و رعایت حریم خصوصی کاربران است. البته نسخه رایگان این ابزار امکانات محدودی دارد و برای سایت‌های با یوزرهای بالا حتما باید نسخه پولی آن را خریداری کنید.

آدرس وبسایت:

https://www.simpleanalytics.com

ویژگی‌های کلیدی Simple Analytics
سازگاری با قوانین حریم خصوصی ، بدون کوکی و بدون ذخیره IP
اسکریپت بسیار سبک (~۳ کیلوبایت) برای بارگذاری سریع‌تر.
گزارش‌های ایمیلی و API برای اتصال به سایر ابزارها
امکان وارد کردن داده‌ها از Google Analytics
تفاوت‌های Simple Analytics و GA4

ابزار Simple Analytics برای چه کسب‌و‌کارهایی مناسب است؟

برای کسب‌وکارهای کوچک، سایت‌های شخصی و وب‌سایت‌هایی که به یک ابزار تحلیل ساده و سریع نیاز دارند، بدون نیاز به گزارش‌ها و پردازش داده‌های پیچیده.

ابزار Microsoft Clarity

یک ابزار رایگان تحلیل وب است که روی بررسی رفتاری کاربران در سایت تمرکز دارد، از جمله ضبط سشن‌ها، نقشه‌های حرارتی (Heatmap) و ردیابی کلیک‌ها. برخلاف GA4 که یک پلتفرم جامع آنالیتیکس وب است، مایکروسافت کلاریتی بیشتر برای تحلیل رفتاری و نحوه تعامل کاربران در سایت، بهینه‌سازی نرخ تبدیل (CRO) و بهبود تجربه کاربری (UX) استفاده می‌شود.

آدرس وبسایت:

https://clarity.microsoft.com

ویژگی‌های کلیدی Microsoft Clarity
کاملا رایگان و بدون محدودیت
ضبط سشن‌های کاربران: مشاهده تعامل واقعی کاربران با سایت
نقشه‌های حرارتی: نمایش نقاط کلیک، اسکرول و تعاملات کاربران
اسکریپت سبک و بدون تاثیر منفی بر پرفورمنس سایت
سازگار با GDPR و CCPA: بدون نیاز به کوکی برای ردیابی کاربران
آیا Microsoft Clarity می‌تواند جایگزین GA4 باشد؟

خیر! مایکروسافت کلاریتی یک ابزار عالی برای تحلیل رفتار کاربران در سایت، بهینه‌سازی نرخ تبدیل و بهبود UI/UX است، اما نمی‌تواند به تنهایی نقش یک پلتفرم آنالیتیکس کامل را ایفا کند و جایگزین Google Analytics باشد.

مایکروسافت کلاریتی بیشتر به درد چه کسانی می‌خورد؟
طراحان UI/UX: برای بهینه‌سازی تجربه کاربری سایت
پرفورمنس مارکترها: برای شناسایی نقاط ضعف در مسیر تبدیل کاربران و بهینه‌سازی نرخ تبدیل لندینگ‌ها
مدیران سئو و محتوا: برای تحلیل تعامل کاربران با مطالب سایت و بلاگ

در صورتی که اکانت گوگل آنالیتیکس شما بسته شده، می‌توانید با رعایت نکات گفته شده در این مقاله یک اکانت آنالیتیکس جدید بسازید. چه اکانت آنالیتیکس جدید ساخته‌اید و چه اکانت شما اصلا بسته نشده، حتما در زمان طراحی کمپین تبلیغاتی احتمال بسته شدن آنالیتیکس را در نظر بگیرید. وابستگی کامل به GA4 می‌تواند ریسک بالایی داشته باشد، بنابراین بهتر است از یک ابزار جایگزین به‌عنوان پشتیبان استفاده کنید و داده‌های کمپین‌های خود را به‌طور منظم از GA4 بکاپ بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند حتی در صورت از دست رفتن دسترسی به گوگل آنالیتیکس 4، همچنان بتوانید عملکرد تبلیغات خود را بررسی و بهینه‌سازی کنید.