تاثیرات روانی اینستاگرام بر روی کاربران

اینستاگرام که یکی از شبکه های اجتماعی پرکاربر درجهان می باشد ، با تازگی و طبق مطالعات جدید جزو بدترین شبکه های اجتماعی شناخته شده که تاثیرات منفی برروی ذهن کاربران میگذارد .

 مطالعه ای که بر روی ۱۵۰۰ نوجوان و بزرگسال انجام شده، نشان داده است اینستاگرام در میان سایر شبکه های اجتماعی بیشترین اثرات روانی مخرب را بر روی ذهن کاربران خود می گذارد. این در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان اپلیکیشن هایی که در آن کاربران تصاویر مختلف را به اشتراک می گذارند باعث می شود تا کاربر بتواند خود را نشان داده و هویت خود را ابراز کند اما در عین حال همین شبکه های اجتماعی باعث بروز بیشترین میزان عصبانیت، افسردگی، پرخاش گری و ترس فراموش شدن در کاربر می شوند.

در میان ۵ شبکه اجتماعی مورد مطالعه یوتیوب بیشترین نمره را به عنوان سالم ترین شبکه اجتماعی و کمترین اثر گذاری تخریبی را بر روی کاربران از آن خود کرده است. در واقع یوتیوب تنها شبکه اجتماعی بود که نمره مثبتی ر این تحقیق از آن خود کرد. در این تحقیق توییتر در مقام دوم بعد از یوتیوب، از لحاظ سلامت و عدم تأثیر گذاری مخرب بر روی کاربران قرار گرفت. بعد از توییر شبکه اجتماعی فیس بوک در جایگاه سوم قرار گرفت و بعد آن به ترتیب اسنپ چت در رده چهارم و اینستاگرام در رده آخر یعنی رده پنجم قرار گرفتند. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت اینستاگرام یکی از مخرب ترین شبکه های اجتماعی است که تاثیرت بسیار بدی بر روی ذهن و روان کاربران بر جای خواهد گذاشت.

این مطالعه که توسط جامعه سلطنتی بریتانیا به سفارش بخش سلامت انگلستان بر روی بیش از ۱۴۷۹ کاربر جوان و نوجوان از انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی انجام شد نشان داد کاربران شبکه اجتماعی با مشکلاتی از قبیل عصبانیت، پرخاشگری و غیره بیش از سایر کاربران شبکه های اجتماعی درگیر هستند. در این مطالعه افراد تحت مطالعه سؤال شوندگان در خصوص ۱۴ تأثیر روانی و فیزیکی که استفاده از شبکه های اجتماعی بر روی آن ها گذاشته است، مورد سؤال قرار گرفتند.

هر چند استفاده از شبکه های اجتماعی مزایا و اثرات مثبت خاص خود را به همراه خواهد داشت. برای مثال بسیاری از این شبکه های اجتماعی امکان ابراز عقیده، بروز شخصیتی، ساختن جامعه های اجتماعی و همچنین امکان دسترسی به حمایت دیگران را برای کاربر به همراه خواهند داشت. مثلاً در مورد شبکه اجتماعی یوتیوب، بیشترین امتیاز به تأثیر این شبکه اجتماعی برای هشیار سازی فرد در خصوص کسب اطلاعات در حوزه هایی مثل سلامت و شبیه به آن داده شده است. همچنین یوتیوب همان طور که گفته شد اولین شبکه اجتماعی است که استفاده از آن کمترین تاثیرات روانی ناسالم بر روی فرد مثل بروز عصبانیت، افسردگی و احساس تنهایی به دنبال خواهد داشت.

اما با این وجود تمام شبکه های اجتماعی مورد بررسی در این مطالعه از یوتیوب گرفته تا اینستاگرام، همگی نمرات منفی را در خصوص تأثیر گذاری بر روی کیفیت خواب فرد، شکل ظاهری بدن فرد و همچنین FOMO که به عنوان اضطراب ناشی از قرار دادن پست های مختلف در شبکه های اجتماعی شناخته می شود، از آن خود کرده اند. از طرفی ۴ شبکه اجتماعی دیگر به غیر از یوتیوب، یعنی اینستاگرام در رأس همه و به ترتیب بعد از آن اسنپ چت، فیس بوک و توییتر بیشترین تاثیرات روانی نا سالم بر روی فرد از جمله عصبانیت و افسردگی را به همراه داشتند.

مطالعات گذشته نشان داده اند که کاربران جوانی که بیش از دو ساعت در روز را صرف مشاهده و پیمایش صفحات شبکه های اجتماعی می کنند بیشتر از سایرین به بیماری ها و مشکلات روانی مبتلا می شوند. مثلاً دیدن عکس های دوستان در حالی که به مسافرت رفته اند و یا شب های خود را در تفریح گاه های مختلف می گذارند می تواند احساس ترد شدگی و یا تنهایی از در فرد مشاهده کننده ایجاد کند. در این حالت حس مقایسه و نا امیدی در فرد افزایش می یابد.

از طرفی پست های قرار داده شده از سوی کاربران در شبکه های اجتماعی می تواند منجر به بروز انتظارات غیر واقعی و همچنین احساس عدم رضایت از زندگی در کنار ایجاد عزت نفس پایین در فرد شود. شاید به همین دلیل است که اینستاگرام که یکی از اپلیکیشن های اجتماعی مخصوص قرار دادن و به اشتراک گذاری تصاویر است به عنوان مخرب ترین شبکه اجتماعی از لحاظ مباحث روانی شناخته شده است. در واقع شاید یکی از اتفاقات رایجی که در به اشتراک گذار تصاویر در اینستاگرام می افتد قرار دادن فیلتر های مختلف بر روی عکس ها به خصوص عکس های دختران و خانم ها است که نشان می دهد این افراد درباره شکل ظاهری و اندام خود رضایت کافی را ندارند و از این فیلتر ها برای اینکه به بهترین شکل در تصویر به نظر بیایند استفاده می کنند.

نتایج مطالعات دیگری که بر روی شبکه های اجتماعی و تاثیرات آن ها بر روی فرد انجام شده اند، نشان داده اند که هر چه کاربر از شبکه های اجتماعی بیشتری در طول روز استفاده کند، احتمال بیشتری برای بروز مشکلاتی از قبیل عصبانیت، افسردگی و از این دست برای وی وجود دارد. در واقع دیدن پست های دوستان گوناگون که فرد با آن ها از طریق انواع مختلف شبکه های اجتماعی ارتباط بر قرار کرده است می تواند منجر به بروز احساس حقارت و همچنین حس سرزنش در فرد شود. از طرفی بر اساس مطالعات می توان گفت افرادی که از نظر ذهنی و روانی دچار مشکل هستند بیشتر تمایل به استفاده از شبکه های اجتماعی دارند.

به منظور کاهش اثرات مخرب استفاده از شبکه های اجتماعی به خصوص بر روی بچه ها، نوجوانان و جوانان، جامعه سلطنتی از شرکت های ارائه دهنده این شبکه های اجتماعی خواسته تا تغییرات عمده ای در پلت فرم های خود ایجاد نمایند. در واقع این جامعه از طراحان این پلت فرم ها خواسته تا اخطارهایی از جمله اخطار در خصوص زیاده روی در استفاده از این شبکه های اجتماعی را برای کاربر ارسال نمایند. به نظر می رسد کاربران تا حدود ۱۷ درصد به چنین پیام هایی پاسخ مثبت می دهند.

همچنین به ارائه دهندگان این شبکه های اجتماعی توصیه شده است تا تصاویری را که به صورت دیجیتالی دست کاری شده اند را به نحوی از سایر تصاویر متمایز کنند به نحوی که سایر کاربران متوجه شوند که این تصاویر دستکاری شده اند. از طرفی امکان مشخص کردن تصاویری که می تواند از نظر روانی برای کاربران مشکل زا باشد از سوی کاربران از طریق این شبکه های اجتماعی ارائه شود. سال گذشته اینستاگرام قابلیت علامت گذاری تصاویر نا مناسب از طرف کاربر را برای کاربران خود ارائه کرده بود.

دولت ها نیز می توانند تلاش هایی در این زمینه و کاش اثرات مخرب شبکه های اجتماعی بر روی ذهن و روان کاربران مختلف انجام دهند. برای مثال این دولت ها می توانند در مدارس دانش آموزان را نسبت به اثرات مخرب استفاده بیش از حد از این شبکه های اجتماعی آگاه سازند. و یا از کارشناسان مختلف در حوزه هایی مثل پزشکی اجتماعی، علوم رسانه و حوزه های وابسته درخواست کنند تا هر بار برای آموزش دانش آموزان در مدارس همایش هایی را بر گزار کنند.

جامعه سلطنتی بریتانیا امیدوار است تا با کمک ارگان ها و مؤسسات مختلف بتواند تاثیرات مخرب استفاده از شبکه های اجتماعی بر روی نوجوانان و جوانان را به حداقل برساند و از طرفی کاربران را نسبت به تمامی جنبه های مثبت و منفی استفاده از این شبکه های اجتماعی آگاه سازد.