دیـنـگ و دیـنـگ و دیـنـگ، ساعـتِ خـونـه!

سلام.
شنبه این هفته با هم یک تیتراژ دوست‌داشتنی و خاطره‌انگیز را تماشا می‌کنیم و کمی درباره خودش و یک اثر خارجی مشابهش گفتگو خواهیم کرد. امیدواریم از این نوشته لذت ببرید.




دیـنـگ و دیـنـگ و دیـنـگ، ساعـتِ خـونـه!

اگر شما هم مثل من دارید پیر می‌شوید حتما این تیتراژ خاطراتتان را زنده خواهد کرد:

https://aparat.com/v/UYjyh


در دهه هفتاد، برنامه‌کودک های شبکه دو به‌این‌شکل شروع می‌شد. یک دوربین خیال‌انگیز و سَیّال، از روی یک ساعت شماته‌دار به پرواز در می‌آمد و همراه با ترانه‌ای زیبا ما را از دنیای خسته‌کننده آدم‌بزرگ‌ها جدا می‌ساخت و داخل سرزمین خیال فرود می آورد، تا با خیالی آسوده به تماشای کارتون‌هایمان بنشینیم و غمی نداشته باشیم!

این اثر در سال 1376 با تکنیک «سِل انیمیشن» تولید شده است. تکنیکی که بیشترین سهم را در ساخت خاطرات کودکی نسل ما بر عهده دارد، از «سفید برفی» و «ملوان‌زِبِل» تا «پلنگ صورتی» و «تام و جری»، از «حَنا دختری در مزرعه» و «هایدی» تا «فوتبالیست‌ها» و «پسر شجاع»!

بهرام عظیمی درباره ساخت این تیتراژ در صفحه‌ اینستاگرامش می‌نویسد:

"بعد از اینکه استاد باروتیان کاراکترها را کلید میزدند و با بیتوین های مهران ویسی عزیز جانبخشی میکردند، من در یک نرم افزار بسیار ساده بنام «انیمیتور پرو » که پالت آن فقط ۲۵۶ رنگ داشت ، پلانها را پشت هم میگذاشتم و رنگ آمیزی میکردم و با افه هایی ساده آنزمان سعی میکردم فضا را پروپیمون کنم و مثلا جلوه های بصری
به کار اضافه کنم.
شعر و موسیقی از استاد مهرداد نبئی و ترانه از هنرمند گرامی سرکار خانم رویا فلاحی."


این اثر کوتاه چهل ثانیه‌ای، با اینکه روزی یک بار از تلویزیون پخش می‌شد اما هیچ وقت خسته‌کننده یا تکراری نبود. بلکه برعکس!
ما هر روز مثل روز قبل شعرش را زمزمه می‌کردیم، و جوری به تک تک تصاویرش از ساعت شماته دار تا قایق و آدم‌برفی و دشت سبز و برف و بارانش چشم می‌دوختیم که انگار نه انگار همین روز قبلش کل این فرآیند را تکرار کرده‌ایم!



پـرواز با آدم‌بـرفـی پـرنـده

آدم‌برفی محصول 1982 بریتانیا
آدم‌برفی محصول 1982 بریتانیا


اما این اثر زیبا یک نمونه مشابه فوق‌العاده هم دارد. انیمیشن کوتاه «آدم برفی» محصول 1982 یک اثر خیال انگیز و جاودانه است. بیایید ابتدا با هم سکانس مشهورش را تماشا کنیم:

https://www.namasha.com/v/VZOLbZMo



زیبا و خیال‌انگیز است، مگر نه؟
این اثر کوتاه، فریم به فریم و به صورت دستی با مداد طراحی شده است:


انیماتور‌ مدام فریم های قبل را ورق میزند تا فاصله هر فریم را از دست ندهد.
انیماتور‌ مدام فریم های قبل را ورق میزند تا فاصله هر فریم را از دست ندهد.



پس از طراحی خطی فریم‌ها بر روی میز نور، یک انیماتور دیگر برای هر فریم، یک لایه جداگانه را با پاستل و مداد رنگی، رنگ آمیزی می‌کند:



«جنا هریسون» انیماتور اثر می‌گوید:

"رنگ آمیزی یک فریم مثل این 45 دقیقه برای من طول می کشد. تعداد زیادی از این فریم ها وجود دارد"

پس زمینه ها همه به‌صورت جداگانه روی کاغذ، طراحی و با مدادرنگی رنگ آمیزی شده‌اند. در سکانس‌هایی مثل سکانسی که دیدیم، پس زمینه هم، مثل کاراکتر‌ها باید هر فریم مجددا طراحی و رنگ آمیزی شوند و فرآیندی مانند کاراکتر ها را طی کند. این اصلا روش رایجی نیست! بیشتر اوقات ما تنها کاراکترها و اجسام متحرک را انیمیت می‌کنیم و پس زمینه‌ها، لایه هایی جداگانه و ثابت هستند. اما در این سکانس زمین و زمان در حال حرکت است!(اتفاقی که مشابهش را در تیتراژ شبکه دوی خودمان هم می‌بینیم.)


بافت زیبای پس‌زمینه ها حاصل رنگ آمیزی دستی آن ها است.
بافت زیبای پس‌زمینه ها حاصل رنگ آمیزی دستی آن ها است.


پس از متحرک سازی، لایه ها به دقت روی هم قرار داده شده و زیر دوربین عکس برداری می‌شوند. با پشت هم قرار دادن عکس ها نتیجه نهایی حاصل می‌شود:


ترکیب سه لایه خط رنگ و پس زمینه تصویر نهایی را می‌سازد.
ترکیب سه لایه خط رنگ و پس زمینه تصویر نهایی را می‌سازد.


اما با همه ی این زحمات، بدون موسیقی، اثر نهایی مثل یک کالبد بدون روح است! «هاوارد بلِیک» کسی بود که در این کالبد روح دمید. او با ساخت موسیقی بی‌نظیر آدم‌برفی، نامزد اسکار شد و جوایز متعددی دریافت کرد. بلیک با وجود آثار موفق در کارنامه هنری‌اش تا آخر عمر با این اثر شناخته خواهد شد.


«اَلِد جونز» پسرکی که شاید خودش هم فکر نمی‌کرد آوازش بر روی یک انیمیشن کوتاه را میلیاردها نفر در سراسر جهان بشنوند.
«اَلِد جونز» پسرکی که شاید خودش هم فکر نمی‌کرد آوازش بر روی یک انیمیشن کوتاه را میلیاردها نفر در سراسر جهان بشنوند.


همه ساله نزدیک ایام سال نوی میلادی آدم‌برفی از تلویزیون‌های دنیا پخش می‌شود و خاطرات نسل‌های مختلف را می‌سازد. هر ساله بچه‌هایی از سراسر دنیا با دیدنش سوار بر اسب خیالشان، دست در دست آدم برفی از روی زمین بلند می‌شوند و سیر آفاق می‌کنند. این اثر بریتانیایی که خودش اقتباسی از یک کتاب قصه کودک موفق بود، حالا چنان مشهور شده که هزاران اثر در قالب‌های مختلف از آن اقتباس کرده و یا تحت تأثیرش قرار گرفته باشند. (شاید یکی از این آثار هم تیتراژ دوست داشتنی دهه هفتاد خودمان باشند.)

اما راز جاودانگی این اثر چیست؟ نظرتان را با ما درمیان بگذارید. در آینده بیشتر درباره این موضوع گفتگو خواهیم کرد.

اگر آدم برفی را ندیده‌اید اینجا تماشایش کنید و اگر دوست دارید بیشتر راجع به آن بدانید این مستند پشت صحنه برای شماست.



مجله دوبعدی، رسانه‌ای درباره پویانمایی(انیمیشن)، پی‌نما(کمیک) و چیز‌های پیرامونش است. اگر این نوشته را دوست داشتید با بازخوردتان به ما انگیزه دهید. هر شنبه یک محتوای جدید تولید و با شما به اشتراک خواهیم گذاشت. اگر دوست دارید بیشتر با قصه ما آشنا شوید این مطلب برای شماست.