در زمان بحران، چطور شرایط را مدیریت کنیم؟

اهمیتی ندارد شما چه کسی هستید یا چه می‌کنید! هر شخص، گروه یا سازمانی با مشکلات، موانع، حوادث غیر منتظره و بحران‌هایی دست‌به‌گریبان است که آرامش او را می‌گیرند و باید هر چه زودتر این موانع از سر راه برداشته شوند.

هر سازمانی چند وقت یک بار با بحرانی مواجه می‌شود که منافع آن را تهدید می‌کند و اگر این بحران به شکلی موثر و به موقع مدیریت نشود می‌تواند دوام و بقای سازمان را در معرض خطر قرار دهد.

در زمان بحران می‌بایست واکنشی مناسب انجام دهیم.

واکنش مناسب به این معناست که بر مشکلات تمرکز نکنیم بلکه تمام فکر و توجه خود را به حل آنها معطوف سازیم.

هر چه بیشتر به رفع مشکلات و اقدامات موثر فکر کنیم بیشتر می‌توانیم بر اوضاع مسلط شویم.

اغلب مردم به این صورت هستند که هنگامی که کارها به هم می‌ریزد و هیچ چیز آن‌طور که تصور می‌کنند پیش نمی‌رود دچار عصبانیت، ترس و یاس می‌شوند. در چنین حالتی ذهن، قدرت تجزیه‌وتحلیل خود را از دست می‌دهد. اگر نتوانیم در مواقع بحرانی کنترل ذهن و احساس خود را به دست بگیریم ناخودآگاه به واکنش مبارزه یا فرار رو می‌آوریم.

استفاده سریع از دستورالعمل ضد اضطراب یکی از روش‌های مناسب برای آرامش ذهنی و اطمینان به توانایی خودمان در حل مشکلات است.

این دستورالعمل چند مرحله دارد:

• به شناسایی بدترین عواقب احتمالی مشکل یا بحران بپردازیم. از خود بپرسیم بدترین چیزی که احتمال دارد در چنین شرایطی رخ بدهد چیست؟
• مصمم به پذیرفتن عواقبی که ممکن است رخ دهد باشیم. این‌گونه از نظر روانی خود را آماده می‌کنیم تا با بدترین عواقب احتمالی کنار بیاییم.
• در صورتی که بدترین عواقب احتمالی رخ دهد عکس‌العمل شما چیست و چه اقداماتی انجام می‌دهید؟
• بلافاصله وارد اقدام شویم تا ضرروزیان احتمالی را کاهش دهیم.

برای دستیابی به نتیجه مطلوب، تمام وقت و تمرکز خود را صرف آن مشکل کنیم.

در ضمن مشکل پیش‌آمده را در نتیجه بی‌کفایتی و عدم توانایی خود ندانید. در هر کاری گذشته از تجربه و توانایی شما عوامل دیگری نیز موثر خواهند بود.

معمولا تصمیماتی در یک زمان خاص گرفته می‌شوند که ممکن است اشتباه باشد. از اتفاقاتی که برایتان رخ می‌دهد شوکه و ناراحت نشوید. به جای اضطراب و تردید به خود و تواناییتان بهتر است بیندیشید تا از این شرایط وخیم خارج‌شده و بحران را از سر بگذرانید.

در هر لحظه از بحران، شهامت شما می‌تواند کارساز و مفید باشد زیرا برای انتخاب و تصمیم‌گیری‌های سخت باید شهامت داشته باشید.

شهامت به معنای نداشتن ترس نیست بلکه تسلط و کنترل بر ترس است.

در زمان بحران، یافتن حقایق، مهم‌ترین عامل برای تصمیم‌گیری مناسب برای حل مشکل است. اگر کسی مقصر باشد اکنون زمان ابراز آن نیست. به جای آن باید به بررسی اوضاع و یافتن دلایل آن و هر آنچه از دستتان برمی‌آید بپردازیم.

هنگام بروز بحران چهار اقدام ضروری فوریت دارد:

• دست از غم‌وغصه بی‌فایده برداریم به جای آن تلاش کنیم و ضرروزیان را به حداقل برسانیم.
• به کشف حقایق و شفاف‌سازی بپردازیم.
• بر حل مشکل متمرکز شویم.
• اهل اقدام و عمل باشیم.

بیشتر اوقات تصمیم‌گرفتن هر چند هم که آن تصمیم راهگشا نباشد بهتر از تصمیم‌نگرفتن است.

برای جلوگیری از تکرار بحران پس از حل آن باید گزارشی جامع ترتیب دهیم.

• دقیقا چه اتفاقی رخ داده؟
• چگونه این اتفاق روی داده؟
• تجربه و درسی که از این مشکل گرفتیم چه بوده؟
• چه اقدامی کنیم که این اتفاق دوباره تکرار نشود؟

در انتها به قول فردریک نیچه «مشکلاتی که مرا نمی‌کشد به من قدرت می‌بخشد و قویترم می‌کند.»