همه چیز درباره درد ایمپلنت دندان + پادکست

ایمپلنت دندان (کاشت دندان) یکی از درمان‌های رایج برای جایگزینی دندان از دست رفته است، اما پرسش متداول بیماران این است که «آیا ایمپلنت دندان درد دارد؟». پاسخ کوتاه این است که خیر، در طول عمل کاشت ایمپلنت درد نخواهید داشت چون جراحی تحت بی‌حسی موضعی (و در برخی موارد بیهوشی) انجام می‌شود.

با این حال، درد و ناراحتی خفیف تا متوسط پس از جراحی در چند روز اول طبیعی است و معمولاً با گذشت زمان کاهش می‌یابد.

برای رزرو وقت مشاوره تخصصی، با ما تماس بگیرید. 22260026 (021) پیام در واتساپ 09022260027

در ادامه به تفکیک مرحله به مرحله درد ایمپلنت، عوامل موثر، روش‌های کاهش درد و مقایسه آن با سایر درمان‌های دندانپزشکی می‌پردازیم.

درد در حین جراحی کاشت ایمپلنت

بی‌حسی و آرام‌بخشی: در حین جراحی ایمپلنت عملاً دردی حس نخواهید کرد زیرا دندان‌پزشک با تزریق بی‌حسی موضعی (و در صورت نیاز با بیهوشی یا آرام‌بخش) ناحیه عمل را بی‌حس می‌کند.

به این ترتیب تمام مراحل حساس مانند برش لثه، دریل کردن استخوان فک و قرار دادن پایه ایمپلنت در حین جراحی بدون درد انجام می‌شود.

تجربه پزشک: مهارت و تجربه متخصص ایمپلنت در انجام جراحی بسیار مهم است. جراح مجرب معمولاً عمل را با دقت بالا و تراوما (آسیب بافتی) کمتر انجام می‌دهد، بنابراین درد کمتر و روند بهبودی سریع‌تری اتفاق می‌افتد.

تحقیقات نشان داده بیمارانی که توسط جراح با تجربه بیشتری درمان شده‌اند، درد کمتری گزارش می‌کنند.

فناوری‌های نوین: استفاده از فناوری هدایت‌شده دیجیتال (جراحی کامپیوتری و قالب‌های برش ۳بعدی) و روش‌های بدون برش (فلپلس)، نقش مهمی در کاهش درد حین جراحی دارد. مطالعه‌ای نشان داده که بیماران تحت جراحی هدایت‌شده دیجیتال، درد حین عمل و پس از عمل کمتری را تجربه کرده‌اند.

در روش هدایت‌شده، بدون بالا زدن وسیع لثه، ایمپلنت با دقت بالا در محل مناسب قرار می‌گیرد و میزان خونریزی و التهاب کمتر می‌شود.

درد بلافاصله بعد از جراحی و دوران بهبودی

روزهای اول پس از عمل: پس از اتمام عمل ایمپلنت و وقتی اثر بی‌حسی از بین می‌رود، درد مختصری ممکن است احساس شود. این درد معمولاً خفیف تا متوسط است و در همان محل جراحی تمرکز دارد. تحقیقات بالینی نشان داده درد پس از جراحی ایمپلنت در ۳ تا ۵ روز ابتدایی بعد از عمل به تدریج کاهش می‌یابد.

در روز اول یا دوم پس از جراحی، درد کمی شدیدتر (مثل درد تپشی کوتاه‌مدت) احساس می‌شود، اما با مصرف داروهای مسکن کنترل می‌شود.

علائم همراه: به‌جز درد، علائم دیگری ممکن است دیده شوند که همگی موقتی هستند. این موارد شامل تورم لثه و صورت، کبودی جزئی، خونریزی مختصر محل جراحی و گرفتگی فک (سفتی) است.

این علائم همگی در یک هفته تا ده روز پس از عمل رو به بهبودی می‌روند و شدت‌شان کم می‌شود.

درد در روزهای بعد: اگرچه درد اصلی در روزهای اول است، التهاب (تورم) ممکن است تا ۷–۱۰ روز طول بکشد تا کاملاً فروکش کند.

در یکی از مطالعات مشاهده شده بیشتر بیماران تا پایان هفته اول تقریباً هیچ درد قابل ملاحظه‌ای نداشتند. به‌طور کلی، درد حاد پس از عمل ایمپلنت خفیف ارزیابی شده و در ۳ روز اول به نیمه کاهش می‌یابد.

درد بلندمدت یا غیرعادی پس از ایمپلنت

در صورتی که درد غیرمعمول یا ماندگاری پس از چند روز اول ادامه یابد، احتمال وجود مشکلی وجود دارد. علل مهم چنین دردی عبارتند از:

عفونت اطراف ایمپلنت (پری‌ایمپلنتیت): در صورتی که لثه اطراف ایمپلنت دچار عفونت شود، می‌تواند منجر به درد شدید، قرمزی، تورم و مشکل در جویدن شود.

این بیماری به‌تدریج استخوان اطراف ایمپلنت را تحلیل می‌برد و به درد مزمن منتهی می‌شود. در صورت بروز چنین علائمی حتماً باید با پزشک مشورت کرد تا درمان عفونت (مثلاً جرم‌گیری تخصصی یا مصرف آنتی‌بیوتیک) انجام گیرد.

آسیب عصبی: گاهی در حین عمل کاشت ایمپلنت، ممکن است بدون قصد و اطلاع، محل کاشت خیلی به عصب‌های مهم (مثلاً عصب آلوئولار تحتانی) نزدیک شود. چنین اختلالی می‌تواند موجب بی‌حسی یا درد تیرکشنده ماندگار در ناحیه لب، چانه یا لثه شود.

اگر حس غیرعادی یا درد شدیدی دارید، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید تا احتمال صدمه عصبی بررسی و پیگیری شود.

پایین بودن سطح یکپارچگی ایمپلنت: اگر ایمپلنت به درستی به استخوان جوش نخورد (عدم ادغام استخوان)، ممکن است حرکت جزئی ایجاد شده و به درد منجر شود. این حالت معمولاً درد مداوم ایجاد نمی‌کند بلکه ناپایداری ایمپلنت را نشان می‌دهد و ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد.

حساسیت‌های غیرعادی: در موارد بسیار نادر، ممکن است ایمپلنت تیتانیومی با واکنش حساسیتی (آلرژی) مواجه شود. این حالت بسیار نادر است و درد مداومی ایجاد می‌کند که تنها با برداشتن ایمپلنت برطرف می‌شود.

به طور کلی دردی که پس از ۱۰–۱۴ روز بهبود نیابد یا با شدت زیاد تپنده ادامه یابد، غیرعادی محسوب می‌شود و حتما باید بررسی گردد.

تفاوت روش‌های ایمپلنت (سنتی، فوری، دیجیتال) از نظر درد

ایمپلنت سنتی (دو مرحله‌ای): در این روش ابتدا لثه برش داده می‌شود (فلپ ساخته می‌شود) تا استخوان نمایان شود، سپس پس از قراردادن ایمپلنت، لثه بخیه می‌شود. به دلیل برش لثه و دستکاری استخوان، درد پس از جراحی کمی بیشتر است. یک مطالعه نشان داده درد پس از عمل با روش فلپی سنتی به طور قابل توجهی بیشتر از روش بدون فلپ (فلاپلس) است.

در روش سنتی به طور معمول انتظار درد ملایم تا متوسط را داشته باشید که در چند روز فروکش می‌کند.

ایمپلنت فوری (یک مرحله‌ای یا بارگذاری فوری): در این روش، بلافاصله پس از کشیدن دندان، ایمپلنت جایگزین همان روز یا حداکثر چند روز بعد قرار می‌گیرد. این روش زمان درمان را کاهش می‌دهد اما به دلیل جراحی همزمان کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت، احتمالاً درد بیشتری به‌طور موقت دارد. با این حال بررسی‌ها نشان داده‌اند که در ایمپلنت فوری نیز درد معمولاً خفیف تا متوسط است.

مطالعات بالینی نشان می‌دهد درد پس از ایمپلنت با بارگذاری فوری ممکن است کمی بیشتر از روش تأخیری باشد؛ به طوری که در روزهای اول درد و تورم بیشتری گزارش شده است. با این حال این تفاوت چندان زیاد نیست و معمولاً کنترل‌پذیر است.

ایمپلنت دیجیتال (هدایت‌شده): در این روش‌های مدرن، معمولا جراحی بدون برش کامل لثه (فلاپلس) انجام می‌شود و محل ایمپلنت با کمک راهنماهای کامپیوتری و تصویرسازی سه‌بعدی (CBCT) مشخص می‌شود. این جراحی کم‌تهاجمی‌تر است. مطالعات نشان می‌دهند بیمارانی که تحت روش دیجیتال و هدایت‌شده جراحی شده‌اند، درد حین عمل و درد بعد از عمل کمتری را نسبت به روش سنتی گزارش کرده‌اند.

به عنوان مثال، در یک کارآزمایی بالینی بیماران تحت روش دیجیتال در مقایسه با روش سنتی درد کمتری حین جراحی و پس از جراحی تجربه کردند.

بنابراین، اگر گزینه استفاده از فناوری‌های نوین در دسترس باشد، می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کند.

مقایسه درد ایمپلنت با سایر درمان‌های دندانپزشکی

کشیدن دندان: بر خلاف ایمپلنت که پیچ تیتانیومی در استخوان قرار می‌گیرد، کشیدن دندان یک عمل جراحی ساده‌تر (یا گاهی پیچیده‌تر) است که در آن دندان از ریشه کنده می‌شود. مطالعات نشان داده‌است درد پس از کشیدن دندان معمولا بیشتر یا حداقل مشابه درد پس از کاشت ایمپلنت است. به عبارتی، بیمارانی که هر دو تجربه کشیدن دندان و ایمپلنت را داشته‌اند، درد بیشتری را پس از کشیدن دندان گزارش کرده‌اند.

در یک تحقیق دیگر مشخص شد که درد پس از کشیدن دندان در روزهای اول بیشتر از درد عمل ایمپلنت است.

بنابراین می‌توان گفت که ایمپلنت دندان در عمل جراحی درد کمتری نسبت به کشیدن دندان دارد.

عصب‌کشی (درمان ریشه): درد پس از عصب‌کشی دندان (RCT) معمولاً ملایم‌تر و کوتاه‌تر از کشیدن دندان است، چون در این روش عصب داخل دندان برداشته شده و التهاب داخل کانال بعد از عمل به تدریج فروکش می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند حدود نیمی از بیماران پس از RCT کمی درد بعد از درمان را تجربه می‌کنند.

این درد معمولاً چند روز بعد کاهش می‌یابد. در مقایسه با ایمپلنت، برخی منابع غیررسمی ذکر کرده‌اند که حین درمان ریشه ممکن است ناراحتی بیشتری حس شود (به‌دلیل کار روی عصب دندان)، اما بعد از بهبودی کوتاه‌مدت است. از سویی دیگر، ایمپلنت پس از چند روز اول به دلیل نبود عصب در محل کاشت، درد باقی‌مانده نخواهد داشت. با این حال داده‌های دقیقی برای مقایسه مستقیم کم است. جمع‌بندی این است که هر دو روش درد قابل کنترل و متوسطی دارند و معمولاً ظرف چند روز بهبود می‌یابند.

نقش تجربه دندان‌پزشک و فناوری در کاهش درد

تجربه و مهارت جراح: هرچقدر دندان‌پزشک متخصص باتجربه‌تر باشد، جراحی را با دقت و سرعت بالاتری انجام می‌دهد. نتیجه این می‌شود که حرکت و فشار روی استخوان و بافت‌های حساس کمتر شده و درد پس از عمل کاهش می‌یابد. مطالعات نشان می‌دهند تجربه بیشتر جراح با گزارش درد کمتر پس از جراحی همراه است. بنابراین انتخاب یک متخصص باتجربه، خود عاملی مهم در کنترل درد خواهد بود.

آرام‌بخشی و بیهوشی: استفاده از آرام‌بخش و انواع بیهوشی ضمن از بین بردن درد در حین عمل، می‌تواند به آرامش بیمار و کاهش اضطراب منجر شود. اضطراب کمتر پیش از عمل مرتبط است با تجربه درد کمتر پس از جراحی.

به علاوه داروهایی که در حین یا بعد از جراحی تجویز می‌شوند (مثل برخی آنتی‌هیستامین‌ها یا مسکن‌ها) می‌توانند در تخفیف درد تاثیرگذار باشند.

فناوری‌های نوین: همان‌طور که گفته شد، جراحی با ابزارهای جدید مانند دریل‌های ایمن‌تر (سرعت کنترل‌شده و سیستم خنک‌کاری) و روش‌های کم‌تهاجمی (مثل جراحی پیزوسرجری یا لیزری) در حال گسترش است. این تکنیک‌ها با آسیب کمتر به بافت استخوان و لثه، علاوه بر تسریع بهبودی، درد پس از عمل را نیز کاهش می‌دهند. همچنین فناوری تصویربرداری سه‌بعدی (CBCT) و هدایت کامپیوتری، خطر برخورد با ساختارهای مهم (مانند عصب‌ها) را کم می‌کند و در نتیجه ریسک دردهای عصبی ماندگار را کاهش می‌دهد.

روش‌های کاهش درد بعد از جراحی ایمپلنت

برای مدیریت درد و بهبود سریع بعد از کاشت ایمپلنت، رعایت نکات زیر مؤثر است:

داروهای مسکن: معمولاً دندان‌پزشک داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن) یا ترکیب آن با استامینوفن را تجویز می‌کند تا التهاب و درد را کاهش دهد.

در برخی موارد ممکن است داروهای قوی‌تری (مثل کدئین) بر اساس شدت درد تجویز شود. حتماً داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

کاهش تورم: بلافاصله بعد از جراحی، روی ناحیه برش کمپرس یخ (پک یخ) قرار دهید. کمپرس سرد به مدت ۱۰–۲۰ دقیقه و با فاصله زمانی (مثلاً یک ساعت روی یخ – نیم ساعت استراحت) باعث کاهش تورم و درد می‌شود.

رژیم غذایی نرم: ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از جراحی از غذاهای نرم، خنک یا ولرم (مانند سوپ ملایم، پوره سیب‌زمینی، ماست) استفاده کنید. از خوردن غذاهای سفت، سخت و داغ خودداری کنید زیرا جویدن آن‌ها فشار بر محل جراحی وارد می‌کند. به تدریج که درد و تورم کاهش یافت، می‌توانید به رژیم معمول برگردید.

رعایت بهداشت دهان: روز بعد از جراحی می‌توانید دهان را با آب نمک گرم (یک قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب ولرم) شستشو دهید تا از عفونت جلوگیری شود. مسواک زدن را به آرامی انجام دهید و ناحیه بخیه را دست‌کاری نکنید. استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین نیز ممکن است طبق دستور دندان‌پزشک توصیه شود.

اجتناب از عادات مضر: سیگار کشیدن و مصرف الکل، جریان خون را مختل و روند بهبودی را کند می‌کنند. حداقل یک هفته بعد از جراحی از سیگار کشیدن پرهیز کنید. همچنین از نی‌کشیدن (مصرف نوشیدنی با نی) و تف نکردن شدید خودداری کنید تا خونریزی ادامه نیابد.

استراحت و خواب کافی: برای اولین شب و روزهای اول پس از عمل، فعالیت بدنی شدید نداشته باشید. هنگام خوابیدن زیر سر خود یک بالشت اضافه قرار دهید تا تورم کمتر شود. استراحت کافی و خواب مناسب به ترمیم سریع‌تر بافت‌ها کمک می‌کند.

پیگیری دستورات دندان‌پزشک: دستورالعمل‌های پس از عمل که دندان‌پزشک ارائه می‌دهد (مانند نحوه تعویض پانسمان یا زمان کشیدن بخیه) را با دقت رعایت کنید. مراجعه به مطب برای ویزیت‌های پس از عمل را فراموش نکنید.

با رعایت این موارد، درد پس از کاشت ایمپلنت به حداقل می‌رسد و روند بهبودی راحت‌تر خواهد بود.