اکوسیستم های کسب و کاری

اکوسیستم‌ها به مجموعه‌ای از مشارکت کنندگان زنده و غیره زنده اطلاق می‌شود که با یکدیگر تعاملات حیاتی دارند. هر یک از مشارکت‌کنندگان به بقیه اجزا تاثیر می‌گذارد و از آنها تاثیر می‌پذیرد.
در یک اکوسیستم زنجیره غذایی تبدیل به چرخه غذایی می شود، با این تعریف که مشارکت‌کنندگان در اکوسیستم از یکدیگر تغذیه می کنند و نهایتا ارزش‌های غذایی به بخش های غیر زنده اکوسیستم منتقل می‌شود و مجددا از طریق مشارکت کننده دیگری از اجزای غیر زنده استخراج و به چرخه غذایی باز می‌گردد

بهترین مثال برای این موضوع اکوسیستم دریاچه در میان بیابان است . اگر یک دریاچه را در نظر بگیرید که در محاصره بیابان قرار گرفته است، آرام آرام با حضور موجودات زنده ریز و درشت ، چرخه غذایی پایداری مهیا می‌شود و موجودات در کنار آن دریاچه زندگی میکنند .
زندگی در اکوسیستم ها همواره با رقابت همراه است، اما همزمان با این رقابت مشارکت کنندگان اکوسیستم به صورت ناخودآگاه با یکدیگر همکاری هم می‌کنند.

اکوسیستم‌ها حتما حول یک ارزش بنیادی شکل میگیرند، به عنوان مثال ارزش بنیادی در اکوسیستم دریاچه ، آب می‌باشد که موجودات زنده به کمک این عنصر بنیادی سایر ارزش‌های افزوده خلق می‌کنند.

اکوسیتسم‌ها با یکدیگر تعامل دارند و از انواع متنوعی از ارتباط پیروی می‌کنند. به عنوان مثال اکوسیستم دریاچه می‌تواند با اکوسیستم جنگل که به صورت مستقل خود یک اکوسیستم پایدار است، تبادل ارزش داشته باشد.

همچنین اکوسیستم‌های بزرگ می توانند در درون خود از چندین اکوسیستم کوچکتر تشکیل شده باشند.

به عنوان مثال کره زمین به عنوان بزرگترین اکوسیستم شناخته شده‌ای است که در یک محیط مستقل قراردارد. کلیه موجودات زنده روی کره زمین به نوعی مشارکت کنندگان این اکوسیستم هستند ، همچنین در کره زمین میلیون‌ها اکوسیستم کوچکتر قراردارد که با یکدیگر در تعامل هستند و با تاثیر‌گذاری روی یکدیگر در یک پایداری نسبی به سر می برند.

اکوسیستم کسب و کاری

آنچه تا کنون گفته شد، در مورد اکوسیستم های طبیعی مصداق داشته است، اما موضوع این نوشتار ، اکوسیستم های کسب و کاری است . لذا بیش از این به مقدمات نمی پردازیم و به موضوع اکوسیستم کسب و کاری وارد می شویم.

انسان با درکی که از مفهوم اکوسیستم و توانایی هم‌افزایی آن در خلق ارزش بدست آورد، اقدام به ساخت اکوسیستم های غیر طبیعی کرده است که شواهد بسیار زیادی از این اکوسیستم‌ها را هر روز مشاهده میکنیم.

هر یک از ما به صورت همزمان در چندین اکوسیستم مشارکت داریم و از منافع منتج از این اقامت بهره می‌گیریم و روی آن اثر می‌گذاریم

یک کشور با مجموعه‌ای از قوانین ، منابع، مشارکت کنندگان و اعضا و بخش های غیر زنده یک اکوسیستم اجتماعی محسوب می‌شود.

فضای مجازی با تمام اجزایی که دارد به نوعی اکوسیستم محسوب می‌شود که ما با عضویت در آن و دریافت و تحویل ارزش، از منافع آن بهره مند می شویم

همچنین ما در اکوسیستم‌های فکری ، مانند مکاتب مختلف فکری عضو می‌شویم و از مجموعه منافع آن بهره میگیریم.

در این میان اکوسیستم های کسب و کاری هم از این موضوع عقب نمانده اند. اکوسیستم‌های وسیع کسب و کاری موفقی را می شناسیم که هر روز با خلق و تبادل ارزش بزرگتر می‌شوند.

در تصویر فوق مقایسه چند اکوسیستم کسب و کاری مشهور را مشاهده می کنید . همه ما از روند رشد و توسعه این اکوسیستم‌های کسب و کاری مطلع هستیم.

روند تغییرات ، خصوصا تحول دیجیتال به سمت سویی حرکت میکند که به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد تولد و توسعه اکوسیستم های کسب و کاری جدیدی باشیم

اکوسیتم کسب و کاری آمازون

تعریف اکوسیستم کسب و کاری

یکی از معروفترین تعاریف از اکوسیستم کسب و کاری ، مربوط به آقای جیمز مور می‌باشد که در سال 1996 ارایه کرد.

طبق تعریف جیمز مور

اکوسیستم کسب و کاری ، شبکه ای از سازمان هاست - شامل تأمین کنندگان ، توزیع کنندگان ، مشتریان ، رقبا ، سازمان های دولتی و غیره - که در تحویل محصول یا خدمات خاص از طریق رقابت و همکاری دخیل هستند.

ساختار اکوسیستم کسب و کاری

جیمز مورد معتقد است که هر اکوسیستم کسب و کاری از سه لایه تو در تو تشکیل شده است ، که در هر لایه شخصیت‌های کسب و کاری متنوعی اقامت دارند و در حال خلق و تبادل ارزش هستند.

لایه Core Business

این لایه همانطور که از نامش مشخص است به هسته اصلی اکوسیستم توجه دارد، همانطور که پیش از این گفته شد هر اکوسیستم حول یک ارزش بنادی شکل می گیرد، در اکوسیتم های کسب و کاری ارزش های بنیادی در لایه Core Business خلق و منتشر می شوند.

لایه Extended Enterprise

در این لایه کسب و کارهایی حضور دارند که می‌توانند ارزش‌های خلق شده توسط لایه اول را تکمیل کنند. در این لایه ارزش‌های تکمیلی و ارزش افزده خلق می‌شود و به این ترتیب ارزش‌های هسته اکوسیستم به اشکال متنوع تری تبدیل می شود. پس طیف گسترده تری از مخاطبین را شامل می‌گردد

لایه Business Ecosystem

در این لایه ضمن حضور دو لایه پیشین شخصیت های فعال کننده اکوسیستم اقامت دارند . در این لایه شاهد حضور نقش هایی مانند حاکم اکوسیستم ، سرمایه گذار ها و دانشگاه ها و ذی نفعان حاکمیتی و حتی رقبا هستیم .

جریان ارزش ، شریان حیات اکوسیستم

تا اینجا به ساختار اکوسیستم های کسب و کاری اشاره شد و تا حدودی شخصیت ها و نقش های اصلی تشکیل دهنده یک اکوسیستم کسب و کاری را بررسی کردیم

اما آیا با جمع کردن این نقش‌ها و خلق چنین ساختاری لزوما اکوسیستم کسب و کاری شکل میگیرد ؟

پاسخ منفی است

اصلی ترین عامل خلق و توسعه اکوسیستم علاوه بر مشارکت کنندگان و نقش‌های کلیدی جریان ارزش میان این نقش های می‌باشد

تجسم کنید که تمام ستاره‌های سینما را کنار هم جمع کنیم و تمام ملزومات ساخت فیلم شامل دوربین و فیلم‌بردار ، صدا بردار ، طراح صحنه و تمام عوامل اجرایی کنار هم باشند اما سناریویی وجود نداشته باشد و گفتگویی میان ستاره‌ها جریان نیابد ، عملا فیلمی هم ساخته نخواهد شد

جریان ارزش دیالوگ‌هایی است که میان نقش های اکوسیستم کسب و کاری شکل میگیرد، در دیالوگ‌های اکوسیستم کسب و کاری 4 نوع ارزش میتواند مبادله شود

• جریان مالی
• جریان اطلاعات
• جریان کالا
• جریان ارزش های نا ملموس

طراحی نظامی هوشمند از جریان های ارزش در کنار یکدیگر سناریو ها را ایجاد میکند که میتواند از به هم پیوستن دیالوگ ها مفهومی بزرگتر را تبیین نماید

پس اکوسیستم های کسب و کار مجموعه متنوعی از نقش‌های کسب و کاری هستند که از طریق جریان‌های ارزش با یکدیگر در تبادل ارزش هستند و نهایتا این همکاری و رقابت منجر به خلق انتشار و بهره‌برداری از ارزش و محصول می شود