شرمنده، ولی گرافولوژی فقط یک شبه علم هست!

قبل از شروع شاید بهتر باشه کلمه گرافونولوژی و شبه علم رو خیلی کوتاه با هم تعریف کنیم.

گرافولوژی

این روش تلاش میکنه تا با توجه به جزئیات دست نوشته شخصیت فردی که اون رو خلق کرده رو تشخیص بده، تلاش‌های دیگری هم وجود داشته مثل فیزیونومی که سعی کردن از طریق اندازه‌گیری و طبقه بندی اشکال اندام چهره مثل بینی و ابرو و فک شخصیت افراد رو پیش بینی کنند،‌ حتی گاهی این تلاش‌ها به قدری جدی بودن که سرمایه گذاری‌های خیلی جدی روی اونها شده مثلا در زمان آلمان نازی برای مهیا کردن پشتوانه علمی‌ای که بتونه ایدئولوژی حاکم رو تایید کنه روشی رو به وجود آوردن که امروزه با اسم فرنولوژی یا جمجمه خوانی اون رو می‌شناسیم، از اسمش پیداست که این یکی هم تلاش میکنه از شکل جمجه ویژگی‌های شخصیتی رو تشخیص بده.

شبه علم

شبه علم‌ها روش‌هایی هستند که ادعا می‌کنند علمی هستند اما از روش علمی برای اثبات ادعاهاشون استفاده نمی‌کنند مثلا صاحب اسکناسی رو در نظر بگیرید که در تقاضا برای تشخیص اصل بودن اسکناس بجای بررسی جنس اسکناس از شما می‌خواد که بهش اعتماد کنید چون در فلان کتاب اینطور نوشته شده، باید به کائنات باور داشته باشید، نیازی به این روش‌های عقب افتاده نیست این اسکناس قطعا اصل هست!
در سال ۲۰۰۶ شخصی به نام مایکل شرمر یک ویدیو در وبسایت تِد منتشر کرد با عنوان «چرا مردم به چیزهای عجیب و غریب باور دارند؟»، به نظر من که واقعا دیدن این ویدیو خالی از لطف نیست، مایکل بسیار عالی و جذاب مطالب مربوط به علم و شبه علم رو توضیح میده و چند مثال هم در این مورد میزنه نکته اینجاست که این ویدیو برای من به عنوان یک ایرانی یادآوری خاطرات تلخ هست که در طول زندگی در ایران با اونها مواجه بودم.

چرا گرافولوژی علم نیست

این روزها در بیشتر جوامع روش‌هایی که تحلیلگران دست خط ( اگر دوست دارید بخوانید دست خط خوان‌ یا گرافولوژیست) برای تشخیص شخصیت انسان استفاده میکنن رو شبه علم میدونن تعدادی از جوامع هم هستن که تازه با این پدیده آشنا شدن و گرفتار پیشگویی‌های این افراد هستند.

یکی از محرک‌های اصلی من برای نوشت این مطلب دیدن اختلاف معنا بین ویکی‌پدیای فارسی و ویکی‌پدیای انگلیسی مطلبی که مربوط به گرافولوژی بود، وقتی دیدم در ویکی‌پدیای فارسی تلاش شده که مطلب علمی به نظر برسد چون فلان سازمان فلان کشوری که از نظر علمی مو را از ماست می‌کشه بیرون اون رو تایید کرده‌ اما در ویکی‌پدیای انگلیسی از همان ابتدا به نبودن مدارک علمی بر تایید این روش اشاره شده.

امیدوارم این تمایل به معتبر جلوه دادن گرافولوژی فقط به این دلیل باشه که افرادی سودجو برای تامین منافع خودشون به این شکل محتوا را به وجود آورده باشن، بخوام صادق باشم یک ترس و احساس بد هم دارم از اینکه شاید مسئله بزرگتر از اینها هست و جامعه ما تمایل و کشش به این دسته از مطالب داره، ما دوست داریم اسرار مسائل رو به شیوه‌های غیرعلمی به دست بیاریم!
به نظرم رو کردن دست تعدادی سوء استفاده چی به مرتب انرژی کمتری می‌خواد تا از بین بردن تمایل به شیوه‌های غیر علمی در سطح کلان.