تکنولوژی‌هایی که آینده انسان را متحول می‌کنند

دنیای فناوری و تکنولوژی به‌سرعت در حال تغییر است و این سرعت تغییرات باعث خواهد شد در آینده با جهان متفاوتی روبرو باشیم. آینده‌ای که در آن ربات‌ها و فناوری‌های هوش مصنوعی بخش جداناپذیری از صنایع به شما می‌روند، ارز دیجیتال جای پول امروزی را می‌گیرد و خودروهای خودران وظیفه حمل‌ونقل مردم را بر عهده خواهند گرفت. ما در این مقاله قصد داریم برخی از فناوری‌هایی که می‌توانند تحولات گسترده‌ای را در زندگی انسان رقم بزنند، مورد بررسی قرار دهیم.

اینترنت اشیا

یکی از ابزارهایی که در آینده و در محیط زندگی خود به شکل گسترده‌ای با آن ارتباط خواهیم داشت اینترنت اشیا است. در آینده، هوشمندی از طبقه گوشی‌های هوشمند خارج شده و همه چیز را در بر خواهد گرفت. اینترنت اشیاء به زبان ساده، ارتباط سنسورها و دستگاه‌ها با شبکه‌ای است که از طریق آن می‌توانند با یکدیگر و با کاربرانشان تعامل کنند. این مفهوم می‌تواند به‌سادگی ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون، یا ارتباط یخچال منزل شما با سوپر مارکت محل و یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساخت‌های شهری و ترافیک باشد. تصورش را بکنید که بتوانید همه چیز در خانه را تنها با گوشی خود کنترل کنید؛ برای مثال دمای بخاری را کم کنید، زمان‌بندی پخش برنامه تلویزیون را انجام دهید؛ برای آب دادن به گلدان‌ها برنامه‌ریزی کنید و هزاران کار دیگری که شاید این روزها فکرش را هم نکنید.  

در این تکنولوژی ماشین‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و انسان‌های متصل به اینترنت بر آن‌ها نظارت کرده، کارهای‌شان را تحلیل می‌کنند. اینترنت اشیا این امکان را ایجاد می‌کند تا اشیاء در تحت یک شبکه سراسری، از راه دور کنترل شوند. این فناوری همچنین می‌تواند از طریق هوشمندسازی کنترل سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مانع از هدر رفتن انرژی در ساعات یا روزهای تعطیل شود، این امکان باعث کاهش هزینه‌ شرکت‌‌ها شده و می‌تواند در حفظ منابع هر کشور بسیار مفید باشد. البته این تکنولوژی بسیار وسیع‌تر از سطح تفکر این روزهای ماست و در همه زمینه‌های سرگرمی، کاری، اجتماعی و امنیتی می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. اینترنت اشیا با میلیاردها سنسور، سیستم‌های هوشمند و اپلیکیشن در آینده تکنولوژی بازاری به راه خواهد انداخت که تاکنون نمونه‌اش را ندیده‌ایم.

شهرهای هوشمند

شهر هوشمند چارچوبی است که عمدتاً از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه، گسترش و ترویج شیوه‌های توسعه پایدار و با هدف رفع چالش‌های رو به رشد شهرنشینی، ایجاد شده است و باید بتوان در آن همه نوع خدمات را به صورت هوشمند و بدون نیاز به دخالت مستقیم انسان انجام داد. در این میان رشد شهرهای هوشمند در جهان طی سال‌های آتی سرعت بیشتری پیدا کرده و بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا در حال حرکت به سوی شهرهای هوشمند هستند. بخش بزرگی از این سیستم، اساساً یک شبکه هوشمند از اشیاء متصل و ماشین‌هایی است که اطلاعات را با استفاده از فناوری بی‌سیم و رایانش ابری انتقال می‌دهند. برنامه‌های اینترنت اشیاء اطلاعات را در لحظه دریافت، تجزیه و تحلیل و مدیریت می‌کنند تا به شهرداری‌ها، شرکت‌ها و شهروندان کمک کنند که برای بهبود کیفیت زندگی خود تصمیمات بهتری بگیرند.

در حقیقت اگر بخواهیم در این موضوع عمیق‌تر شویم، دو مقوله اینترنت اشیا و هوشمندی شهرها ارتباط گسترده‌ای با یکدیگر دارند. دستگاه‌هایی که در دور و بر ما قرار داشته و سطح خاصی از هوشمندی برای آن‌ها تعریف شده است همگی باید اطلاعات خود را از طریقی انتقال داده و دستورات جدید دریافت کنند که در مقیاس ساختاری، مصداق بارز شهر هوشمند است. مردم برای ارتباط با اکوسیستم‌های یک شهر هوشمند، از راه‌های مختلفی همچون تلفن‌های هوشمند، ابزارهای هوشمند قابل حمل، اتومبیل‌ها و خانه‌های هوشمند، استفاده می‌کنند. یکپارچه‌سازی اشیا و داده‌ها با زیرساخت‌های فیزیکی و خدمات شهری، می‌تواند هزینه‌ها را کاهش و پایداری را بهبود دهد. جوامع می‌توانند روش‌های توزیع انرژی را بهبود بخشند، جمع‌آوری زباله را ساده‌تر کرده و با کمک اینترنت اشیاء باعث کاهش ترافیک و حتی بهبود کیفیت هوا گردند.

اینترنت ۵G

همه ارتباطات نیاز به یک بستر مورد امن و سریع دارند و این مسئله زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که متوجه می‌شویم آینده ما یعنی شهرهای هوشمند و اینترنت اشیاء به این ارتباط گره خورده است. اینترنت به عنوان یکی از بسترهای ارتباطی اشیاء در شهر هوشمند نیازمند به جابجایی حجم وسیعی از داده‌ها با سرعت بالا است که همه‌جا در دسترس بوده و بتوان به‌راحتی از آن استفاده کرد. نسل پنجم اینترنت یا همان ۵G در حال حاضر همان چیزی است که توانایی انتقال این حجم از اطلاعات را دارد. همین مسئله باعث شده بسیاری از شرکت‌های بزرگ مخابراتی و فناوری دنیا مانند هواوی، نوکیا، اریکسون، اینتل، سامسونگ و … به این حوزه وارد شوند و تلاش خود را برای پیشرفت این فناوری آغاز کنند.

شبکه ۵G علاوه بر شبکه‌های تلفن همراه، به‌منظور فراهم کردن خدمات اینترنت سریع‌تر در خانه نیز می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. این شبکه فوق‌سریع می‌تواند جایگزین مناسبی برای کابل انتقال داده‌ باشد، البته این فناوری نمی‌تواند به‌طور کامل جایگزین کابل‌ها باشد، اما برای برخی از برنامه‌ها و صنایع می‌تواند سودمند باشد. شبکه ۵G را می‌توان برای نوآوری‌های جدید همانند ارائه جریان پیوسته اطلاعات حساس با سرعت بالا که برای خودروهای خودران موردنیاز است، مناسب دانست. با شبکه ۵G دیگر نیاز نخواهد بود که برای دانلود یک فیلم دقایق زیادی را منتظر بمانید، زیرا با توجه به‌سرعت بسیار بالای این شبکه می‌توانید در کمتر از ۱۰ ثانیه یک فیلم سینمایی را دانلود کنید و یا حتی با توجه به پهنای باند گسترده این شبکه، دیگر همه چیز را به دوش سیستم‌های ابری گذاشته و کمترین استفاده را از فضای ذخیره‌سازی فیزیکی دستگاه خود ببرید. با شبکه  5G معنا و مفهوم اینترنت موبایل دیگر از بخش سرگرمی خارج شده و می‌تواند به‌راحتی در انتقال و جابجایی داده‌های حجیم نیز به کار رود.

واقعیت مجازی

ریشه‌های واقعیت مجازی در دهه‌های ۱۹۵۰ یافت می‌شود؛ زمانی که کامپیوترها به اندازه یک خانه بودند. باوجود این تا به ‌امروز پیشرفت چندانی در این زمینه صورت نگرفته است، حداقل نه آن‌طور که در فیلم‌ها دیده بودیم. اما اگر به آینده این تکنولوژی در این زمینه نگاه کنیم چه خواهیم دید؟ خب، شاید ببینیم که واقعیت مجازی از بازی‌های ویدئویی فراتر رفته است. واقعیت مجازی چند نفره به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد به سفرهای علمی‌ در اهرام مصر بروند، یا سالمندان نوه‌هایشان که در آن سوی دنیا زندگی می‌کنند را از راه دور ملاقات کنند. آینده واقعیت مجازی در گوشی هوشمند شما رقم می‌خورد و در اصل، وظیفه واقعیت مجازی باید غنی‌تر کردن واقعیت به وسیله ایجاد ارتباط بین انسان‌ها به شیوه‌های جدید باشد نه ساختن توهم و خیال.

شرکت‌های فناوری بزرگ، سرمایه‌های هنگفتی را روی واقعیت مجازی انجام داده‌اند و بازاریابان و سایر دست‌اندرکاران دنیای سرمایه‌گذاری هم به‌اندازه‌ای انعطاف‌پذیر و آینده‌نگر هستند که به دنبال غول‌های فناوری به دنیای پرهیجان واقعیت مجازی وارد شوند. گسترش و انتشار بیشتر واقعیت مجازی می‌تواند مفاهیم سنتی ارتباطات، بازاریابی و پیام‌رسانی را دستخوش تغییر کرده و به ‌نوعی به سمت بهتر شدن سوق دهد. سیستم‌های رسانه‌های اجتماعی نیز می‌توانند به ‌دنبال تحول عمیق و پایه‌ای با اتکا به واقعیت مجازی باشند. بازاریابان و سرمایه‌گذاران دنیای فناوری هم به‌طور فزاینده‌ای این شیوه‌ جدید ارتباطی را به کمپین‌های خود جذب خواهند کرد. البته ما هنوز به آن نقطه نرسیده‌ایم؛ اما تکنولوژی در حال مقرون به‌صرفه‌تر شدن است و از همین رو، به‌کارگیری آن از سوی افراد و سازمان‌های مختلف هم افزایش می‌یابد. واقعیت مجازی نحوه تعامل ما با دنیای اطراف را تغییر خواهد داد و زندگی‌مان را بهبود خواهد بخشید. کارشناسان معتقدند که واقعیت مجازی موج بزرگ بعدی در حوزه فناوری خواهد بود.

هوش مصنوعی

شاید مهم‌ترین زمینه کاری برای مهندسین کامپیوتر و ریاضیات طی دهه‌های آینده هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق به همراه تحلیل داده‌های عمیق باشد. هوش مصنوعی امکان یادگیری از تجربیات، تطبیق یافتن با ورودی‌های جدید و انجام وظایف مانند انسان را برای ماشین‌ها فراهم می‌آورد. بیشتر مثال‌های هوش مصنوعی که امروز درباره آن‌ها می‌شنوید(از کامپیوترهایی که شطرنج بازی می‌کنند تا خودروهای خودران) اتکای زیادی بر یادگیری عمیق و پردازش زبان طبیعی دارند. در واقع هوش مصنوعی به ما نشان داده که چطور می‌توان یک ایده خام و حتی بد را به یک محصول عالی و بسیار کاربردی تبدیل کرد.

اهداف اصلی در هوش مصنوعی به منطق، دانش، طراحی، یادگیری، ارتباطات، درک و توانایی حرکت دادن یا استفاده از اشیا مربوط می‌شود. امروزه ردپایی از هوش مصنوعی را می‌توان در علوم مختلفی اعم از پزشکی، علوم هوا فضا، اکتشافات، تسلیحات نظامی، پیش‌بینی وضع هوا، نقشه‌برداری و شناسایی عوارض، تشخیص صدا، تشخیص گفتار؛ دست خط؛ بازی‌ها و نرم‌افزارهای رایانه‌ای مشاهده کرد. کاربردهای هوش مصنوعی آن‌قدر وسیع است که شاید نتوان حتی زمینه‌های کاری آن را نام برد. در واقع هر کجا که شما یک محاسبه‌گر، پردازنده اطلاعات، یک سیستم تصمیم‌گیر و یا یک سیستم پیش‌بین را مشاهده می‌کنید می‌تواند زمینه‌ای باشد که هوش مصنوعی به آن وارد شده و همه چیز را در آنجا زیر و رو کند.

در حال حاضر شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری مانند گوگل، اپل، آمازون، سامسونگ، مایکروسافت و بسیاری شرکت‌های دیگر به صورت جدی به حوزه هوش مصنوعی و یادگیری عمیق وارد شده‌اند و همین امر باعث شده رقابتی شدن این حوزه شده است. می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده به واسطه هوش مصنوعی دیگر رایانه‌ها در بسیاری موارد به جای ما تصمیم می‌گیرند و نیاز نیست خیلی از مسائل ساده را خودمان انجام دهیم و کافی است آن‌ها را به دستگاهی بسپاریم که با هوش مصنوعی خود می‌تواند بررسی کرده، تصمیم‌گیری نموده و اجرا کند.

پرینت سه‌بعدی

پرینت ۳ بعدی یا ساخت افزایشی به فرآیند تولید قطعات سه‌بعدی از فایل دیجیتالی آن گفته می‌شود. این تکنولوژی به این علت که طراحی از طریق کامپیوتر و پرینتر سه‌بعدی به‌طور مستقیم منجر به تولید قطعه فیزیکی می‌شود، مهم می‌باشد. این تکنولوژی خیلی هم جدید نیست. در واقع، بیش از دو دهه است که شرکت‌ها و به خصوص شرکت‌های اتومبیل‌سازی برای ساخت قالب‌ها و نمونه‌های اولیه از این وسیله استفاده می‌کنند. اما به تازگی این تکنولوژی در دسترس عموم قرار گرفته است. درحال‌حاضر، می‌توانید یک پرینتر سه‌بعدی خوب را با هزینه کمتر از ۶۰۰ دلار خریداری کرده و با آن قطعات یدکی برای دستگاه‌های خراب، اثر هنری یا هر چه که دوست‌دارید، بسازید. حتی نیازی نیست که طراحی بلد باشید.

تکنولوژی پرینت سه‌بعدی به خودی خود و به عنوان یک روش تولید تغییر آن‌چنانی ایجاد نخواهد کرد. اما اگر آن را در ارتباط با جنبش خلاق در نظر بگیریم و با توجه به اینکه فرآیند تولید را از انحصار کارخانه‌های معدود در آورده و روی میز میلیون‌ها فرد و گروه مستقل آورده، می‌توانیم انتظار یک تغییر بزرگ را داشته باشیم. ما خانه‌ها، اتومبیل‌ها و گوش‌هایی را دیده‌ایم که از این راه ساخته‌شده‌اند و این تازه اول راه است. دانشمندان معتقدند در آینده می‌توانند اعضای بدن را مختص هر بیمار با پرینت سه‌بعدی بسازند، و هر ساله جان میلیون‌ها انسان را نجات دهند.

خودروهای خودران

یکی از مهم‌ترین زمینه‌های زندگی انسان حمل‌ونقل است. با پیشرفت تکنولوژی این روزها خودروهایی که ما در کنار خود می‌بینیم می‌توانند به صورت اتوماتیک در مسیر حرکت کرده و ما را به مقصد برسانند. در واقع تنها نیاز است که شما به خودروی خود فرمان بدهید که برای مثال شما را از کوتاه‌ترین راه به منزل برساند و حتی بعد از رسیدن شما به مقصد و پیاده شدن به آن بگویید که برود و برای خودش جای پارک پیدا کند! این‌ها مسائلی نیستند که انتظار رخ دادن آن‌ها را در آینده داشته باشیم و همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید خودروهایی در بازار وجود دارند که توانایی حمل‌ونقل کاملاً خودکار افراد را دارند.

اکثر شرکت‌های بزرگ دنیا در صنعت خودروسازی به‌طور گسترده در حال کاربر روی سیستم‌های خودران و پیشرفت آن‌ها هستند تا بتوانند بیش از پیش خودروی خود را کاربردی کرده و آماده ورود به بازار کنند. یکی از مزایای این نوع خودروها از لحاظ نظری این است که اگر همه خودروهای یک بزرگراه بدون راننده و متصل به شبکه باشند، هیچ تصادفی نباید اتفاق بیفتد. علاوه بر این، الگوریتم‌ها تضمین می‌کنند که شما در حین حرکت روان‌ترین ترافیک را تجربه کنید، چون با عملیات ریاضی سرعت نسبی مناسب اتومبیل‌ها برای حرکت با بیشترین سرعت را محاسبه می‌کنند. البته این یعنی بیشتر مردم باید رانندگی را کنار بگذارند که خیلی برای علاقه‌مندان به آن خوشایند نیست. حتی می‌توانید بدون اینکه گواهینامه داشته باشید، تنهایی با ماشین به سر کار بروید.

بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال

مبادلات تجاری در سراسر دنیا روش سنتی خود را دارد و فقط از فاز فیزیکی به الکترونیکی تبدیل شده است. اما در دنیای آینده مفهوم پول به صورت کلی دگرگون خواهد شد. در واقع پول‌های مجازی می‌توانند جایگزین همه نیازهایی شوند که تا به امروز برای ما محدودیت ایجاد می‌کردند. اختلافات سیاسی و اقتصادی، امنیت پایین، قابلیت انتقال آسان و بسیاری موارد دیگر از ویژگی‌های فعلی ارزهای دیجیتال هستند که در آینده با رفع موانع خود می‌توانند زمینه‌ساز انقلابی در بخش‌ مالی و اقتصادی مراودات بین‌المللی و داخلی تبدیل شوند. در سال ۲۰۰۸، جرقه یک انفجار بزرگ در سیستم مالی جهان زده شد. فرد به اسم ساتوشی ناکاموتو مقاله‌ای را منتشر کرد که در آن از ساخت پروتکلی برای پول دیجیتال به اسم بیت کوین خبر داده بود. بیت کوین مانند دیگر ارزهای دیجیتال ارزش دارد و می‌تواند برای خرید و فروش، تبادلات و تمام فرایندهای مالی مورد استفاده قرار گیرد.

تفاوت اصلی بیت کوین با ارزهای سنتی غیرمتمرکز بودن آن است. بیت کوین روی یک پایگاه داده غیرمتمرکز به اسم بلاک چین فعالیت می‌کند. در پایگاه‌های داده بلاک چین، داده‌ها بین میلیون‌ها کامپیوتر توزیع شده‌اند و هیچ‌کس قادر به کنترل داده‌ها نیست و اگر شخصی بخواهد بلاک چین را هک کند باید تمام کامپیوترهای شبکه را که با رمزنگاری پیشرفته حفاظت شده‌اند را هک کند که غیرممکن است. مثلاً اگر توییتر روی بلاک چین اجرا شود هیچ‌کس به‌جز شما نمی‌تواند توییت ها را پاک کند، حتی مدیران توییتر. بلاک چین برای بسیاری از صنایع و مشاغل قابل مانند رأی‌گیری الکترونیکی، پرداخت، سیستم‌های اداری، ذخیره قراردادها و بسیاری موارد دیگر قابل‌استفاده است. نکته مهم در خصوص ارزهای دیجیتال، مخفی ماندن منبع و قابلیت نظیر به نظیر آن‌هاست که به همین دلیل امکان فیلترینگ آن را نیز به صورت کلی لغو می‌کند. دیگر نیازی به یک بانک واسط و عامل هم نیست و اصالت رمز ارز از طریق خود طرفین احراز می‌گردد.

تصور کنید اگر رأی‌گیری با فناوری بلاک چین انجام شود. رأی‌ها تنها در عرض یک ساعت بعد از رأی‌گیری بدون نیاز به نیروی انسانی شمارش خواهند شد و به دلیل اینکه این کار روی بلاک چین انجام شده است، هیچ‌گونه خطا یا تقلبی در رأی‌ها امکان‌پذیر نیست. به همین دلایل بیت کوین نیز که مبتنی بر این شبکه قدرتمند است به‌سرعت محبوب و به ارزی ارزشمند تبدیل شده است و هر روز نیز به ارزش آن افزوده می‌شود. بیت کوین بدون نیاز به ثبت‌نام و یا شرکت‌های واسطه می‌تواند تراکنش‌ها را خیلی سریع و راحت انجام دهد. امروزه فروشگاه‌های بزرگ اینترنتی جهان مثل آمازون قابلیت خرید با بیت کوین را فراهم کرده‌اند.