راه جدید برای ذخیره انرژی

برق تولیدی برای انتقال به شبکه توزیع برق، متناسب با تقاضا تولید میشه. متناسب یعنی چی؟ تصور کن رشت، تابستون 25 مرداد بارونی و خنکه پس مردم کولر رو روشن نمیکنن، ولی همین رشت تو تیر میشه نیمرو زد رو کف آسفالت؛ همه کولرا هم روشن. پس یه پیک و یه کَف داریم . 96 درصد ظرفیت ذخیره انرژی تو جهان، توسط یک تکنولوژی تامین میشه، اونم "تلمبه ذخیره‌ایه" (واقعاً چه اسمایی می‌ذارن آخه). هرموقع تولید از تقاضا بیشتر باشه، مقداری از آب توسط پمپ به ارتفاع بالا میره و تو مخزن ذخیره میشه (انرژی پتانسیل). هر موقع به پیک مصرف نزدیک بشه، این آب که تو مخزنه و انرژی بالا داره، سرازیر میشه و برق تولید میکنه. میزان مصرف برق پمپ از میزان برق تولید خیلی کمتر هستش.

مشکل اول اینه که باید سد بزنی، باید مخزن‌های بزرگ درست کنی، که این یعنی، نابود کردن اکوسیستم و فرسایش و هزینه‌های کت کلفت. که همین باعث میشه فقط 10 تا کشور ازین تکنولوژی استفاده کنن.

حالا یه استارت‌آپ سوییسی به نام Energy Vault یه راه‌کاری رو ارائه دادن که معتقدن میتونه جایگزین تلمبه ذخیره‌ای بشه. این شرکت تا امروز داشته تو پشت پرده تست‌های لازم رو انجام میداده و جواب می‌گرفته و همین دو روز پیش علنی کرد کارش رو. نمونه‌ای که نشون داد، 1/10 اندازه واقعیه. کُلِ این نمونه از ایده تا اجرا، 9 ماه وقت گرفت با سرمایه 2 میلیون دلاری ( امارات 4 تا نیروگاه هسته‌ایِ کُره‌ای با مجموع 20 میلیارد دلار تاسیس می‌کنه صرفا جهت سرمایه گذاری کشور‌ها و اندازه شون و مقایسه با ایران عزیز خودمون گفتم).

تکنولوژی پشت این استارت‌آپ خیلی سادس. وقتی چیزی رو بلند می‌کنی توش انرژی پتانسیل جمع میشه و وقتی میندازیش این انرژی رو رهاش میکنی. چون بتن خیلی از آب چگال‌تره، پس انرژی ببیشتری نسبت به همون حجم از آب ذخیره میکنه.

دستگاه اینطوری کار میکنه که، یه جرثقیل 120 متری با 6 تا بازو در مرکز قرار داره، تو محوطه‌ی تخلیه بشکه های بتن قرار دارن که 35 تن وزنِ کُلی دارن. وقتی پیک مصرف نیست، این جرثقیل بشکه هارو در ارتفاع می‌چینه و وقتی نیاز به مصرف انرژی میشه این بشکه‌ها به نوعی سقوط آزاد می‌کنن و باعث تولید برق میشن. اگر هم باد بیاد که باعث بشه بشکه نوسان کنه، جرثقیل این نوسانارو خنثی میکنه(با داشتن یه دوربین رو هر بازو حرکت ها نظارت میشن).

شکل کلی این دستگاه
شکل کلی این دستگاه


همین نمونه که 1/10 نمونه اقتصادیه، توان تولید 20 مگاوات برق رو داره که برق 2 هزار خونه تو سوییس رو تامین میکنه. همینجور که می‌بینیم اصلا از یه سخت افزار پیچیده و جدید استفاده نشده و همش خلاقیت و ایده هستش. جرثقیل‌ها که خیلی وقته هستن، و روز به روز بهینه‌تر میشن و بتن هم که از قدیم بوده. ولی اگه بخواییم از بتنی که تو ساخت خونه استفاده میکنیم استفاده کنیم داریم یه جایی تو محیط زیست تلفات میدیم و اکوسیستم رو خراب می‌کنیم پس راه کار این استارت‌آپ استفاده از بتن خونه‌هایی که دارن خراب میشن، بتن‌های بازیافتی و دور ریز هاست، با دادن راهکاری برای تبدیل دور ریز‌های ساختمانی به بتن. و یکی از چلنج ها مبارزه با نوسان در مقابل باد هستش.

بازده این نمونه 85 درصد هستش در صورتی که بازده باتری های لیتیومی 90 درصد هستش (یعنی 10 درصد ظرفیت رو از دست میده). البته وقتی میگیم بازده لزوماً به معنی انرژی بیشتر نیست، منطور بده بستان هاست وگرنه بهترین انرژی همین سوخت فسیلیه با اینکه بازده کمتری داره ولی چیزی که میده بیشتره.

خلاصه اینکه چقدر زیباس چیزای جدید رو تست میکنن سرمایه گذاری میکنن و راه کار‌هایی هرچند کوچیک میدن.

لینک ویدئو