سیمان نسوز چیست؟

سیمان نسوز یکی از انواع پرکاربرد سیمان است که مقاومت بسیار زیادی در درجه حرارت های بالا از خود نشان می دهد. این تیپ از سیمان خاصیت نسوز دارد و مقاومت خیلی زیادی در برابر فرسایش و خوردگی از خود نشان می دهد.

اسم دیگه سیمان نسوز پرآلومین هستش که ترکیبات آهک آلومینا جزء اصلی اون محسوب میشه. این نوع سیمان ترکیبی از مواد شیمیایی زیر می‌باشد:

ترکیبی از اکسید کلسیم با اکسید سیلیسیوم
اکسید آلومینیوم
اکسید آهن

این نوع سیمان در صورت ترکیب با آب و در تماس بودن با هوا سخت شده و مقاومت آن بالا می‌رود. دلیل این اتفاق این است که آلومینو سیلیکات کلسیم موجود درسیمان پس از ترکیب با آب باعث به وجود آمدن هیدرات های آلومینات کلسیم می‌گردد و قابلیت سخت شدگی سیمان را تقویت می‌کند.

سیمان نسوز بسیار کم به چسباننده هایی همچون سیمان پرتلند اضافه می‌شود تا سرعت گیرش آن را بالا ببرد. رنگ این سیمان از اکسید آهن موجود در آن ایجاد می گردد. اگر مقدار اکسید آهن سیمان بالا باشد رنگ آن قهوه ای یا خاکستری تیره می‌گردد و اگر مقدار اکسید آهن موجود در سیمان کم باشد رنگ سیمان از قهوه ای یا تا خاکستری روشن می‌گردد.

ملات نسوز چیست؟

ملاتهای نسوز همان‌طور که از نامش پیداست در برابر حرارت مقاوم می‌باشد. این نوع ملاتها عموماً به دو صورت زیر تولید و عرضه می‌شوند:

در حرارت
خودگیر در هوا

در خصوص ملاتهای خودگیر در حرارت، ابتدای کار، اتصال ضعیفی در شرایط متعارفی بین آجرها برقرار می‌گردد و به دنبال آن اتصال سرامیکی تحت تأثیر حرارت جایگزین می‌گردد.

در ملاتهای خودگیر در هوا در ابتدای کار، در شرایطی متعارف یک اتصال نسبتاً قوی به‌تناسب نوع ماده اتصال دهنده بین آجرها به وجود می‌آید و به دنبال آن تحت تأثیر حرارت، این اتصال شکسته شده و به‌جای آن اتصال سرامیکی جایگزین می‌گردد.

ماده اتصال دهنده در ملات نسوز چه ماده ای است؟

سیلیکات سدیم خنثی، یکی از انواع مواد اتصال‌دهنده در تولید ملاتهای خودگیر در هوا، می‌باشد. این ماده یا به‌صورت مایع با ویسکوزیته 40 بومه که قبلاً به آب آشامیدنی اضافه‌شده و یا به‌صورت پودر مستقیماً به هنگام تولید ملات به آن اضافه می‌شود و در ادامه محلول به‌دست‌آمده که معمولاً متشکل از یک پیمانه سیلیکات سدیم مایع و 3 پیمانه آب می‌باشد که برای آماده‌سازی ملات خودگیر در هوا مورداستفاده قرار می‌گیرد.

با افزودن نسبت سیلیکات سدیم مایع در محلول، ازیک‌طرف بر میزان استحکام اتصال بین آجرها پس از خشک افزوده می‌شود و از طرفی نیز سبب کاهش نسوزندگی ملات می‌گردد.

بهتر است حتی‌المقدور مقدار نسبت سیلیکات سدیم مایع در محلول تا حد امکان کاهش پیدا کند. استحکام این ماده اتصال‌دهنده بعد از گذشت حدود 12 ساعت به 80 درصد مقدار نهایی خود می‌رسد.

سیمان نسوز چطور ساخته می شود؟

تا زمانی که ملات حالت خامه‌ای پیدا نماید، افزودن محلول آب و سیلیکات سدیم به ملات خشک در دستگاه ملات ساز، ادامه پیدا می‌کند. به هنگام مخلوط نمودن ملات بایستی توجه کنید که دستگاه و ظرف‌های مورداستفاده کاملاً تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد.

به‌منظور اینکه کارایی بالاتر رود بهتر است که ملات را یک روز قبل از مصرف آماده نمایید و برای جلوگیری از سفت شدن ملات درب ظرف را ببندید و یا از طریق افزودن آب به سطح ملات، تماس هوا را با ملات قطع نمایید.

شاید در مواردی ملات غلیظ‌تر و یا رقیق‌تر نیاز داشته باشید، در این موارد بایستی مقدار افزودن سیلیکات سدیم و آب را به‌تناسب تنظیم نمایید.

نحوه مصرف ملات نسوز

نصب آجرها به همراه ملات باید در شرایطی که آجر در حالت سقوط قرار می‌گیرد، با استفاده از شابلون انجام شود. ملات نسوز سفت شده را نمی‌توان با افزودن آب مجدداً مورداستفاده قرارداد.

کاربردهای سیمان نسوز

این نوع از سیمان دارای کاربردهای خاص خود می‌باشد که در زیر به پرکاربردترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

خشک‌کن و پیش گرم کوره‌های سیمان
ساخت کوره‌های تناوبی و تونلی
ساخت کف و دیواره کوره
ساخت انواع دودکش
تجهیزات زباله سوز

سوالات متداول سیمان نسوز

آیا می‌توان این سیمان ها را در زمستان استفاده کرد؟

بله بتن و ملات های ساخته‌شده با سیمان نسوز را در دماهای پایین تا منفی 10 درجه سانتی‌گراد می‌توان استفاده نمود فقط باید توجه نمود که دانه‌های استفاده‌شده یخ نزده باشند و چند ساعت اول بتن یا ملات یا جرم را از یخ زدن محافظت نمایید. مثلاً برای محافظت از یخ‌زدگی پلاستیک نایلونی روی بتن پهن کنید.

برای استفاده از بتن یا جرم سیمان نسوز در هوای گرم تابستان چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

مانند انواع سیمان‌ها، زمان کارپذیری بتن/جرم در هوای گرم‌تر از ۲۵ درجه سانتی‌گراد کوتاه‌تر می‌گردد، بنابراین توصیه می‌شود در هوای گرم از کند کننده بتن استفاده نمایید.

برای ساخت بتن با سیمان‌های نسوز، چه مخلوطی مناسب است؟

در ساخت بتن حداقل بایستی 400 کیلوگرم بر متر مکعب سیمان نسوز استفاده گردد و نسبت آب به سیمان ۰٫۴ رعایت شود. همچنین توضیحات لازم بر روی پاکت‌های سیمان نیز نوشته شده اند.

آیا از هر آبی برای ساختن بتن سیمان نسوز می‌شود استفاده کرد؟

خیر، توصیه اکید می‌شود که از آب آشامیدنی استفاده گردد.

آیا انقباض بتن این سیمان‌ها بیشتر از بتن سیمان معمولی است؟

انقباض بتن سیمان مشابه بتن سیمان پرتلند معمولی می‌باشد ولی این انقباض بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد (در دو سه روز)، بنابراین در بتن سیمان شیارهای با فاصله کمتر نیاز است.

آیا می‌توان از سیمان‌ نسوز بدون ملات ماسه یا دانه‌های معدنی یا نسوز استفاده کرد؟

خیر، سیمان نسوز حتماً باید با دانه‌های مناسب استفاده شود.

آیا در اجرای بتن سیمان نسوز می‌شود از دستگاه ویبره استفاده کرد؟

بله دستگاه ویبره سبب می‌شود تا نصب بتن آسان‌تر گردد ضمن اینکه به کمک ویبره، بتن تمام فضای قالب را به‌خوبی پر می‌کند.

آیا می‌توان اجرای سیمان‌های نسوز را در آب و هوای گرم انجام داد؟

مانند هر نوع سیمان دیگری، در دماهای بیش از 25 درجه سانتی‌گراد زمان کارپذیری سیمان کاهش پیداکرده و به همین دلیل برای کار در آب‌وهوای گرم استفاده از دیرگیرکننده ها (مثلاً سدیم گلوکنات) توصیه می‌شود.

آیا تقویت بتن این سیمان‌ها امکان‌پذیر است؟

بله روش‌های مشابه بتن‌های معمول را می‌توان به کار گرفت.

آیا می‌توان با ملاتی از ترکیب سیمان پرتلند و فوندو در دیواره شومینه‌ها استفاده کرد؟

خیر. سیمان فوندو در برابر دماهای بالا و سیکل‌های حرارتی همراه با دانه‌های مناسب (نسوز) مقاوم می‌باشد ولی ترکیب آن با سیمان پرتلند این خواص را به وجود نمی‌آورد.

آیا سیمان فوندو با رنگ روشن‌تر هم وجود دارد؟

سیمان نسوز IRC-50 رنگ روشن‌تری دارد. (خاکستری روشن)