انبارداری در 10 سال آینده چه تغییراتی خواهد کرد؟

فناوری، همان عاملی است که بی‌تردید، نقش اول را در آینده انبارداری ایفا خواهد کرد. انسان سال‌هاست که از ربات‌های خودکار در امور تکراری ساده و همین‌طور انجام کارهای سنگین در انبارها استفاده می‌کند. اما با رشد سریع تجارت الکترونیک در سال 2020، نیاز به راهکارهای پیشرفته‌‌ی رباتیک برای انجام کارهای پیچیده‌تر مثل برداشتن، بسته‌بندی کردن، ذخیره‌سازی و ... کاملاً آشکار شد. سرمایه‌گذاری در حوزه رباتیک مانند هواپیماهای بدون سرنشین و همین‌طور وسایل نقلیه خودران، حتی قبل از وقوع همه‌گیری کرونا جزء استراتژی‌های اصلی بسیاری از سازمان‌های بزرگ بود.

تغییرات اخیر در رفتار خرید مشتریان باعث شده که شرکت‌ها مجدداً به فکر ارتقای سطح خدماتشان به آن‌ها باشند تا بتوانند به شکلی ایمن و درعین‌حال سودآور، نیازهای مشتریان را برطرف کنند. اگر فروش آنلاین با همین آهنگ فعلی رشد کند، آنگاه استفاده از برخی سطوح اتوماسیون، دیگر نه یک اقدام اختیاری، بلکه یک اجبار قطعی خواهد بود. شرکت‌ها باید از همین حالا و برای تسریع فرایندهای کسب‌وکار، خود را برای سرمایه‌گذاری در حوزه راهکارهای نرم‌افزاری و همین‌طور خرید تسمه‌نقاله‌ها و به‌کارگیری ابداعاتی مثل سیستم‌های رباتیک آماده کنند. آن‌ها باید ضمن پذیرش این واقعیت که آینده انبارداری با فناوری گره خورده، بازیگر قابلی در این صحنه‌آرایی جدید باشند.

اتوماسیون فرایند رباتیک

آینده انبارداری و صنعت لجستیک، با مفهومی موسوم به اتوماسیون فرایند رباتیک (RPA) پیوند محکمی دارد. اما RPA چیست؟

به استفاده از راهکارهای نرم‌افزاری برای خودکارسازی یا همان اتوماسیون وظایف تکراری و قاعده‌مند که به‌طور سنتی توسط انسان انجام می‌شوند، اتوماسیون فرایند رباتیک می‌گویند. شاید تا مدتی قبل، صحبت کردن درباره کاربرد مفاهیمی مثل هوش مصنوعی یا اینترنت اشیاء در اتوماسیون انبارها، رؤیایی یا تخیلی به نظر می‌رسید اما امروز دیگر این‌گونه نیست و این فناوری‌ها قطعاً نقش مهمی را در آینده انبارداری ایفا می‌کنند.

آنچه اتوماسیون فرایند رباتیک را به یک فرایند حیاتی در انبارداری تبدیل کرده، تأثیر معنادار آن بر تسریع روند کارها، کاهش هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی و همین‌طور رفع خطاهاست. ربات‌های امروزی درست مثل انسان‌ها قادر هستند داده‌ها را دریافت و بر مبنای آن‌ها عمل کنند. آن‌ها می‌توانند علاوه بر تفسیر کردن و پاسخ دادن، با سیستم‌های دیگر نیز ارتباط برقرار کنند و انجام انواع کارهای تکراری را بدون خطا و بی‌آنکه خسته شوند، به‌صورت بیست‌وچهارساعته بر عهده بگیرند.

پذیرش و استفاده از RPA با سرعتی باورنکردنی در حال رشد است که بی‌تردید بخشی از این پیشرفت از ادامه‌ی الزام حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی و همچنین فشارهای اقتصادی ناشی می‌شود. اتوماسیون، کارکنان را از انجام وظایف تکراری، معاف ساخته و با آزاد کردن بخش چشمگیری از زمان آن‌ها، اجازه می‌دهد تا روی موضوعات پیچیده‌تر و جنبه‌های استراتژیکی که برای کسب‌وکار، ارزش خلق می‌کنند، متمرکز شوند.

مزایای اتوماسیون فرایند رباتیک

آنچه اتوماسیون فرایند رباتیک را به بخشی جدانشدنی از آینده انبارداری تبدیل می‌کند، مزایای مطلوب و ارزشمند آن است. شرکت PwC که به‌عنوان دومین شرکت بزرگ خدمات حرفه‌ای در جهان شناخته می‌شود، مزایای زیر را برای RPA ذکر می‌کند:

• فناوری RPA هزینه انجام کارها را در مقایسه با استفاده از نیروی انسانی، بین 10 تا 30 درصد کاهش می‌دهد.
• با استفاده از RPA زمان پردازش امور تا 90% کاهی می‌یابد و میزان خطا تقریباً به صفر می‌رسد.
• فناوری RPA مدیریت ریسک و کنترل را تقویت می‌کند و ضمن بهبود میزان حمایت مشتریان و حفظ آن‌ها، درآمد را افزایش می‌دهد.
• کارمندان به‌واسطه رهایی از انجام وظایف کم‌اهمیت، می‌توانند به حوزه‌های تجاری مهم‌تری مثل تفسیر داده‌ها، پشتیبانی از تصمیم‌گیری، خدمات مشتری و رشد کسب‌وکار بپردازند.
• فناوری RPA یک امر دست و پاگیر نیست. این بدان معناست که استفاده از آن‌ به مختل کردن سیستم‌های فعلی نیازی ندارد و می‌توان آن را به‌سادگی با سیستم‌های ERP و برنامه‌های تجاری فعلی شرکت، ادغام کرد.

کارکرد اتوماسیون در آینده انبارداری

بهبود کارایی و کاهش هزینه منابع انسانی را می‌توان دو دلیل اصلی اهمیت اتوماسیون در آینده انبارداری دانست. در حال حاضر بیشتر از 50% نیروی انسانیِ مراکز توزیع در عملیات جمع‌آوری، بسته‌بندی و ترابری محموله‌های سفارشی مشارکت دارند. اما سیستم‌های شاتل پالتیِ تمام‌اتوماتیک می‌توانند با استفاده از جرثقیل‌ها به‌خوبی از عهده انجام انواع وظایف ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل برآیند. با استفاده از راهکار رباتیک می‌توان فرایند برداشتن و جابه‌جایی محصولات از یک مبدأ و قرار دادن آن‌ها را در محفظه‌های مختلف مثل جعبه‌های بزرگ مقوایی، کاملاً اتوماتیک کرد.

اتخاذ راهکارهای خودکار در انبارداری

یافتن یک نقطه تعادل مناسب بین استفاده از فناوری‌های مفید و مقرون‌به‌صرفه و نیروی انسانی، یکی از نکات مهم درباره آینده انبارداری است. علاوه بر اتوماسیون فرایند رباتیک که تدریجاً به شکلی گسترده در عملیات توزیع مورد استفاده قرار می‌گیرد، برخی راه‌کارهای دیگر مبتنی بر فناوری نیز وجود دارند که به دلیل کارایی و هزینه کم، حتی شرکت‌های کوچک تا متوسط هم می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند که در اینجا به چند نمونه از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• لیفتراک‌ها را می‌توان با وسایل نقلیه خودران (AGV) جایگزین کرد. این وسایل نقلیه بالأخص در مراکز توزیع کوچک، بسیار کاربردی هستند و هزینه استفاده از آن‌ها کماکان رو به کاهش است.
• راهکاری‌های نرم‌افزاری مبتنی بر فناوری ابری، به‌واسطه مقدور ساختن دسترسی بلادرنگ به سیستم‌هایی که رابطی کاربرپسند دارند، پیچیدگی فرایندها و همین‌طور هزینه نگهداری از زیرساخت‌های IT را کاهش می‌دهند.
• هواپیماهای بدون سرنشین مجهز به اسکنر می‌توانند از طریق کنترل قفسه‌های انبار و شمارش خودکار اقلام، سرعت و دقت فرایند کنترل موجودی را افزایش می‌دهند.
• دیوایس‌هایی مثل تلفن‌های همراه هوشمند، ابزارهای پوشیدنی، سنسورها و برچسب‌های بازشناسی امواج رادیویی (RFID) که قبلاً هم در بعضی انبارها از آن‌ها استفاده شده، کاربرد گسترده‌تری در آینده انبارداری خواهند داشت. علاوه بر این، ارتباط بین دیوایس‌های مبتنی بر اینترنت اشیا، خطاهای انسانی را کاهش داده و بینش واضح‌تری را در رسیدگی به سفارش‌های مشتریان فراهم می‌کند.
• هوش مصنوعی و کلان‌داده‌ها، از دیگر عوامل جریان‌ساز در آینده انبارداری هستند که از آن‌ها می‌توان در راستای تحقق اهدافی مثل افزایش اِشراف بر انبارها، بهبود ایمنی عملیات، پیش‌بینی تقاضا، تصمیم‌گیری سریع و ... استفاده کرد.

سخن آخر

آینده انبارداری را فناوری‌های مدرن رقم می‌زنند و شرکت‌های مختلف مخصوصاً شرکت‌های فعال در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک باید قبل از آنکه مجبور به پذیرش و استفاده از فناوری در انبارهایشان شوند، خودشان به استقبال این کار بروند. اما در این بین یک سؤال مهم مطرح می‌شود: از کجا باید آغاز کرد؟

برای شروع، یک بررسی جامع از همه فرایندهای انبارداری و همین‌طور امور جانبی مرتبط با این فرایندها داشته باشید و وظایف تکراری و زمان‌بر را که وقت و انرژی زیادی از نیروی انسانی می‌گیرند، شناسایی کنید و در مرحله بعد، ببینید کدام‌یک از آن‌ها را می‌توانید با اتوماسیون جایگزین کنید؟ البته شرکت‌ها در استفاده از اتوماسیون، شرایط یکسانی ندارند. نوع عملیات و از آن مهم‌تر، بودجه و توان اقتصادی شرکت‌ها، با یکدیگر فرق می‌کند و به همین سبب، بررسی فرایندها و خودکارسازی آن‌ها باید با توجه به این عوامل انجام شود.