توسعه پایدار در صنعت لجستیک

رشد تجاری و کاهش هزینه‌های سربار از اولویت‌های اصلی هر شکلی از کسب‌وکار محسوب می‌شوند. بااین‌حال بسیاری از صاحبان مشاغل قادر نیستند بین این دو کارکرد و مفهوم توسعه پایدار در صنعت لجستیک ارتباط برقرار کنند.

منظور از پایداری در لجستیک این است که عملیات حمل‌ونقل روی محیط‌زیست تأثیر منفی نداشته باشد؛ هرچند که دستیابی به پایداری در وهله نخست روی کاهش عوامل آلاینده محیطی (و نه حذف آن‌ها) تأکید دارد. افزایش کارایی عملیات در سطح فردی و همین‌طور در فرایندهای حمل‌ونقل، جنبه مهم دیگرِ پایداری در صنعت لجستیک است.

واضح است که یک شرکت حمل‌ونقل قادر به کنترل همه چیز نیست اما می‌تواند آثاری را که محصولات شرکت‌های مختلف حین جابه‌جایی از یک مکان به مکان دیگر روی محیط می‌گذارند، تا حدی کنترل کند. در ادامه مطلب می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که توسعه پایدار در صنعت لجستیک چطور می‌تواند باعث کاهش اثر کربنی فعالیت‌های یک شرکت و افزایش علاقه و ترجیح مشتریان نسبت به کالاها یا خدمات آن شرکت شود؟

1. کاهش انتشار و برون‌ریزی آلاینده‌ها

ازآنجایی‌که حمل‌ونقل، مستلزم جابه‌جایی کالاها از یک مکان به مکان دیگر است، کاهش انتشار کربن و به حداقل رساندن اثر کربنی عملیات، به‌عنوان یکی از مسئولیت‌های پایه‌ای، واجد اهمیت بسیار زیاد است. بسیاری از وسایل نقلیه با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند و در این بین، اتخاذ یک راهکار "سبز" برای ناوگان حمل‌ونقل می‌تواند اثر کربنی فعالیت‌ها را تا حد چشمگیری کاهش دهد.

کارشناسان حمل‌ونقل امروز به‌خوبی می‌دانند که هر کیلومتر حرکت وسایل نقلیه، چطور می‌تواند به‌واسطه آزاد کردن کربن بیشتر، جَو و محیط‌زیست را تحت تأثیر منفی قرار دهد. به همین دلیل یکی از نقاط اصلی تمرکزِ توسعه پایدار در صنعت لجستیک، بهینه‌سازی مسیرها و به حداقل رساندن مسافت طی‌شده توسط ناوگان حمل‌ونقل است. این امر علاوه بر کمک به محیط‌زیست، شرکت را از پرداخت جریمه به دلیل نقض مقررات زیست‌محیطی (که در مناطق مختلف، متفاوت هستند) معاف می‌کند. علاوه بر این، استفاده بیشتر از ناوگان ترابری مثل وسایل نقلیه الکتریکی یا کشتی‌هایی که سوخت‌های فسیلی، نیروی محرکه آن‌ها نیستند، در عین بازدهی بالا، آثار منفی بر محیط‌زیست را در مسافت‌های طولانی به حداقل می‌رساند.

2. کاهش تولید ضایعات

وقتی به هزینه‌های حمل‌ونقل فکر می‌کنیم این‌طور به نظر می‌رسد که همه هزینه‌ها به مصرف سوخت محدود می‌شوند. بااین‌حال، هر وسیله نقلیه دارای هزاران قطعه، گالن‌های روغن و حداقل چهار لاستیک است که همه این‌ها به مرور زمان، فرسوده می‌شوند. هر یک از این محصولات، عمر مفید محدودی دارند و ناکارآمدی در حمل‌ونقل باعث می‌شود که مجبور باشیم آن‌ها را زودتر از زمان معمول، عوض کنیم و این با روح توسعه پایدار در صنعت لجستیک در تضاد است.

به‌عنوان‌مثال، جابه‌جایی کامیون‌های خالی از یک استان به استان دیگر می‌تواند به اَشکال مختلفی ضایعات را وارد محیط‌زیست کند. با چنین رویکردی، عمر مفید قطعات وسایل نقلیه بدون اینکه هیچ منفعتی برای شرکت به همراه داشته باشد، کاهش می‌یابد. هر جابه‌جایی، هزینه‌های ملموس و ناملموس زیادی دارد و البته که برخی از این هزینه‌ها مثل فرسودگی جاده‌ها بواسطه تردد وسایل نقلیه، خارج از کنترل شرکت‌هاست اما به‌هرحال باید بپذیریم که ترمیم جاده‌ها نیز به‌نوبه خودش، مستلزم انجام عملیاتی است که محیط‌زیست را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اگر اینطور به ماجرا نگاه کنیم، درمی‌یابیم که هر حرکتی می‌تواند، نوعی اثر کربنی از خود باقی بگذارد.

3. کاهش میزان انرژی مصرفی

میزان انرژی که یک شرکت حمل‌ونقل مصرف می‌کند می‌تواند شاخصی برای ارزیابی تعهد آن شرکت به توسعه پایدار در صنعت لجستیک باشد. وقتی شرکت‌ها، حمل‌ونقل سریع‌تر محموله‌ها را که پیامدهای زیست‌محیطی بیشتری دارد، ترجیح می‌دهند، معایب این کار به‌راحتی بر مزایای آن می‌چربد. در صنعت لجستیک با این مسئله پیچیده مواجه هستیم که سریع‌ترین گزینه، همیشه کارآمدترین نیست اما کارآمدترین گزینه، معمولاً سریع‌ترین است!

شرکت‌ها می‌توانند با ایجاد تغییرات کوچک در فرایندهای عملیاتی مختلف از همان مرحله بارگیری تا بسته‌بندی و همین‌طور حمل‌ونقل مطابق با مدل LTL، بی‌آنکه اثر کربنی فعالیت‌هایشان را افزایش دهند، محموله‌ها را بدون تأخیر به مقصد برسانند. البته سرویس تحویل فوری، همواره یکی از خدمات مورد انتظار برخی از مشتریان است. بااین‌حال باید پذیرفت که حمل‌ونقل تکی و موردی، هم از جنبه زیست‌محیطی و هم از جنبه کارایی، با اصول توسعه پایدار در صنعت لجستیک مغایرت دارد و در چنین شرایطی، شرکت‌ها باید تلاش کنند تا جایی که ممکن است از طریق تجمیع محموله‌های قابل تحویل، تعداد بیشتری از آن‌ها را طی هر بار رفت‌وآمد به مشتریان تحویل دهند.

4. همسویی با مقررات و اهداف دولتی

بسته به کشور یا منطقه‌ای که شرکت شما در آن واقع شده، ممکن است با مقررات و قوانین زیست‌محیطی مختلفی در ارتباط با تولید و حمل‌ونقل محصولات روبرو شوید. تعهد به فلسفه توسعه پایدار در صنعت لجستیک به شما کمک می‌کند تا بر مدار قانون حرکت کنید و بی‌آنکه متحمل خسارات و جرائم ناشی از نقض مقررات شوید، از پیامدهای دست و پاگیر کیفری یا مدنی مصون بمانید.

یکی از اهداف اساسی مقررات دولتی، حصول اطمینان از حفظ منابع برای استفاده نسل‌های بعد است و همه شرکت‌ها باید به‌ اندازه خودشان برای تحقق این هدف مهم تلاش کنند. گرایش به توسعه پایدار در صنعت لجستیک، یکی از مؤثرترین راهکارها برای ایفای نقش مؤثر در این عرصه است.

5. افزایش آگاهی مشتریان

یکی دیگر از دلایل الزامات تعهد به توسعه پایدار در صنعت لجستیک، افزایش آگاهی مشتریان است. مشتریان امروزی درباره نوع محصولاتی که می‌خرند و همین‌طور چگونگی عملکرد فروشندگان، کنجکاوی، اطلاعات و حساسیت بسیار بیشتری در مقایسه با قبل دارند. جهان مدرن و شبکه‌های اجتماعی، به اشتراک‌گذاری اطلاعات مربوط به یک شرکت و فعالیت‌هایش را به بخشی از زندگی روزمره میلیون‌ها انسان‌ها تبدیل کرده‌ و تعهد به فلسفه توسعه پایدار در لجستیک، یکی از عواملی است که بر وجهه‌ و تصویر شرکتتان از نگاه جامعه تأثیر معناداری می‌گذارد. گاهی اتخاذ چند تصمیم ضعیف از جانب سران یک شرکت می‌تواند به بروز واکنش‌های منفی گسترده و ایجاد کمپین‌هایی برای تحریم خرید محصولات آن شرکت منجر شود.

همه شرکت‌های تولیدی می‌توانند از طریق همکاری با شرکت‌های حمل‌ونقل معتبر که فعالیت‌هایشان بر پایداری و بهینه‌سازی عملیات لجستیکی متمرکز است، تصویر عمومی بهتری را از خودشان در اذهان عمومی و بالأخص مشتریان بالقوه ایجاد کنند.

سخن آخر

تحقق توسعه پایدار در صنعت لجستیک، شاید در نگاه اول کمی پیچیده به نظر برسد اما دیدیم که با اتخاذ راهکارهای ساده و درعین‌حال مؤثر، می‌توان گام‌های بلندی در این مسیر برداشت.

برای تحقق توسعه پایدار در صنعت لجستیک، گاهی ممکن است به سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در بعضی از بخش‌های عملیاتی نیاز پیدا کنیم اما آنچه واضح است، این سرمایه‌گذاری‌ها در بلندمدت منافع بسیار بیشتری در مقایسه با هزینه‌ها دارند. توسعه پایدار، علاوه بر بهبود کارایی عملیاتی و حفاظت از محیط‌زیست، اعتماد مشتریان را نسبت به محصولات شرکت و شکل فعالیت‌های آن افزایش می‌دهد که این اعتماد، شاه‌کلید موفقیت شرکت‌ها در فضای پیچیده کسب‌وکار امروز است.