سیاست و فلسفه آن

سیاست از قدیمی ترین فعالیت های انسان ها است. چه کسی قدرت دارد؟ چه کسی باید فرمان بدهد؟ چه کسی فرمان ببرد؟ از هنگامی که بشر زندگی گروهی را آغاز نموده، با این مسائل تا کنون سر و کار دارد.

سیاست چیست؟

شناخت، اتخاذ تصمیم تخصصی، پیاده ‌سازی بهترین راه و روش برای منافع فردی یا گروهی، در برابر چالش ‌های احتمالی یا پیشرو است. در این میان معمولاً حکومت‌ ها، عامل سیاست‌ ورزی و موضوع عمل گروه ‌ها، افراد و بخش‌ های مختلف جمعیت هستند.

به عبارت دیگر: سیاست فعالیتی اجتماعی است، که با تضمین نظم در نبرد هایی که از گوناگونی و ناهم‌گرایی عقیده ‌ها و منافع ناشی می‌ شود، می‌خواهد به یاری زور - که اغلب بر حقوق متکی است - امنیت بیرونی و تفاهم درونی واحد سیاسی ویژه‌ ای را تأمین کند. امروزه سیاست موضوع علمی مستقل و یکی از حقایق غیرقابل اجتناب زندگی بشر است.

به کسی که در سیاست کار می‌ کند، سیاستمدار یا پولیتیسین گویند. یکی از تشکیل دهنده ‌های اساسی ساختار سیاست در ابعاد جامع مدیریت منابع راهبردی است.

سیاستمدار، سیاستگر یا پولیتیسین:

سیاستمدار به افرادی گفته می‌شود، که در احزاب سیاسی فعالیت می ‌کنند، یا در حال فعالیت در جایگاه‌ های دولتی می‌ باشند. این افراد در قانون‌گذاری، تأثیرگذاری بر سیاست‌ های عمومی و تصمیم‌گیری ‌های سیاسی دخیل می‌ باشند. سیاست‌ مداران اغلب به منظور دستیابی به موقعیت ‌های مدیریتی، قدرت سیاسی و جایگاه‌ های دولتی، از مسیر فعالیت‌ های حزبی، لابی‌گری، شرکت در انتخابات، برگزاری تجمع‌ ها، کودتا و مبارزات انتخاباتی، اقدام می‌ نمایند. سیاست تنها به مراکز حکومتی از طریق دفاتر دولتی محدود نمی‌ شود و دفاتر سیاسی ممکن است در شرکت ‌های بزرگ و نهاد های غیردولتی نیز تشکیل شوند.

سیاستمدارها؛ به اشخاصی گفته می ‌شود، که به‌ طور عام در حوزه سیاست و به ‌طور خاص در کارهای حزبی فعال می ‌باشند. جایگاه‌ های سیاسی طیف گسترده ‌ای از تصمیم‌ گیرندگان حوزه‌ های مختلف را در بر می‌ گیرد و از مدیران ارشد محلی تا مدیران اجرایی یا قانون‌ گذاران منطقه ‌ای و مدیران دولتی را شامل می‌ گردد. برخی از فرمانده های ارشد نظامی همچون کلانترها نیز به عنوان سیاستمدار شناخته می ‌شوند.

فلسفه سیاست چیست؟

فلسفه سیاست مطالعه مسائلی همچون؛ سیاست، دموکراسی، حقوق بشر، آزادی، عدالت، مالکیت، حقوق، قانون و شیوه اجرایی کردن آن توسط قوای حاکم از منظر فلسفی است.

به معنایی عام‌ تر فلسفه سیاست اشاره به یک دیدگاه کلی یا یک اخلاقیات مشخص دارد. همچنین می‌ توان از آن با عنوان یک عقیده یا رفتار سیاسی نیز یاد کرد، که البته در عمل سیاست لزوماً از فلسفه خویش پیروی نمی ‌کند. در تقسیم‌ بندی‌ های آکادمیک، فلسفه سیاسی بخشی از اندیشه سیاسی است.

اصطلاحا فلسفه تشکیل دهنده چهارچوب افکار و منطق وجوهات این چهارچوب هستند، که تعیین کننده منافع و اهداف برای تشکیل سیاست ها است.

معرفی برخی از کتاب های حقوق و سیاست:

• کتاب قانون تجارت1401 اثر جهانگیر منصور نشر دیدآور.
• کتاب بنیاد های علم سیاست اثر عبدالرحمن عالم نشر نی.
• کتاب دانشنامه سیاسی اثر داریوش نشرمروارید.
• کتاب سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم اثر محمدمهدی سیدناصری نشر ذکر.

انواع سیاست:

• سیاست قرآنی.
• سیاست دینی.
• سیاست اسلامی.
• سیاست اجتماعی.
• سیاست اقتصادی.
• سیاست پولی.

در این جا می خواهیم به تعاریفی از سیاست های نامبرده شده بپردازیم:

سیاست قرآنی:

رسالت قرآن در سیاست:

هر وصف کمالی که خدای سبحان برای قرآن کریم یاد فرمود، به منزله شرح رسالت آن است، چون توصیف رسول در حکم تبیین قلمرو رسالت و محدوده پیام رسانی آن و کیفیت ابلاغ پیام و ثمره عمل به ندای او است، مثلا اگر قرآن به صفت‌ هایی از قبیل کریم، مجید و هادی موصوف شد، یعنی پیام کرامت و مجد و رهبری دارد، از این رهگذر می‌ توان از توصیف قرآن به نور، چنین استفاده نمود که پیامش نور بخش و تدبر در آن روشنگر و عمل به آن جامعه انسانی را نورانی می ‌نماید.

سیاست دینی:

بررسی متن دین و تحقیق پیرامون دلیل ضرورت آن، مساله سیاست دینی را به خوبی بیان می ‌نماید، زیرا برهان نبوت عامه و حتمی بودن آن برای جامعه جریان تدوین قانون فرا گیر و اجراء حدود و تعزیر و قصاص و جنگ و صلح را به همراه دارد، که همه این ها جزء شئون روشن سیاست می ‌باشد.

تفکر جدایی دین از سیاست، مانع اقامه برهان عقلی بر ضرورت وحی و نبوت می‌ باشد. زیرا نه می ‌توان جامعه بشری را چون فرشتگان، معصوم از تعدی و ستم دانست، و نه می ‌شود تجاوز ستمگر را تحمل کرد و نه رواست که با وضع و اجراء قانون بشری جلوی تعدی متجاوزان را گرفت، و نه اجراء حدود الهی را می‌ توان به دست هر کس بدون ولایت و رهبری سپرد وگرنه هم محذور هرج و مرج لازم می ‌آید و هم خودداری ضمنی، از برهان ضرورت وحی و نبوت خواهد بود.

سیاست در اسلام:

سیاست اسلامی درصدد است تا برای تحقق آرمان ‌هایش در گفتمان اسلام سیاسی، نظام‌ سازی، استراتژی، قانون و راهکار وضع کند و در این مهم متکی بر عقل است.

براساس این تعریف و دیگر تعاریف موجود در بین ‌اندیشمندان سیاسی در اسلام، می‌ توان به این بیان از سیاست دست یافت که سیاست مدینه، تدبیر زندگی سیاسی - اجتماعی امت و جامعه بر مبنای عدل و استقامت و حرکت بسوی خیر و کمال راستین است. در این دیدگاه که بحث - خلافت انسان - در طول خلافت خداوند مطرح می‌ شود، سیاست، امانت عمومی الهی است و جنبه‌ ای همگانی دارد و لذا مسئولیتی طبیعی است و از همین‌ جا بحث مشارکت سیاسی مردم و حق آن ها بر حکومت و مسئولیت‌ ها و وظایف حکومت در برابر مردم آغاز می ‌شود.

سیاست اجتماعی:

کاربرد سیاست اجتماعی در موارد ذیل نمود آشکاری دارد:

سیاست های اعمال شده از طرف دولت برای بهزیستی و حمایت اجتماعی.

روش هایی که با به ‌کارگیری آن ها بهزیستی در جامعه گسترش می ‌یابد.

در اولین نگاه، مفهوم سیاست اجتماعی بر خدمات اجتماعی متمرکز است که زمینه‌ های آن را دولت فراهم کرده است. اما در برداشت دوم، سیاست اجتماعی به مثابه طیفی از مفاهیم گسترده ورای قوانین و احکام دولتی است؛ یعنی امکانات، راهکارها یا وسایلی که به کمک آن ها بهزیستی می ‌تواند ارتقا یابد و همچنین شرایط اقتصادی و اجتماعی‌ که موجب شکل‌ گیری، گسترش و توسعه بهزیستی و بهورزی افراد می‌ گردد. باید به خاطر داشت که هدف نهایی سیاست اجتماعی صرف بقا نیست، بلکه دستیابی فراگیر و شمول اجتماعی، وقار، فرهمندی و شایستگی اجتناب‌ ناپذیر انسانی برای رسیدن به یک جامعه نیک و پسندیده است.

سیاست اقتصادی:

سیاست اقتصادی، یکی از اصطلاحات علم اقتصاد است، که به معنای مجموعه دخل و تصرف آگاهانه دولت در بعضی امور اقتصادی، به منظور دستیابی به هدف اقتصادی مشخص است. سیاست ‌های اقتصادی یک کشور، در برگیرنده سیاست ‌گذاری ‌های مختلفی همچون سیاست پولی، سیاست مالی، سیاست درآمدی، سیاست بازرگانی، سیاست تثبیتی و سیاست ارزی است. هرکدام از این سیاست‌ ها، اهداف خاص خود را دنبال می‌کنند، تا جامعه بتواند به اهداف کلان اقتصادی، یعنی رشد، توسعه و رفاه اجتماعی دست یابد.

سیاست پولی:

سیاست پولی یکی از اصطلاحات اقتصادی است که توسط بانک مرکزی در جهت کنترل نقدینگی اعمال می شود و بانک سعی می کند از طریق اعمال این سیاست‌ ها بر الگوی مصرف خانوار و تولید بنگاه‌ ها و در نهایت تورم تاثیر بگذارد.

سیاست پولی بردو نوع انبساطی و انقباضی تقسیم می شود. عمده‌ ترین اهداف سیاست پولی در اقتصاد به مواردی همچون تسریع رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال کامل، تثبیت سطح عمومی قیمت‌ ها و ایجاد تعادل در موازنه پرداخت‌ های خارجی محدود می ‌شود.

سیاست های پولی و مالی چیست؟ ( سیاست پولی انبساطی و انقباضی )

باید بدانیم که دولت‌ ها می ‌توانند، با برخی تصمیمات اقتصاد را در سطوح کلان تحت تاثیر و مدیریت خود قرار دهند، که به طور کلی این اقدامات در قالب سیاست‌ های پولی و مالی انجام می شود.

در تعریف ساده تر، به تمامی ابزارهایی که به کار بسته می شود، تا بتوان با آن ها اقتصاد را کنترل و بر آن اثرگذاری داشته باشد سیاست های پولی و مالی محسوب می شود.

سیاست پولی از دو نوع؛ سیاست انبساطی و انقباضی استفاده می‌ کند. در واقع هر سیاست یا راهکاری که افزایش ‌دهنده عرضه پول است را سیاست پولی انبساطی می‌گوییم.

به راهکارها و اقداماتی که کاهش عرضه پول را رقم می‌زند، سیاست‌ های پولی انقباضی می‌گویند.

و در آخر به این که علم سیاسی چیست؟ می پردازیم:

علوم سیاسی، مطالعه سیستماتیک حکمرانی با استفاده از روش‌های تحلیل تجربی و عموماً علمی می باشد. همان طور که به طور سنتی تعریف و مطالعه می شود، علوم سیاسی به بررسی دولت و ارگان ها و نهاد های آن می پردازد. با این حال، رشته معاصر به طور قابل توجهی گسترده تر از این است و شامل مطالعات همه عوامل اجتماعی، فرهنگی، و روانی است، که به صورت متقابل بر عملکرد دولت و بدنه سیاست تأثیر می گذارد. با توجه به اطلاعاتی که در زمینه سیاست و عوامل مربوط به آن در این مقاله توضیح داده شد، اگر علاقه مند به موضوعات فوق هستید و می خواهید سطح اطلاعات خود را بالا ببرید، با خرید کتاب های مربوط به حقوق و سیاست از فروشگاه اینترنتی کتاب طلا از تخفیفات ویژه برخوردار شوید.