وسواس فکری چرا به وجود می‌آید و بهترین راه درمان وسواس فکری چیست؟

منبع: گپچه

لینک مطلب: http://gapche.ir/value.aspx?id=15

پیشتر گفتیم که وسواس فکری چیست و انواع وسواس فکری را به همراه دسته بندی‌های مختلف کارشناسان شرح دادیم. اکنون که با تعریف و انواع وسواس فکری آشنا شدید، شاید بهتر بتوانید به نشانه های این اختلال در شخصیت خود یا فرد دیگری پی ببرید به همین دلیل این بار سعی داریم نحوه تشخیص صحیح این پدیده و راه‌های تست وسواس فکری را مشخص کنیم تا شما بتوانید خصوصیات افراد دارای وسواس فکری بهتر بشناسید. پس از آن نوبت به این می‌رسد که راهکار‌های غلبه بر وسواس فکری نظیر درمان دارویی وسواس فکری را به ترتیب نام ببریم. پس بدون معطلی شروع می‌کنیم:

خصوصیات افراد دارای وسواس فکری

بر اساس درس نامه DSM V چندین ملاک مختلف برای تشخیص این پدیده وجود دارند. با توجه به آنها فردی که از وسواس فکری رنج می‌برد؛

الف) افکار یا تصوراتی به طور مرتب مزاحمش می‌شوند و او را مضطرب و ناراحت می‌کنند. با این حال او تلاش می‌کند این افکار و تصورات را سرکوب کند یا به طور کلی آنها را نادیده بگیرد.

ب) زمان زیادی از وقت خود را صرف این اختلال می‌کند و در نتیجه همین مسئله موجب می‌شود که در فعالیت شغلی و اجتماعی‌اش مشکل ایجاد شود. به عبارت ساده‌تر وسواس فکری ، روند خوشحالی، زندگی خوب و بهزیستی فرد را مختل می‌کند.

ج) ممکن است ناراحتی‌هایش تحت تاثیر مشکل فیزیولوژیکی یا پزشکی به وجود آمده باشد. بنابراین در تشخیص OCD باید به این مسئله توجه کرد که وسواس فرد ناشی از مصرف مواد یا آسیب فیزیولوژی مغز و دیگر مشکلات پزشکی نباشد.

علل به وجود آمدن و شیوع این اختلال

به طور کلی عوامل بیولوژیکی و روانی یا ذهنی زیادی روی پدید آمدن این اختلال تاثیر می‌گذارند. این عوامل بیولوژیکی عبارتند از:

• فعالیت غیر عادی در مناطق پیشانی
• عقده های پایه ای مغز
• نقص در حافظه کوتاه مدت و بازشناسی فضایی، توجه و حافظه دیداری
• واکنش های حرکتی

از دیگر عوامل روانی و ذهنی تاثیرگذار روی این ختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تاثیرات روانی ناشی از نقص در حافظه نظیر شک
• احساس درونی و باورهای غلط
• سرکوب افکار مزاحم و از سرگیری آنها با شدت بیشتر

این اختلال بیشتر در سنین پایین، اوایل نوجوانی یا اوایل بزرگسالی پس از یک اتفاق استرس زا نمایان می شود. به طور کلی تعداد زنان بزرگسال بیشتر از مردان هم سن و سال خود به وسواس فکری مبتلا می‌شوند اما جالب اینجاست که پسر بچه ها بیشتر از دختر بچه ها گرفتار این مسئله می‌شوند. این اختلال در زنان بیشتر به شکل وسواس پاکیزگی و در مردان بیشتر به صورت افکار ممنوعه یا وسواس تقارن شیوع پیدا می‌کند.

درمان وسواس فکری

راه های زیادی برای درمان دارویی وسواس فکری وجود دارد و از سوی دیگر روش‌های دیگری هم وجود دارد که فرد می‌تواند با تمرین درمان وسواس فکری را امکان پذیر کند. البته کارشناسان روش‌های مختلف غلبه بر وسواس فکری را به چند مرحله تقسیم می‌کنند. این دسته‌ها عبارتند از:

۱.روان درمانی یا ERP

بهترین روش درمان این اختلال روان درمانی یا ERP است. در این روش که مواجهه درمانی نیز نام می‌گیرد، از فرد خواسته می‌شود با ترس‌های خود (مثلاً لمس کردن اشیائ آلوده و کثیف) روبرو شود و واکنشی به آنها نشان ندهد. البته این شیوه درمانی به این سادگی نیست و فرد مجبور می‌شود برای اضطراب و وسواس خود با سختی‌های زیادی دست و پنجه نرم کند.

۲.روان درمانی شناختی رفتاری یا CBT

زمانی که ERP سخت و طاقت فرسا باشد از روان درمانی شناختی رفتاری یا CBT استفاده می شود. در این روش به فرد آموزش داده می‌شود تا وی بتواند با تمرین باور‌های غلط خود را بی اعتبار ساخته و کنار بگذارد. برای مثال از فردی که می ترسد در مکانی عمومی فریاد بکشد، خواسته می‌شود که اینکار را انجام دهد و نتیجه‌اش را ببیند.

۳.درمان دارویی وسواس فکری

موثرترین داروهایی که برای درمان این اختلال تجویز می شوند، داروهای بازجذب مجدد سروتونین SSRI و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مثل کلومیپرامین به شمار می روند. با این وجود برخی محققین معتقدند که این داروها زمانی تاثیرگذارند که وسواس با افسردگی همپوشی داشته باشد.

۴.جراحی مغز و اعصاب یا Neurosurgery

در نهایت اگر دارو درمانی و روان درمانی اثربخش نباشد، آخرین راه جراحی مغز و اعصاب است که به چند روش مختلف انجام می‌گیرد. یکی از این روش‌ها Cingulotomy است که در آن سوراخ هایی کوچک در جمجمه ایجاد می‌شود تا دسته ای از سلول های سینگولیت که در ایجاد اضطراب و رفتارهای اجباری نقش دارند از بین بروند. روش دیگر radiosurgery یا جراحی با امواج  نام دارد. در این روش نیازی به برش در جمجمه نیست و در آن از دستگاهی به نام چاقوی گاما استفاده می‌شود. این دستگاه، پرتو‌های رادیواکتیو بسیار قوی و دقیقی روی قسمت های خاصی از مغز می‌اندازد تا دسته‌ای از سلول‌ها را تخریب کند. البته باید توجه داشت این دو روش‌ ریسک بسیار بالایی دارد و کارشناسان زمانی به سراغ آنها می‌روند که تمامی روش‌های قبلی کارساز نباشند.