هیجانِ آمیخته با ریاضیات: راز جنایت در آخرین معادله اسحاق سوری است

از زمانی که فردریش دورنمات داستانِ تحسین‌برانگیزِ قول را به‌عنوانِ «فاتحه‌ای بر ادبیات پلیسی» منتشر کرد، داستان‌ها و فیلم‌های پلیسی-جنایی بسیار دیگری ساخته شده‌اند. جنایت‌ها همچنان بخشی از بشریت‌اند و ژانر جنایی-پلیسی تمامی ندارد. شرلوک هلمز هنوز من را به وجد می‌آورد.

هنوز از تماشای ماجراهای شرلوک هلمز قدیمی ساخت ۱۹۸۴-۱۹۹۴ با دوبلۀ ستودنیِ واحد دوبلاژ سیما حظ می‌برم، اما بارها و بارها نسخه‌های مختلفی از هلمز ساخته و دیده شده. آیا جذابیت رمان پلیسی رو به افول است؟ هر از گاه رمان‌هایی مثل آخرین معادله اسحاق سوری پشت ویترین کتابفروشی‌ها می‌آیند تا به انبوه مشتاقانِ رمان‌های پرتعلیق یادآوری کنند که: نه، جنایت و معما همچنان جذاب است.

به‌طور خلاصه باید گفت آخرین معادلۀ اسحاق سِوری رمانی‌ست گیرا، خوش‌خوان، خوش‌روایت، پرتعلیق و کنجکاوی‌برانگیز. نُوا جِی‌کُبس که شیفته و دانش‌آموختۀ سینماست، روایتی پرتصویر برایمان آورده. جزئیات در این رمان در عینِ انبوهی بسیار باریک و هوشمندانه‌اند: خواننده لحظه‌ها و بارِ احساسی‌شان را لمس و درک می‌کند بی‌آنکه درگیرِ زیاده‌گویی‌های نویسنده شود.

ماجرا به‌خودی خود جذاب است: اسحاق ریاضی‌دانِ ماهری‌ست. داستان با مرگِ او آغاز می‌شود، مرگی که به‌زعمِ پلیس یک خودکشی از پیش برنامه‌ریزی‌شده است. اما خیلی زود با نامه‌ای از اسحاق روبه‌رو می‌شویم که ما را به لایه‌ای دیگر از داستان می‌برد: وارد فضایی مرموز، گنگ و هیجان‌انگیز می‌شویم. می‌خواهیم بدانیم چه کسی، با چه انگیزه‌ای و چطور اسحاق را آنطور بی‌عیب و نقص به قتل رسانده است.

در عین حال داستان با چنان سرعتی پیش می‌رود که نه می‌خواهیم کتاب را زمین بگذاریم نه وقت داریم احساس کرختی و کسالت کنیم. اگر می‌خواهید رمانی بخوانید که هر عنصر، شیء و اتفاقی در آن یک سرنخ است، آخرین معادله اسحاق سوری انتخابِ خوشایندی‌ست.

فرقی نمی‌کند از ستایش‌گران و طرفدارانِ ادبیات معمایی باشید یا نه، آنچه از یک رمان انتظار می‌رود در ماجرای اسحاق وجود دارد. هنرمندی نویسنده در روایتِ پرتصویر و البته پُرکشش از همان صفحات اول مسحورتان می‌کند.

چه چیزی آخرین معادله اسحاق سوری را از رمان‌های معمایی دیگر متمایز می‌کند؟ همچون دیگر آثار معمایی و جنایی در اینجا هم قتلی رخ داده است. البته که آن قتل پایانِ ماجرای شریرانۀ داستان نیست. جنایت همچنان جاری‌ست چون جنایتکار زنده است. همه‌چیز به ریاضیات برمی‌گردد. اگر همیشه از ریاضیات فراری بودید حالا یک پیشنهاد بی‌پشیمانی برایتان دارم: آخرین معادله اسحاق سوری معمایی‌ست که با خون گره خورده است. در این میان نه فقط اسحاق که دریافت‌کنندۀ نامه و یکی دیگر از اعضای خانواده هم در معرض خطرند.

در حین خواندن «بهترین اثر معمایی سال ۲۰۱۸ به انتخاب وال استریت ژورنال» چنان درگیر داستان می‌شوید که گویی کاراگاهی هستید که می‌خواهد هر چه زودتر جلوی جنایت بعدی را بگیرد و به شرارت خاتمه بدهد. اما رازها همگی در یک معادله خلاصه شده‌اند، معادله‌ای باقی‌مانده از یک ریاضی‌دانِ پیر: آخرین معادله اسحاق سوری.

رمان آخرین معادله اسحاق سوری نوشتۀ نوا جاکوبس (Nova Jacobs) نامزد جایزه ادگار آلن پو در سال ۲۰۱۹ بوده است. این اثر با ترجمه‌ای خواندی از ماندانا قهرمان‌لو توسط نشر قطره منتشر شده است. برای خرید نسخۀ کاغذی این کتاب می‌توانید به فروشگاه آنلاین نشر قطره سر بزنید و خیلی زود یک ماجرای هیجان‌انگیزِ خوش‌خوان را درب منزل تحویل بگیرید.