ساب ورژن (زیرنسخه) Subversion (SVN) چیست

دنیای ساب‌ورژن (Subversion یا SVN) به یک سیستم کنترل نسخه (Version Control System) اشاره دارد که برای مدیریت و نگهداری تغییرات در پروژه‌های نرم‌افزاری استفاده می‌شود.

کنترل نسخه به فرآیندی گفته می‌شود که در آن تغییرات کد منبع، اسناد یا هر نوع فایل دیگری در طول زمان ذخیره و مدیریت می‌شوند، به طوری که می‌توان به راحتی به نسخه‌های قبلی برگردد یا تغییرات را پیگیری کرد.

ساب ورژن Subversion (SVN) یکی از این سیستم‌هاست که قبل از محبوبیت گسترده Git به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شد. در SVN، پروژه‌ها در یک مخزن (repository) مرکزی ذخیره می‌شوند. کاربران می‌توانند فایل‌ها را از مخزن دریافت کرده، تغییرات خود را اعمال کنند و سپس آن‌ها را به مخزن اصلی ارسال کنند.

ویژگی‌های اصلی دنیای ساب‌ورژن:

1. مخزن مرکزی: SVN از یک مخزن مرکزی استفاده می‌کند که همه تغییرات در آن ثبت می‌شوند. کاربران باید فایل‌ها را از مخزن مرکزی دریافت کنند و سپس تغییرات خود را به آن برگردانند.

2. تاریخچه تغییرات: تمامی تغییرات فایل‌ها در مخزن مرکزی ثبت و ذخیره می‌شوند. این امکان به شما می‌دهد تا به نسخه‌های قدیمی‌تر فایل‌ها برگردید.

3. قفل کردن فایل‌ها: در SVN، کاربران می‌توانند فایل‌ها را قفل کنند تا دیگران نتوانند به‌طور همزمان تغییراتی بر روی همان فایل اعمال کنند. این ویژگی در محیط‌های کاری که چندین نفر بر روی یک پروژه کار می‌کنند، مفید است.

4. کار با شاخه‌ها و نسخه‌های مختلف: SVN اجازه می‌دهد تا شاخه‌های مختلفی از پروژه ایجاد شوند که در آن‌ها می‌توان به‌طور همزمان بر روی نسخه‌های مختلف پروژه کار کرد.

در کل، دنیای ساب‌ورژن به نوعی به محیط یا نحوه کار با سیستم SVN اشاره دارد که کاربران و توسعه‌دهندگان برای مدیریت تغییرات و همکاری در پروژه‌ها از آن استفاده می‌کنند.

تفاوت ساب ورژن و گیت در چیست

تفاوت‌های کلیدی بین دنیای ساب‌ورژن (SVN) و گیت (Git) در معماری، نحوه مدیریت نسخه‌ها و کار با مخازن است. این تفاوت‌ها بر اساس نیازها و ساختار هر دو سیستم کنترل نسخه شکل گرفته‌اند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم:

1. مخزن مرکزی در مقابل مخزن توزیع‌شده

-ساب ورژن SVN (Subversion): یک سیستم کنترل نسخه متمرکز است. در این سیستم، یک مخزن مرکزی وجود دارد که تمام کاربران به آن متصل می‌شوند و تغییرات خود را به آن ارسال می‌کنند. اگر مخزن مرکزی در دسترس نباشد، کاربران نمی‌توانند نسخه‌های جدیدی از کد را ثبت (commit) کنند یا تاریخچه پروژه را بررسی کنند.

-گیت Git: یک سیستم کنترل نسخه توزیع‌شده است. هر کاربر نسخه‌ای کامل از مخزن را روی سیستم خود دارد. بنابراین حتی بدون اتصال به مخزن اصلی، کاربران می‌توانند تغییرات را ثبت کرده و تاریخچه پروژه را بررسی کنند. هنگامی که کاربران آماده باشند، می‌توانند تغییرات خود را با مخزن اصلی همگام‌سازی (push) کنند.

2. مدیریت شاخه‌ها (Branches)

-ساب ورژن SVN: ایجاد و مدیریت شاخه‌ها در SVN سنگین‌تر و کندتر است زیرا شاخه‌ها به عنوان پوشه‌های جداگانه در مخزن مرکزی ذخیره می‌شوند. این فرآیند می‌تواند منابع بیشتری را مصرف کند و کار با شاخه‌ها کمی پیچیده‌تر باشد.

-گیت Git: در گیت، شاخه‌ها بسیار سبک و کارآمد هستند. ایجاد یک شاخه جدید و جابجایی بین شاخه‌ها سریع و بدون نیاز به منابع زیاد است. این ویژگی باعث شده است که توسعه‌دهندگان بیشتر از گیت برای مدیریت چندین نسخه از یک پروژه استفاده کنند.

3. تاریخچه تغییرات و ثبت نسخه‌ها

-ساب ورژن SVN: تاریخچه تغییرات در SVN به صورت یک خطی و مرتب در مخزن مرکزی ذخیره می‌شود. تغییرات از کاربران مختلف به ترتیب زمانی ثبت می‌شوند. ثبت تغییرات باید به مخزن مرکزی ارسال شود و کاربران نیاز به اتصال به مخزن دارند.

-گیت Git: در گیت، هر کاربر می‌تواند به صورت محلی تغییرات خود را ثبت کند. گیت با استفاده از یک گراف غیرخطی از تغییرات کار می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد به راحتی شاخه‌های مختلف را ادغام کنند و تاریخچه‌های موازی را مدیریت کنند.

4. کار بدون اتصال به اینترنت

-ساب ورژن SVN: برای اکثر فعالیت‌ها مثل ثبت تغییرات یا دریافت آخرین نسخه از پروژه، نیاز به اتصال به مخزن مرکزی وجود دارد.

-گیت Git: چون گیت به صورت توزیع‌شده عمل می‌کند، کاربران می‌توانند تغییرات را به صورت محلی ثبت کنند و تاریخچه پروژه را بدون نیاز به اتصال به اینترنت یا مخزن مرکزی بررسی کنند.

5. مدیریت فایل‌های بزرگ

-ساب ورژن SVN: به طور معمول با فایل‌های بزرگ بهتر کنار می‌آید و برای پروژه‌هایی که فایل‌های بزرگتری دارند، بهینه‌تر عمل می‌کند.

-گیت Git: گیت به طور پیش‌فرض برای مدیریت فایل‌های بزرگ طراحی نشده است و ممکن است برای پروژه‌هایی با فایل‌های بزرگ مشکلاتی ایجاد کند، مگر اینکه از ابزارهایی مثل Git LFS (Large File Storage) استفاده شود.

6. ادغام (Merge)

-ساب ورژن SVN: ادغام در SVN می‌تواند پیچیده‌تر باشد و به دلیل ساختار متمرکز و شاخه‌های سنگین، مدیریت تعارضات و ادغام شاخه‌ها زمان‌برتر است.

-گیت Git: ادغام شاخه‌ها در گیت سریع‌تر و ساده‌تر است. گیت به طور خودکار از ابزارهای قدرتمندی برای تشخیص و حل تعارضات استفاده می‌کند، که این فرآیند را برای توسعه‌دهندگان ساده‌تر می‌سازد.

7. کارایی (Performance)

-ساب ورژن SVN: به دلیل ساختار متمرکز و نیاز به ارتباط مداوم با مخزن مرکزی، عملکرد SVN در مقایسه با گیت کندتر است، به ویژه در پروژه‌های بزرگ یا هنگام کار با شبکه‌های ضعیف.

-گیت Git: با داشتن مخازن محلی، گیت عملکرد بسیار بهتری دارد. بسیاری از عملیات‌ها مانند ثبت تغییرات، ادغام، و بررسی تاریخچه به صورت محلی انجام می‌شود و سریع‌تر از SVN عمل می‌کند.

8. قفل کردن فایل‌ها

-ساب ورژن SVN: یک ویژگی قفل کردن فایل دارد که به کاربران اجازه می‌دهد فایل‌هایی را قفل کنند تا دیگران نتوانند آن‌ها را هم‌زمان ویرایش کنند. این ویژگی در مواقعی که فایل‌ها نمی‌توانند به راحتی ادغام شوند (مثل فایل‌های باینری)، مفید است.

-گیت Git: به طور پیش‌فرض از قفل کردن فایل‌ها استفاده نمی‌کند و بیشتر به کارهای موازی و ادغام نسخه‌ها متکی است. برای مدیریت فایل‌های باینری از ابزارهایی مثل Git LFS استفاده می‌شود.

جمع‌بندی:

- گیتGit بیشتر مناسب پروژه‌های بزرگ و تیم‌های توزیع‌شده است که نیاز به کار آفلاین، شاخه‌سازی سریع، و ادغام ساده دارند.

-ساب ورژن SVN بیشتر در محیط‌های متمرکز و پروژه‌هایی با ساختار ساده‌تر و کمتر نیاز به شاخه‌های پیچیده به کار می‌رود.

هر دو سیستم بسته به نیاز پروژه و تیم می‌توانند مزایای خاص خود را داشته باشند.

ایا میتوانم برخی از پروژه هایی که از ساب ورژن استفاده میکنند را بشناسم؟

برخی از پروژه‌ها و سازمان‌ها همچنان از Subversion (SVN) استفاده می‌کنند یا در گذشته به صورت گسترده از آن بهره برده‌اند. در اینجا چند مثال از کاربردهای SVN آورده شده است:

1. Apache Software Foundation (ASF)

- Apache، یکی از بزرگترین بنیادهای نرم‌افزاری جهان که پروژه‌های متن‌باز متعددی را مدیریت می‌کند، سال‌ها از SVN برای کنترل نسخه پروژه‌های خود استفاده کرده است. پروژه‌هایی مانند Apache HTTP Server و Apache Tomcat در ابتدا روی SVN مدیریت می‌شدند.

2. Google Code (گذشته)

- Google Code، یک سرویس میزبانی پروژه‌های متن‌باز بود که از SVN به عنوان یکی از سیستم‌های کنترل نسخه پشتیبانی می‌کرد. توسعه‌دهندگان می‌توانستند پروژه‌های خود را با استفاده از SVN در این پلتفرم مدیریت کنند. البته، این سرویس اکنون دیگر فعال نیست و پروژه‌های بسیاری به GitHub یا Git منتقل شده‌اند.

3. TortoiseSVN

- TortoiseSVN یک ابزار گرافیکی محبوب برای ویندوز است که به کاربران اجازه می‌دهد با رابط کاربری ساده‌تری از Subversion استفاده کنند. این ابزار بیشتر توسط شرکت‌ها و تیم‌هایی استفاده می‌شود که پروژه‌های متمرکز دارند و می‌خواهند به سادگی از ویژگی‌های SVN بهره‌مند شوند.

4. بازی‌های ویدیویی و توسعه نرم‌افزارهای بزرگ

- در صنعت بازی‌های ویدیویی، برخی تیم‌های توسعه همچنان از SVN برای مدیریت نسخه پروژه‌های بزرگ استفاده می‌کنند. به دلیل حجم زیاد فایل‌های گرافیکی و ویدئویی، SVN گاهی اوقات انتخاب بهتری برای مدیریت فایل‌های بزرگ و باینری نسبت به Git است.

5. CollabNet

- CollabNet، یکی از توسعه‌دهندگان اصلی Subversion، از SVN به عنوان ابزار اصلی خود برای کنترل نسخه پروژه‌های نرم‌افزاری استفاده کرده است. این شرکت به توسعه و بهبود Subversion در سال‌های اولیه آن کمک زیادی کرده و همچنان به ارائه راهکارهای مبتنی بر SVN ادامه می‌دهد.

6. شرکت‌های نرم‌افزاری قدیمی‌تر

- بسیاری از شرکت‌های نرم‌افزاری بزرگ و قدیمی‌تر که سیستم‌های کنترل نسخه را از دهه ۲۰۰۰ آغاز کرده‌اند، به دلیل شروع کار خود با SVN، ممکن است همچنان از این سیستم استفاده کنند یا حداقل پروژه‌های قدیمی خود را روی آن مدیریت کنند. شرکت‌هایی که پروژه‌های زیادی دارند که به دلیل پیچیدگی و حجم بالای داده‌ها به سادگی به گیت منتقل نمی‌شوند، ممکن است همچنان از SVN استفاده کنند.

7. پروژه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی

- برخی از پروژه‌های دانشگاهی یا تحقیقاتی که در دهه ۲۰۰۰ شروع شده‌اند، از SVN برای مدیریت نسخه‌های مقالات، کدها و داده‌های تحقیقاتی خود استفاده کرده‌اند. این پروژه‌ها ممکن است به دلیل شروع کار با SVN یا نیاز به سازگاری با ابزارهای قدیمی‌تر همچنان از این سیستم بهره ببرند.

جمع‌بندی:

اگرچه بسیاری از پروژه‌ها به سمت استفاده از Git و سرویس‌هایی مثل GitHub یا GitLab مهاجرت کرده‌اند، اما SVN همچنان در برخی از صنایع، شرکت‌ها و پروژه‌ها به عنوان یک راهکار متمرکز و مناسب برای مدیریت نسخه استفاده می‌شود، به خصوص در پروژه‌هایی که نیاز به کنترل دقیق‌تر یا مدیریت فایل‌های بزرگ دارند.