روزگار رفته آخرین سرخ ها کتابی از دل تاریخ

روزگار رفته آخرین سرخ ها کتابی از دل تاریخ

به گزارش گلونی آن روزها که کرونا نبود و کلاس‌های دانشگاه برپا بودند به‌عنوان دانشجوی تاریخ و کسی که قرار بود روزی مورخ شود در بعضی از کلاس‌ها حق نداشتیم آزادانه در مورد نظر شخصی خود صحبت کنیم و واقعه‌ای را از الک ذهن خود رد کرده و آن‌ را برای هم‌کلاسی‌ها و استاد شرح دهیم.

حق نداشتیم جانبداری کنیم یا عقاید‌مان را در مسیر تحلیل دخالت بدهیم و دست آخر محق نبودیم که صاف و پوست‌کنده یک نتیجه آماده به دست مخاطبمان برسانیم؛ چراکه می‌گفتند مورخ آن است که خود را در متن دخالت ندهد و تنها راوی باشد.

مورخ باید تمام واقعیت را از دید هر طرفی که وجود داشته و دارد بیان کند و حتی حق ندارد به نتیجه برسد که در آخر حق با کدام دسته، حزب، مملکت یا شخص بوده است و کار مورخ تنها دادن اطلاعاتی‌ است تا مخاطب بتواند تصمیم بگیرد.

سوتلانا اَلکساندرونا الکسیویچ هم در کتاب «روزگار سرخ» درست مثل یک مورخ عمل کرده و همه جوانب را در کتاب ۷۶۰ صفحه‌ای خود سنجیده است.

در دوره پساشوروی پای صحبت مردم عادی نشسته؛ کسانی که موافق بودند و جان بر کف و کسانی که مخالف بودند و داغ دیده و البته آدم‌هایی که بین این دو طیف قرار می‌گیرند.

سوتلانا موبه‌مو حرف‌های آنان را روایت کرده و مای مخاطب گاهگاهی حین خواندن کتاب به خود می‌آییم و می‌بینیم در اتاق پذیرایی یک کمونیست دلباخته استالین و جنایت‌هایش نشسته‌ایم و همراه با او زارزار برای آنچه به شوروی و مردم رفته و تمام آرزوهای برباد رفته و آرمان‌ها می‌گرییم و بعد به خود نهیب می‌زنیم که نه جنایت و جنایت‌کاری با هر هدف و آرمانی حتی با مقدس‌ترینشان هیچ توجیهی ندارد.

در دنیایی که همیشه قدرتمندترین‌ها صدای رسا و ماندگار بوده‌اند و تک‌صدایی جولان داده‌ است چندصدایی این اثر نکته مثبت آن است و البته احساس‌ آفرین.

این کتاب روایت اضمحلال شوروی‌ است و می‌خواهد بگوید چنان نمانده و چنین نیز نخواهد ماند.

کتاب روزگار رفته آخرین سرخ‌ها نوشته سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ در ایران به همت نشر ثالث به چاپ رسیده است.

پایان پیام

نویسنده:‌ کیمیا قنبری