شاه عباس صفوی و چگونگی ساخت نصف جهان

شاه عباس صفوی و چگونگی ساخت نصف جهان

به گزارش گلونی حتما شنیده‌اید که می‌گویند اصفهان نصف جهان است. حال باید پرسید چه کسی این نیمه زیبای جهان را خلق کرده است؟

اصفهان در طی سالیان دراز اهمیت حیاتی برای کشور ما داشته و دارد اما عظمتش آن‌گونه که ما سراغ داریم و در جهان به آن شهرت دارد، از حدود سال ۸-۱۵۹۷ زمانی که شاه عباس کبیر پایتخت امپراتوری صفوی را از قزوین به آن‌‌جا منتقل کرد، آغاز می‌شود.

انتخاب اصفهان به عنوان پایتخت از هر حیث انتخاب هوشمندانه‌ای بود. چه از نظر موقع جغرافیایی که درست در مرکز امپراتوری قرار داشت و چه از نظر مذهبی و غیره.

شاه عباس در این راه شانه به شانه شیخ بهاالدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی شهر جدید اصفهان را درست در امتداد شهر قدیمی طرح ریزی کرد و در آن روحی دمید که شهره جهانیان شد.

ضمن اینکه نابود نکردن شهر قدیمی موجب شد تا بنای شهر تازه کمتر از نیم‌قرن و به سرعت گذاشته شود.

ویژگی کلیدی شاه صفوی برای بنای اصفهان نقش جهان بود که گرداگرد خود شاهکارهای زمانه را جای داده است.

در دوره سلطنت شاه عباس کبیر دو عدد از بزرگ‌ترین شاهکارهای معماری ساخته شد؛ مسجد شاه در منتهی‌الیه جنوبی میدان و مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی آن.

مسجد اول بنایی عمومی بود که ایوان آن از گیراترین و زیباترین ایوان‌های ایران و جهان است و مسجد دوم نمازخانه خصوصی شاه بود که در آن شخصا عبادت می‌کرد.

مسجد شیخ لطف الله در مقایسه با مسجد شاه بنایی ساده دارد و به دلیل اینکه سیاحان اروپایی راهی به داخل آن نداشتند، در سفرنامه‌ها و سایر منابع تا حدی مورد غفلت واقع شده است. اما باید بدانیم که نمای داخلی گنبد این مسجد بهترین نمونه نبوغ ایران اسلامی است.

سومین بنای مشرف به میدان عالی قاپو، اقامتگاه، جایگاه، تالار شرفیابی و راهروی دولتی است. در منتهی‌الیه شمالی میدان هم قیصریه یا بازار شاه قرار دارد که شهر جدید را به شهر قدیمی متصل می‌کرد.

باید بدانیم شکوهی که شاه عباس در اصفهان بنیان گذاشت، به هیچ‌وجه به قصد به رخ کشاندن ابهت و ترساندن مردم نبوده و برعکس شاه محبوب ایرانی همواره خواهان نزدیکی با مردم بود و با طراحی اصفهان توانست چنین امری را به‌ همگان منتقل کند.

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری