پیمان لوزان پیمانی برای صلح

به گزارش گلونی پیمان لوزان پیمان صلحی بود که در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۳ میلادی در شهر لوزان سوئیس؛ برای حل‌وفصل مناقشه‌ای که از جنگ جهانی اول بین نیروهای متفقین و متحدین آغاز شده بود به توافق رسیدند.

پیمان صلح بین جمهوری سوم فرانسه، امپراتوری بریتانیا، امپراتوری ژاپن، پادشاهی ایتالیا، پادشاهی یونان، پادشاهی رومانی و پادشاهی یوگسلاوی به امضاء رسید.

متن اصلی این پیمان به زبان فرانسه، و از تاریخ ۲۳ اوت سال ۱۹۲۳ میلادی اجرای آن واجب شد و تا ۶ اوت ۱۹۲۴ میلادی، تمامی شرایط صلح توسط کشورها به اجرا درآمد.

ارمنستان در زمان عقد پیمان لوزان حضور نداشته است، بنابراین مفاد آن در ارتباط با آن کشور نمی‌باشد.

در معاهده لوزان حق تابعیت ترکیه به اقلیت‌ها اعطا شد. از ماده ۳۷ تا ۴۵ راجع به اقلیت‌ها است.

در ماده ۳۹ آمده است اقلیت‌های غیرمسلمان منسوب به نژاد ترک از کلیه حقوق مدنی و سیاسی برخوردارند.

براساس بند دوم ماده ۳۸ این پیمان به تمامی ساکنان کشور ترکیه چه فردی و چه اجتماعی آزادی دین و مذهب داده می‌شود.

براساس بند سوم ماده ۴۲ این پیمان ترکیه متعهد به حفظ کلیساها، کنیسه‌ها، قبرستان‌ها و هر آنچه مربوط به اقلیت‌ها است؛ می‌باشد.

منظور از حفظ آن نگهداری و مرمت آن‌ها می‌باشد. این تصور وجود دارد که معاهده سور با عقد عهدنامه لوزان باطل گردیده است اما تصور اشتباهی است زیرا پیمانی باطل می‌گردد که ابطال آن اعلام شود.

بنابراین پیمان سوور زمانی باطل می‌شد که کلیه امضاکنندگان آن این موضوع را اعلان کرده و در عهدنامه جدید قید می‌کردند در حالی که در پیمان لوزان ابطال پیمان سوور اعلان نشده است.

در این پیمان هیچ‌گونه اشاره‌ای به معاهده سور نشده است. طبق حقوق بین‌الملل طرف‌های عقد پیمانی اجازه دارند در پیمان بعدی اصلاحاتی را در مواد پیمان قبلی قید نمایند و این اصلاحات با اضافه شدن مواد جدید در پیمان بعدی برای طرف‌های امضاکننده الزام‌آور است.

پیمان لوزان نه تنها حقوق ارمنستان را باطل اعلان نکرده بلکه براساس ماده ۱۶ آن را تأیید کرده است. در پیمان موضوع مرزهای ترکیه – بلغارستان، ترکیه – یونان، ترکیه – سوریه مطرح شده است و مرزهای ترکیه در قبال این کشورها را مشخص کرده است.

عهدنامه لوزان وضعیت کشورهایی که مستقیم یا غیر مستقیم درگیر جنگ در سال‌های ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۲ بودند را بازنگری کرده است که در معاهده سور همین موضوع نیز مطرح گردیده است.

این عهدنامه از نظر حقوق اساسی، اختیارات و حقوق اقلیت‌های غیرمسلمان را به رسمیت می‌شناسد.

پیمان لوزان تأکید دارد بر چشم‌پوشی ترکیه از حاکمیت و حقوقش بر سرزمین‌هائی که، براساس رأی ویلسون به جمهوری ارمنستان داده شده است.

پایان پیام

نویسنده:‌ فاطمه نصیری راد