چگونه با نظرسنجی از کارکنان فرهنگ سازمانی را بهبود بخشیم؟

همه ما به دنبال ایجاد یک فرهنگ سازمانی منحصربه‌فرد برای کسب‌وکارمان هستیم، اما آیا این فرهنگ خود به خود به وجود می‌آید؟ چطور می‌توان این فرهنگ سازمانی را ایجاد کرده، توسعه داده و از آن‌ مراقبت کرد؟

همان زمانی‌که یک کسب‌وکار با چند نفر بنیان‌گذار شکل می‌گیرد، رفتار و نحوه‌ی کار هر یک از آن‌ها به تدریج فرهنگ سازمانی شرکت را ایجاد می‌کنند، با گذشت زمان و اضافه شدن نفرات جدید این فرهنگ توسعه پیدا کرده و ممکن است یک فرهنگ سازمانی خوب و سازنده باشد یا یک فرهنگ مخرب.

از همین رو سازمان‌ها باید برای توسعه فرهنگ سازمانی خود برنامه‌ریزی کنند و اجازه ندهند تا خود به خود و با اصول نادرست رشد پیدا کند. یکی از اصلی‌ترین وظایف تیم‌های منابع انسانی نظارت بر فرهنگ سازمانی موردنظر و تلاش برای رشد و بهبود آن است.

نظرسنجی فرهنگ سازمانی که اغلب در سازمان‌های نوآور و پیشرو انجام می‌شود، ابزاری برای بهبود فرهنگ سازمانی است. نتایج این نظرسنجی به کسب وکارها کمک می‌کند تا هر گونه مشکل فرهنگی موجود در سازمان را شناسایی کنند و برای بهبود آن به شیوه‌ای موثر و مثبت برنامه‌ریزی کنند.

این نظرسنجی می‌تواند براساس فرهنگ جاری بر شرکت شما سوالات مختلفی داشته باشد. با این حال، در بخش پایانی این متن سوالاتی را به عنوان نمونه مطرح کرده‌ایم که می‌توانید از آن‌ها در نظرسنجی فرهنگ سازمانی خود بهره بگیرید.

نظرسنجی فرهنگ سازمانی شرکت چیست؟

همان‌طور که در بخش مقدمه هم اشاره کردیم، نظرسنجی فرهنگ سازمانی یک پرسشنامه است که توسط سازمان برای جمع‌آوری نظرات کارکنان و ارزیابی محل کار و زندگی کاری افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بسیاری از مواقع بیانیه فرهنگ سازمانی و ارزش‌های تعیین شده برای سازمان با آن چیزی که کارکنان در واقعیت تجربه می‌کنند، متفاوت است. نظرسنجی‌های ارزیابی فرهنگ سازمانی راهی برای سنجش درک واقعی کارکنان از فرهنگ سازمانی است و در نهایت منجر به بهبود زندگی کاری کارکنان خواهد شد.

چگونه یک نظرسنجی موثر برای فرهنگ سازمانی طراحی کنیم؟

به یاد داشته باشید که صرف نظرسنجی و پرسیدن چند سوال مبهم نمی‌تواند نشان‌دهنده فرهنگ سازمانی باشد. برای این‌که بتوانید نظرسنجی‌های ارزشمندی طراحی کنید، چند مورد مهم را در ادامه بیان می‌کنیم:

• ناشناس بودن

اولین‌ نکته‌ مهمی که باید در نظر بگیرید اینست که نظرسنجی‌ها به صورت ناشناس باشند تا پاسخ‌ها صادقانه باشند. کارکنان باید احساس امنیت کنند تا هر آن‌چه که لازم است را بیان کنند.

• زمان کافی

اختصاص زمان کافی برای نظرسنجی ضروری است، باید به افراد فرصت دهید تا سوالات و پاسخ‌های‌شان را بررسی کنند و برای پاسخ‌گویی عجله نداشته باشند.

• جمله‌بندی و نگارش سوالات

نحوه بیان سوال نقش مهمی در پاسخ‌گویی افراد دارد. باید مطمئن باشید که سوالات منظور اصلی شما را می‌رسانند و سوالات روش خاصی برای پاسخ یا سوگیری را تشویق نمی‌کنند. می‌توانید قبل از انجام نظرسنجی از چند نفر بخواهید تا درک‌شان از سوالات را بیان کنند یا از تیم محتوای سازمان برای بررسی سوالات کمک بگیرید.

۱۰ سوالی که باید از کارکنان‌تان بپرسید

سوالاتی که در ادامه مطرح می‌شوند، صرفا چند نمونه سوال هستند که می‌توانند اطلاعات ذهنی کارکنان شما را از جایی که در آن کار می‌کنند، به معرض نمایش بگذارند. شما براساس فرهنگ سازمانی مخصوص به خود می‌توانید سوالات دیگری را هم به این مجموعه اضافه کنید.

۱) فرهنگ سازمانی شرکت را در ۳ کلمه توصیف کنید؟

این سوال یکی از بهترین راهکارها برای سنجش سریع احساس واقعی کارکنان در مورد فرهنگ سازمانی شرکت است.

۲) چقدر احتمال دارد که محل کار خود را به یک دوست، اعضای خانواده و یا افراد دیگر توصیه کنید؟

اگر کسی جایی را دوست داشته باشد، احتمال این‌که آن را به دوستان خود و کسانی که دوست‌شان دارد، معرفی کند، زیاد است. اگر با جواب‌های این سوال متوجه شدید که کسی مایل نیست شرکت شما را به دیگران توصیه کند، به احتمال زیاد مشکلی در فرهنگ سازمانی شما وجود دارد و باید سریعا برای رفع آن اقدام کنید.

۳) آیا از سمت افراد تیم، احترام دریافت می‌کنید؟

وقتی افراد در محل کار خود احساس ارزشمندی نکنند و از طرف دیگر محترم شمرده نشوند، به سرعت انگیزه خود را از دست می‌دهند. این سوال به احتمال زیاد به شما نشان می‌دهد که آیا بین مدیریت، اعضای تیم و سایر کارکنان مشکلی وجود دارد یا نه؟

۴) چه جنبه‌هایی از سازمان را می‌توانیم بهبود دهیم تا به محل کار بهتری برای شما تبدیل شود؟

به کارکنان فرصت دهید تا پیشنهادات خود در زمینه بهبود سازمان ارائه کنند. آن‌ها با کار و سازمان به صورت مستقیم درگیر هستید، بنابراین، بهترین گزینه‌هایی هستند که می‌توانند مشکلات را شناسایی کنند.

ممکن است برخی از افراد بنویسند که همه چیز را می‌توان بهبود بخشید، اما از زمانی که از آن‌ها بپرسید با جزئیات بیشتری توضیح دهند، از ارائه آن بازمانند. اما از طرف دیگر، افرادی خواهند بود که ایده‌های درخشان ارائه خواهند کرد.

۵) سبک رهبری و مدیریت در سازمان را چگونه توصیف می‌کنید؟

این سوال به مدیران سازمان کمک می‌کند تا دیدگاه کارکنان را نسبت به خود بدانند و در صورت لزوم تغییرات لازم را اعمال کنند.

۶) موفقیت در سازمان ما چگونه تعریف می‌شود؟

اندازه‌گیری موفقیت در کل سازمان نباید فقط به میزان فروش، سود و گردش مالی وابسته باشد. این سوال نشان خواهد داد که آیا کارکنان احساس می‌کنند که سازمان به توسعه فردی، رفاه کارکنان، مسئولیت‌های اجتماعی و … اهمیت می‌دهد یا خیر؟

۷) آیا فکر می‌کنید سازمان به تفاوت‌های کارکنان در محیط کار اهمیت می‌دهد یا نه؟

فرهنگ‌های سازمانی سالم دارای نیروهای سازمانی با طرز فکرهای گوناگون و حتی جنسیت‌های متفاوت هستند. چنین تنوعی برای تصمیم‌گیری‌های مناسب و نوآوری حیاتی است.

۸) آیا می‌دانید که کار شما چگونه بر روند رشد شرکت تاثیر دارد؟

اگر کارکنان متوجه نشوند که فعالیت‌های روزانه آن‌ها تا چه میزان بر رشد شرکت تاثیر دارد، احساس بی‌انگیزگی خواهند کرد. با این سوال متوجه می‌شوید که آیا کارکنان نسبت به اهمیت و ارزش کار خود آگاه هستند یا نه؟

البته این آگاهی نباید به گونه‌ای باشد که فرد یا بخشی از سازمان خود را نسبت به سایر بخش‌ها ارجح‌تر بداند.

۹) آیا احساس می‌کنید که می‌توانید ایده‌ها و نظرات خود را به راحتی در اختیار سازمان قرار دهید؟

پاسخ‌های این سوال می‌تواند به شما احساس واقعی کارکنان نسبت به کار گروهی و تیمی را نشان دهد. دخیل بودن در تصمیم‌ها و رشد می‌تواند در بهره‌وری کارکنان نقش موثری داشته باشد.

۱۰) آیا تعادل کاری و زندگی مناسبی دارید؟

فرهنگ سازمانی سالم و مفید باعث ایجاد تعادل در زندگی شخصی و کارکنان می‌شود. این سوال به کارفرمایان و تیم‌های منابع انسانی کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا کارکنان‌شان از زندگی راحت و مناسبی برخوردار هستند یا نه؟

مزایای نظرسنجی فرهنگ سازمانی

اما نکته اصلی چیست؟ یک نظرسنجی ارزیابی فرهنگ سازمانی چگونه می‌تواند برای سازمان شما مفید باشد باید بدانید افراد زمانی که احساس ارزشمندی می‌کنند، بهره وری افزایش یافته و جابه‌جایی کارکنان کاهش می‌یابد.

زمانی که تیم ها به خوبی همسو هستند و با انگیزه برای رسیدن به اهداف یکسان کار می‌کنند، در آن زمان رشد سازمانی اتفاق می‌افتد. به این ترتیب، بررسی این‌که مردم کارکنان چه نظری در مورد سازمان دارند، مهم است. انجام یک نظرسنجی بینش‌هایی در مورد سبک‌های مدیریت و رهبری ارائه می‌دهد! کدام استراتژی کار می‌کند و کدام می‌تواند بهبود یابد؟