۱۷+۱ روش تأمین سرمایه برای کارآفرینی

فارغ از اینکه استارتاپ شما در کدام مرحله از طول عمر خود باشد و یا به همخوانی محصول-بازار رسیده باشد و … بالاخره نیاز به سرمایه برای تامین هزینه‌های جاری و یا رشد و توسعه خواهید داشت. در این یادداشت سعی می‌کنیم که انواع روش‌های تامین مالی را برای شما عنوان کنیم.

روش‌های تامین سرمایه مالی

۱- از طریق مشتریان موجود و فعلی می‌توانید اقدام به جذب سرمایه کنید، به آن‌ها پیشنهاد دهید در صورتی که تامین کننده نقدینگی و یا پیش خریدار محصولات شما باشند، چه امتیازاتی نصیب‌شان می‌شود. (اول بفروشید و سپس تولید کنید)

۲- در صورتی که محصولی جالب و خلاقانه و مورد توجه مردم دارید، می‌توانید از زیر ساخت‌های تامین مالی جمعی (Crowd Funding) استفاده کنید.

۳- راه دیگر بوت استرپ (Bootstrap) و یا خودگردانی است که در این حالت، هزینه‌ها از جیب مبارک بنیان‌گذاران تامین می‌شود و یا در شرایط ایده‌آل یک درآمد، یا جریان نقدی جزیی توسط کسب و کار شما وجود دارد و از آن برای تامین مالی استفاده می‌کنید.

۴- آیا کارمند هستید؟ پس شغل فعلی خود را حفظ کنید و درآمد آن را صرف استارتاپ خودتان کنید، فقط یادتان باشد که اضافه کاری نگیرید چون قرار است که فعالیت در استارتاپ شما، شغل دوم شما باشد. درست است که خسته می‌شوید ولی حسن آن در این است که تا حدودی امنیت مالی دارید.

۵- برای ایده کسی به شما پول نمی‌دهد، تامین‌کنندگان مالی در ابتدای مسیر کارآفرینی، دوستان و خانواده و بنیان‌گذاران هستند. (Friend, Family, Founders) اگر شما نتوانید گروهی از دوستان و خانواده را برای سرمایه گذاری مجاب کنید، احتمالا کار سخت‌تری را با سرمایه‌گذار در پیش خواهید داشت و از جهتی دیگر تامین مالی توسط دوستان و یا خانواده (که ممکن است از روی ترحم هم باشد) نباید در شما این توهم را ایجاد کند که ایده و کار شما عالی و بی نقص است.

۶- اگر شما بتوانید هزینه‌های فعلی خود و یا کسب و کارتان را کاهش دهید، (مانند کاهش اجاره بها و تعداد کارمندان، استفاده از دفاتر کار اشتراکی، برون‌سپاری خدمات و نیازها و فعالیت‌ها در سایت‌های ایرانی مانند  “انجام میدم” و “پونیشا”) شاید بتوانید منابع مالی کافی برای تامین قسمت‌های ضروری را به دست بیاورید.

۷- یک روش معمول این است که وقتی در کسب و کار فعلی خود، سودی برداشت نکنید و آن را به کسب و کار بازگردانید، به نوعی، تامین مالی صورت گرفته است. این روش مناسب کسب و کارهایی است که به یک ثبات نسبی رسیده‌اند و برای توسعه و رشد به دنبال سرمایه هستند.

۸- اگرچه معمولا توصیه نمی‌شود ولی استفاده از وام براساس اعتبار شخصی و خانوادگی هم می‌تواند یک گزینه باشد اما باید به یاد داشته باشید که استفاده از این روش، پرمخاطره است. چون شما درآمد ماهیانه ندارید ولی اقساط را باید به صورت ماهانه پرداخت کنید. اگر مجبور به این کار هستید، از میزان لازم کمتر وام بگیرید و با دقت خرج کنید و یا از وام‌های قرض الحسنه استفاده کنید.

۹- حضور در دوره‌های شتابدهی و شتابدهنده‌ها می‌تواند در کنار تامین مالی برای شما شبکه ارتباطی قوی و آموزش‌های لازم را فراهم کند. (در اصفهان شتابدهنده‌های اکسل، پیشران، هاب و دیموند فعال می‌باشند.)

۱۰- مراکز رشد دانشگاهی هم با مقادیر کمی پول، برخی امکانات و خدمات مانند دفتر کار و … را در اختیار شما قرار می‌دهند. تقریبا تمام دانشگاه‌های دولتی و آزاد دارای مراکز رشد می‌باشند.

۱۱- در صورتی که بتوانید یک شرکت بزرگ را مجاب کنید که یا به دلایل استراتژیک و یا به خاطر مسئولیت اجتماعی از شما حمایت کند و دفتر کار و برخی امکاناتش را در اختیار شما قرار دهد، بسیاری از مشکلات مالی شما می‌تواند حل شود.

۱۲- روش دیگر وام قابل تبدیل به سهام (Convertible note) است که در این مدل از جذب سرمایه، شما در ابتدا سرمایه لازم را به شکل وام و با بهره معین دریافت می‌کنید و پس از مدت زمان معین و مشخص شدن ارزش و قیمت کسب و کار شما، آن وام می‌تواند به عنوان پرداخت برای خرید سهام محسوب شود و اگر به توافق برای خرید نرسیدید، وام با بهره مشخص شده از شما دریافت می‌گردد.

۱۳- سازمان‌ها و افرادی  تحت عنوان سرمایه‌گذاران نیک اندیش و یا فرشتگان سرمایه‌گذار (Angel investor’s) هستند. این گروه نه فقط به خاطر کسب منفعت مالی بلکه به خاطر کمک به کارآفرینان جوان، حل مسائل اجتماعی، مسئولیت اجتماعی خود و … اقدام به تامین مالی (از منابع شخصی خودشان) برای کارآفرینان می‌کنند. به عنوان نمونه می توانیم از کارایا در ایران نام ببریم.

۱۴- در بعضی از حوزه‌ها مانند تکنولوژی سطح بالا، کشاورزی و … می‌توان از کمک هزینه‌ها و کمک‌های بلاعوض دولتی (Grant) هم استفاده کرد.

۱۵- نقطه آرمانی برای هر استارتاپ، کسب و کاری و شرکت دانش بنیانی ورود به بورس اوراق بهادار (IPO) و فرابورس است. که البته تا رسیدن به این مرحله سال‌ها زمان و تجربه و رشد مورد نیاز است. پس خیلی روی این روش برای مراحل اول شروع کارتان و تا وقتی که یک شرکت بالغ نشده‌اید حساب نکنید.

۱۶- شما می‌توانید با دادن امتیاز و سهام به شرکت‌هایی که برای شما نقش استراتژیک (راهبردی) دارند و یا تامین‌کننده مواد اولیه، خدمات و کانال فروش برای شما هستند، هزینه‌های خود را به شدت کاهش داده و رشد خودتان را سریع‌تر کنید.

۱۷- اگر حوزه فعالیت شما امکانش را داشته باشد، اقساطی (مدت دار) خرید کنید و نقد بفروشید مانند فروش بلیت هواپیما و یا تامین کالا (لوازم جانبی موبایل و …)

۱۸- و در نهایت سرمایه‌گذاران جسور (Venture Capital یا VC)، گروهی از مدیران با تجربه و موفق هستند که با گرفتن سرمایه از دیگران و تجمیع آن‌ها، اقدام به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نوپا می‌کنند. آدرس انجمن صنفی آن ها در ایران irvc.ir می‌باشد.

و درنهایت لازم است بدانید که برای استفاده از هر کدام از روش های بالا با قصد جذب سرمایه، اول از همه به یک ارائه خوب نیاز دارید و به عنوان یک قانون نانوشته ولی معتبر این را به یاد داشته باشید که:

” وقتی شما بازار و مشتری را پیدا کنید، پول و سرمایه شما را خواهند یافت.”