شفقت به خود

خیلی از ما از توجه کردن به خود احساس گناه می کنیم و به خود می گوییم : افراد دیگر وضعشان از من بدتر است ! مشکلات من در مقایسه با مشکلات آنها چیزی نیست. من باید تحمل کنم و شکایت را کنار بگذارم. بله این درست است که همیشه افرادی هستند که وضعیتشان از ما بدتر است و البته این هم درست است که باید هر وقت میتوانیم به افراد دیگر کمک کنیم.

البته این باعث نمی شود که شما برای توجه به خودتان وقت نگذارید. همه ما به نوعی به مراقبت نیاز داریم و کمی وقت برای خود گذاشتن، از نظر اخلاقی اشتباه نیست. وقتی که در شفقت به خود ماهر شدیم ،چند ثانیه یا یک دقیقه بیشتر طول نمیکشد که این کار را انجام دهیم.

برخی از افراد فکر می کنند شفقت به خود آنها را به تافته جدا بافته تبدیل می کند و باعث می شود آنها با خودخواهی و خودمحوری از مردم فاصله بگیرند در حالیکه عکس این حالت واقعیت دارد ؛ یعنی هر چه به بیشتر با خود صمیمی شویم ؛بهتر زندگی میکنیم.

شفقت به خود زیربنای محبت کردن به دیگران است. وقتی تفاوت های شخصی خود را می پذیریم، رفتار دیگران را هم بهتر درک میکنیم. مثال : اگر خود من به خاطر پوشیدن لباس های نامرتب ، خودم را سرزنش کنم، شاید درباره افرادی با سر و وضع نامرتب در خیابان میبینم، فکر بدی می کنم و اگر با خود صادق باشم و علی رغم اشتباهاتم، خود را بپذیرم، وقتی از خانه بیرون می روم ، با لبخند مردم با مردم برخورد خواهم کرد.
شفقت به خود یک فعالیت ارادی است که به شدت تحت تاثیر سال های اولیه کودکی ما قرار دارد. رفتاری که ما با خودمان داریم تحت تاثیر رفتاری است که والدین ما با ما داشته اند.

از این رو ، اوضاع زندگی ما در سال های اول کودکی روی قدرت ما برای شفقت نسبت به خود تاثیر می گذارد.

اگر مراقب کودک در سال های اولیه ی زندگی او نسبت به احساسات کودک واکنش نشان دهد و با گفتن جمله هایی از این قبیل که « بله من می دانم تو غمگینی عزیزم » مثل یک آینه، احساسات او را منعکس کند، کودک معنای غمگین بودن و احساسات دیگری همچون خشم، ترس، هیجان، لذت، خستگی و سایر احساسات را می فهمد و به این صورت با گستره وسیعی از احساسات آشنا می شود.

در مقابل، اگر مراقب کودک، مثلا به خاطر عصبانی بودن کودک عصبانی شود، کودک از ترس به هم خوردن رابطه ی خود با مراقب یا پدر و مادرش، عصبانیش را مخفی می کند.

وقتی این کودک بزرگ می شود به احتمال زیاد، در هنگام عصبانیت به جای اینکه با مهربانی به خشمش واکنش نشان دهد، خودش را به خاطر این رفتار سرزنش می کند. ولی اگر والدین یا کسی که از کودک نگهداری می کند، با صبوری احساس منفی کودک را تحمل کند، کودک بدون خطر از احساس خود، آگاه می شود. چنین کودکانی در کنار دیگران احساس امنیت می کنند.

پنج مسیر شفقت به خود :

۱) از راه جسم

۲) از راه روان

۳)از راه احساس و هیجان

۴) از راه رابطه

۵) از راه معنویت

📌 از راه جسم

با ملایمت با بدنتان برخورد می کنید ؟وقتی بدنتان زیر فشار و استرس است چطور با آن رفتار می کنید؟اگر پاسختان مشفقانه باشد ، در برابر درد جسمی نرمش نشان می دهید و آن را سخت نمی گیرید. شفقت ملایم و مهربان است. سخت گرفتن ، درد را در جای خود نگه می دارد؛

اما ملایم بودن درد را عبور می دهد. کارهایی که شما برای آرام کردن بدنتان در

برابر درد و استرس انجام می دهید ،در زمره شفقت جسمی قرار می گیرد. کارهایی مثل چرت زدن ، غذای مغذی خوردن ، ورزش کردن ، آفتاب گرفتن ، نگه داشتن حیوان خانگی و یا ماساژ گرفتن کارهایی هستند که در این راه انجام می دهید.

📌از راه روان

چطور وقتی فکرتان درگیر افکار پریشان است ،با فکرتان از خود مراقب می کنید ؟ اگر می خواهید برخوردی شفقت آمیز داشته باشید باید قدمی به عقب بگذارید و برای دست برداشتن از مبارزه ،به افکارتان اجازه دهید بیایند و بروند. ما با اجازه دادن می خواهیم در ذهنمان فضایی باز کنیم تا افکار عذاب آور آزادانه در این فضا حرکت کنند.

از راه احساسات

اگر به دنبال یک راه شفت آمیز می گردید ،باید به جای مبارزه با احساسات دردآور ،با انها دوست باشید. چنین رویه ای در قالب واژه های مختلف بیان می شود که برخی از آنها عبارتند از : همدلی ،ملاحظه ، مهربانی ،سپاس گذاری ،خیررسانی ، اندیشمندی ،تاب آوری ، حمایت ، پذیرش ،درک ، دوستی و همدردی . یکی از روش هاییکه می توانیم به کمک آن از احساسات خود مراقبت کنیم ، پرداختن به کارهایی است که به تفریح و سرگرمی شبیه هستند و مثل کارکردن به نظر نمی رسند .

📌از راه ارتباطات

رابطه با دیگران و دست برداشتن از گوشه نشینی و انزوا ، یک راه دیگر برای مراقبت از خود است .نوع رابطه ما با دیگران ، تاثیر شدیدی بر حس و حال درونی ما می گذارد.

📌از راه معنویت

در زندگی ما جنبه های نامحسوسی همچون خدا ، روح ،ارزش هایی چون عشق ، صلح ، حقیقت و روابط مقدس هستند که از آنها به عنوان معنویت یاد میکنیم .بیشتر افراد با هدف نزدیک شدن به یک وجود ماورایی که بتوانند در پناه آن از امیال خودپرستانه و قید وبندهای شخصی نجات پیدا کنند ،معنویت را پیش می گیرند.


وقتی می خواهید به خود شفقت بورزید، بهترین سوالی که باید از خود کنید این است که آیا این کار به من صدمه میزند ؟

شفقت به خود در این مرحله حساس یعنی به خودتان صدمه نزنید. اغلب فهمیدن اینکه چه موقع در حال آزار دادن خود هستیم آسان تر از فهمیدن این است که چه موقع با خود مهربان هستیم. یک عادت فکری که زندگی ما را زیرو رو می کند، قضاوت کردن خودمان است. اگر ده دقیقه بعد از آن که کاری خوب پیش نرفته است رفتار ذهنتان را زیر نظر بگیرید می فهمید که در حال سرزنش کردن خودتان هستید. بدون شک خوب است که ایراد خود را بفهمیم و اشتباهات خود را اصلاح کنیم؛ اما، معمولا ما فراتر از آن می رویم.

ما دربرابر این مشکل چه کار باید بکنیم ؟ اینکه از قضاوت کردن خودمان دست برداریم هیچ فایده ای ندارد چون در آن صورت، باز هم خودمان را برای این کار قضاوت می کنیم . بهترین راه حل این است که شاهد احساسات خود باشیم و بگذاریم بیایند و بروند. گاهی اوقات تمرکز روی بدن در تشخیص موثر است برای مثال اگر در شکمتان فشاری احساس کنید، به این معناست که در حال قضاوت خودتان هستید. بهتر است وقتی این فشار را احساس می کنید به چند لحظه قبل باز گردید تا ببینید چه فکری می کردید. نقطه شروع تلاش برای کنار گذاشتن قضاوت، وقتی است که تصمیم می گیریم از این عادت آگاه شویم.

برشی از کتاب های منتخب برای گرم ماندن در مسیر توسعه فردی

📚 نام کتاب: مسیر توجه آگاهی تا شفقت با خود

👤 نویسنده : کریستوفر گرمر