بیش برانگیختگی در کودکان بسیار حساس و شیوۀ پیشگیری از آن

نویسنده: سهیلا یعقوبی

آیا تا به حال پیش اومده فرزندتون در محیط های جدید، پرنور یا پرسروصدا بی قراری کنه و با تغییر محیط یا کم کردن نور و سروصداها آروم بگیره؟

آیا تا به حال پیش اومده که فرزندتون رو قلقک بدید، اول بخنده و بعد بزنه زیر گریه؟

آیا تابه حال پیش اومده با کلی ذوق براش جشن تولد بگیرید و اون تقریباً تمام مهمونی رو نق برنه و گریه کنه؟

آیا تا به حال شده فرزندتون رو به مهمونی یا گردش بردید و شب که به خونه برگشتید اون نتونسته بخوابه؟

آیا تا به حال پیش اومده که کودکتون به ملایم ترین طعم، بو، مزه، صدا یا تغییر کوچک در محیط واکنش شدیدی نشون بده؟

در همه ی این موارد احتمالاً فرزندتون بیش برانگیخته شده بوده.بیش برانگیختگی زمانی اتفاق می افته که بچه ها با تجربه ها، فعالیت ها و محرک های حسی زیادی (بیش از حد تحملشون) مواجه می شن. تا به حال کامپیوترتون به خاطر باز کردن تعداد زیادی فایلِ پرحجم هنگ کرده؟ مغز ما هم می تونه هنگ کنه. این حالت برای همه می تواند پیش بیاید ولی بچه ها و آدم های بسیار حساس زودتر به این مرحله می رسن.

بیش برانگیختگی پاسخی به یکی از سؤالات بزرگ والدین است: این بچه چشه؟ چرا "بی خودی" گریه می کنه. (که البته اصلاً بی خودی نیست.)

پیشنهاد من به والدین کودکان بسیار حساس این است که تا جایی که می توانید از بیش برانگیختگی پیشگیری کنید زیرا متأسفانه وقتی بیش برانگیختگی رخ می دهد دیگر کار چندانی از دستتان بر نمی آید جز این که صبور باشید و فرزندتان را به مکان آرام تری ببرید؛ چرا که کاهش بیش برانگیختگی به زمان قابل توجهی نیاز دارد (حداقل 20 دقیقه). برای پیشگیری از بیش برانگیختگی ابتدا باید علائم آن را بشناسید.

چطوری بفهمم فرزندم بیش برانگیخته شده؟

علائم بیش برانگیختگی:

مالیدن چشم ها

گرفتن گوش ها

گریه کردن

جمع کردن دست و پاها

تلاش برای ترک محیط

بازی کردن به تنهایی

جیغ زدن

قشقرق راه انداختن یا عصبانی شدن سر چیزهای ظاهراً کوچک

ناله و شکایت زیاد: خیلی گرمه، خیلی سرده، خیلی زِبره ...

به هم ریختن خواب بعد از یه روز هیجان انگیز

عدم تمایل به غذا خوردن وقتی که بایستی گرسنه باشد و ...

چطور از بیش برانگیختگی فرزندم پیشگیری کنم؟

1.مراقب باشید که کودکتان را هیجان زده نکنید. با بازی های خشن و شدید و صدای پر از هیجان او را از حال و هوای خودش بیرون نیاورید. وقتی کودک در حال و هوای خودش است یک دفعه جلوی او ظاهر نشوید.

2.دور و برش را جمع کنید. اکثر اسباب بازی ها، گوشی های همراه، تصاویر و سایر سیسمونی های بامزه را از گهواره و سایر قسمت ها بردارید.

3.صداهایی که نوزادتان می شنود را کاهش دهید. در تمام روز و همین طور در طول زمان خواب این کار را بکنید. پرده های بلند آویزان کنید، از موسیقی ملایم استفاده کنید، صدایتان را آرام و ملایم نگه دارید.

4. روتین هایی ایجاد کنید که به نظر می رسد نوزادتان دوست دارد. در صورت امکان فعالیت های منظمی مثل به حمام بردن و تغذیه کردن را هر بار به شیوۀ همیشگی و در زمان یکسانی از روز انجام دهید.

5. گشت وگذارها را کم کنید. برای مدتی این طرف و آن طرف رفتن ها را کم یا حذف کنید و مهمان نپذیرید.

6. فقط از نرم ترین لباس های تمام نخ استفاده کنید. لباس هایی که ساده و مشابه روز قبل هستند.

7. به تنظیم دما بیشتر توجه کنید. حواستان به تنظیم دمای اتاق و غذا و حمام باشد تا برای کودک شما دقیقاً مناسب باشد.

8. زمان خواب را به طور ویژه ای آرامش بخش کنید. برای خواب یک روتین داشته باشید.

9. نوزادتان را روی بدنتان حمل کنید. اگر کمرتان توانش را دارد، توصیه می کنم از یکی از سبک های مختلف حمل نوزاد استفاده کنید.

10. نوزادتان را به فضای باز ببرید. هر روز برای مدتی، ترجیحاً برای خواباندنش، او را به هوای آزاد ببرید.

11. اگر می توانید از اسباب کشی یا مسافرت در طول سال اول اجتناب کنید.

12.خودتان را آرام نگه دارید. اگر می توانید از استرس دوری کنید. در اطراف نوزادتان عصبانی نشوید. او را از خشم برادر و خواهر محافظت کنید. اگر باید نوزادتان را پیش فرد دیگری بگذارید، مطمئن شوید که این فرد، گرم و مهربان و پاسخگو است.

13. تا جایی که می توانید تجربه ی درد را کاهش دهید. با مشورت پزشک تلاش کنید درد لثه ها هنگام دندان درآوردن یا درد واکسن را کم کنید.

یادتان باشد که کودک در دو سال اول زندگی به نظم و آرامش نیاز دارد. هیچ نیازی به مواجه شدن با چیزها و آدم های جدید نیست. برای جشن تولد گرفتن و مهمانی رفتن و اجتماعی کردن فرزندتان شانزده سال دیگر وقت دارید. ?

برای اطلاعات بیشتر در مورد بیش برانگیختگی می توانید به فصل هفتم کتاب کودک بسیار حساس مراجعه کنید.