متفکر کیست؟

۱_ تفکر چیست؟

قبل از صحبت درباره علامت تفکر و نشانه‌های آن، بیایید اصلاً تفکر چیست؟ فکر کردن یعنی چه؟ اصلاً به چه کسی متفکر است؟ به چه کسی می‌توانیم متفکر بگوییم؟

• تفکر چیست؟
  

اغلب انسان‌ها درباره تفکر، نگاهی عامیانه دارند. برای همین، هیچ‌گاه نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند. وقتی شما یک ابزار را نشناسید، چطور می‌خواهید از آن استفاده کنید.

فرض کنید که یک کامپیوتر حرفه‌ای در مقابل شما قرار دارد. اگر ندانید که آن چه وسیله‌ای است و ندانید که چگونه کار می‌کند؛ چگونه می‌خواهید از آن بهره‌مند شوید؟

شناخت تفکر، کار ساده‌ای نیست. دانشمندان زیادی، سال‌ها فراوان، صرف بررسی این موضوع کرده‌اند. ولی سخت بودن شناخت آن نباید باعث شود تا از این شناخت منصرف شویم.

بعضی از دلایل سخت بودن این شناخت این است که:

• تفکر نامرئی است
• تفکر هر لحظه در زندگی ما حضور دارد
• تفکر جزو ریشه‌ای‌ترین مسائل زندگی انسان است
• به دلیل اینکه تفکر بسیار ریشه‌ای است، شناخت آن نیز مشکل است.
• از آنجا که تفکر هر لحظه در زندگی ما حضور دارد، حضور‌ آن را حس نمی‌کنیم.

تفکر یعنی:

در اینجا می‌خواهم یک تعریف ساده ولی دقیق درباره تعریف تفکر به شما ارائه دهم.

تفکر، مجموعه فعالیت‌های ذهنی ماست که منجر به نتیجه‌گیری می‌شود. این نتیجه‌گیری‌ها، منجر به تصمیم‌گیری و رفتاری ما می‌شود.

اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، به شما پیشنهاد می‌کنم کتاب درآمدی بر مهندسی فکر را مطالعه کنید.

در این کتاب، تعریف تفکر به شکل عمیق و تخصصی در این کتاب بررسی شده است. نظر دانشمندان مختلف، در این باره به شکل کامل صحبت شده است.

نکته بسیار بسیار مهم

همه انسان‌ها، فکر می‌کنند. یعنی همه انسان‌ها، فعل و انفعلات ذهنی دارند. همه آن‌ها به نتیجه خاصی می‌رسند. و همه آن‌ها بر اساس نتایج ذهنی خودشان، رفتار می‌کنند.

ولی این، به این معنی نیست که همه آن‌ها متفکر هستند

۲_ متفکر کیست؟

متفکر بودن به معنی این نیست که یک انسان فقط فکر می‌کند. تنها می‌توانیم بگوییم که همه انسان‌ها فکر می‌کنند. ولی همه آن‌ها متفکر نیستند. چرا که متفکر بودن تعریف خاص خودش را دارد.

متفکر، یعنی کسی که در تفکرش با انتخاب پیش می‌رود. در حالی که برای اغلب مردم، افکار می‌آیند و می‌روند. آن‌ها افکار خود را انتخاب نمی‌کنند. بلکه محکوم به افکاری هستند که در حال عبور از ذهنشان است.

انسانی متفکر است که نسبت به تفکرش انتخاب داشته باشد. یک انسان متفکر کسی است که افکار خودش را خودش انتخاب می‌کند.

با این حساب، متفکر بودن و هدف‌مند بودن در تفکر، رابطه تنگاتنگی دارد-

نکته بسیار مهم

متفکر بودن به این معنی نیست که یک شخص، درست یا خوب فکر می‌کند.

متفکر بودن تنها به این معنی است که یک انسان، افکارش را خودش انتخاب می‌کند. و می‌داند که به دنبال چه چیزی است.

البته شناخت هدف از تفکر، ساده نیست. ممکن است این هدف، لایه‌های عمیق‌تری داشته باشد. و حتی خود شخص، متوجه آن‌ها نباشد.

حتی بسیاری از متفکرین، اشتباهات فکری بزرگی مرتکب‌ شده‌اند؛ ولی خودشان متوجه این اشتباهات نبوده‌اند.

پس متفکر بودن، لزوما به معنی درست بودن تفکرات نیست. بلکه صرفاً به این معنی است که یک شخص، در مورد مسائل مختلف، به تفکر می‌پردازد.

برخلاف انسان‌های معمولی که بر اساس عادت، زندگی خود را ادامه می‌دهند. و همه چیز را طبق عادت‌های خودشان بررسی و قضاوت می‌کنند.

۳_ علامت تفکر و نشانه‌های آن چیستند؟

همانطور که در قسمت قبل نیز توضیح داده شد، متفکر بودن لزوما به معنی درست فکر کردن نیست. در حین فکر کردن اتفاقات زیادی رخ می‌دهد.

رخ دادن هر کدام از این اتفاقات، یک نشانه برای تفکر است. مثلا یک انسان متفکر، سؤال می‌پرسد.

دوباره باید این نکته را یادآور شوم که استفاده از این علامت‌ها، به معنی انجام درست آن‌ها نیست.

مثلا، سؤال پرسیدن می‌تواند درست و نادرست باشد.

ولی حداقل ویژگی یک انسان متفکر این است که سؤال می‌پرسد.

سؤال پرسیدن را به عنوان یک علامت تفکر برای مثال ذکر کردم.

حال می‌خواهیم علامت‌های تفکر را بررسی کنیم.

• مطالعه:
  

ساده‌ترین کاری که یک انسان متفکر واقعی انجام می‌دهد مطالعه است. یکی از مهم‌ترین علامت‌های تفکر  مطالعه است. بدون مطالعه، متفکر بودن ادعایی واهی است.

افرادی زیادی وجود دارند که فقط نظر می‌دهند، بدون اینکه حتی کمترین مطالعه‌ای داشته باشند. چنین فردی متحجر است نه متفکر.

پس حتما در طول روز برنامه‌ای برای مطالعه برای خودتان در نظر بگیرید.

• سؤال پرسیدن:
  

یکی دیگر از علامت‌های تفکر، سؤال پرسیدن است. چه از خودمان و چه از دیگران. طرح سؤال، همانطور که قبلا گفته‌ شد، یکی از مهم‌ترین علامت‌ها و نشانه‌های تفکر است.

پس بر روی مهارت سؤال پرسیدن خودتان کار کنید. سؤال‌های مفید و ارزشمند بپرسید. تا به جواب سؤالتان نرسیده‌اید، دست برندارید.

• نقد کردن:
  

یکی دیگر از نشانه‌های مهم تفکر، نقد کردن است. نقد کردن یعنی هر ایده‌ای را بدون دلیل و مدرک قابل اعتماد نپذیریم.

از طرفی دیگر، نقد بدون مبنا، دلیل بر نقاد بودن نیست. نقد کردن صحیح، نیاز به یادگیری دارد. و کسی که بدون مبنا و تفکر به نقد می‌پردازد، متفکر به حساب نمی‌آید.

نقد بدون دقت و مبنا، یکی از دلایل نفهم بودن و متفکر نبودن افراد است.

درباره مهارت تفکر انتقادی خودتان به شکل جدی، به یادگیری بپردازید.

• کنجکاوی:
  

یک انسان متفکر، کنجکاو هم هست. درباره مسائل مختلف. نه فقط بعضی مسائل. کنجکاوی انسان، در قالب سؤال خودش را نشان می‌دهد. و این سؤال‌ها باعث می‌شود تا شخص، به فکر فرو رود.

• مستقل بودن
  

انسان‌های متفکر معمولاً سعی می‌کنند مستقل باشند. البته به این معنی نیست که همیشه اینطور باشد. ولی انسان‌های متفکر، معمولا سعی می‌کنند مستقل باشند.

• نگاه به درون
  

انسان‌های متفکر معمولاً به مسائل درونی خودشان نیز فکر می‌کنند. آن‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کنند. ولی لزوماً نتیجه‌گیری آن‌ها صحیح نمی‌باشد.

• علاقه‌مندی‌های متفاوت
  

انسان‌های متفکر معمولاً علاقه‌مندی‌های متفاوتی نسبت به افراد معمولی جامعه دارند. خوب و بد آن مهم نیست. ولی معمولاً این تفاوت وجود دارد.

ویژگی‌های دیگری به عنوان علامت تفکر ذکر می‌شود که با توجه به تفکر و انسان متفکر، نمی‌توان از آن‌ها به عنوان علامت و نشانه یاد کرد.

مانند:

نگاه به درون

فراموش‌کاری

حل مشکلات

تیزبینی

همدلی

شوخ طبعی

و…

پیشنهاد امروز ذهن هوشمند به شما، جزوه و فیلم آموزشی دستورالعمل رشد هوشمندی است. برای تهیه این محصول، می‌توانید به وبسایت مهندسی فکر مراجعه کنید.