علامت‌های تجاری غیرقابل ثبت در قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات

بر اساس ماده 32 قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 برخی از علامت‌های تجاری غیرقابل ثبت هستند؛ علامت‌های خلاف نظم عمومی یا اخلاق حسنه یا موازین شرعی و علامتهای گمراه‌کننده در این دسته قرار دارند. همچنین وفق ماده 46 قانون اخیر نام‌هایی که خلاف نظم عمومی یا اخلاق حسنه یا موازین شرعی باشند یا موجب فریب نسبت به ماهیت مؤسسه شوند، قابلیت کاربرد به عنوان نام تجاری را ندارند.

در کنار قانون مذکور، «قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات» مصوب 1385 و آیین‌نامه اجرایی آن، حاوی مقرراتی در این خصوص هستند. مطابق ماده 15 این قانون، ثبت هرگونه علامت تجاری و نام خاص فرآورده‌های دخانی برای محصولات غیردخانی و بالعکس ممنوع است‌. بنابراین و برای مثال علامت‌های تجاری «وینستون» (علامت تجاری محصول دخانی) و «سیگار» (نام خاص محصولات دخانی) برای محصولات غیردخانی قابل ثبت نیست. همچنین وفق قسمت اخیر مقرره مذکور، ثبت علامت‌های تجاری محصولات غیردخانی برای محصولات دخانی نیز ممنوع است. بطور مثال علامت تجاری «تحفه» (محصولات غذایی) برای محصولات دخانی قابل ثبت نیست. در خصوص این ماده مشخص نیست که آیا حکم ماده تنها ناظر بر علامت‌های تجاری مربوط به کالاست یا علامت‌های تجاری مربوط به خدمات را نیز شامل می‌شود؟ توجه به ظاهر این ماده و ماده 3 آیین‌نامه برداشت نخست را تقویت می‌کند که البته کاملاً غیرمنطقی به نظر می‌رسد.

به نظر می‌رسد مفاد ماده 15 صرفنظر از اینکه علامت تجاری محصولات دخانی در بین عموم جامعه دارای شهرت باشد یا خیر، اجرا می‌شود. بنابراین و برای مثال علامت تجاری «555» که برای محصولات دخانی ثبت شده است، اگرچه به عنوان علامت تجاری محصولات دخانی شناخته شده نیست، برای محصولات غیردخانی قابل ثبت نیست.

آئین‌نامه اجرایی قانون که در سال 1386 تصویب شده است حاوی مقرره‌ای است که تا حدودی فراتر از قانون به نظر می‌رسد. بر اساس ماده 3 آیین‌نامه، استفاده از نام و علامت تجاری شرکت‌های تولیدکننده انواع فرآورده‌های دخانی بر روی دیگر کالاها که تبلیغ مصرف مواد دخانی محسوب شود، ممنوع است. بر اساس این ماده بطور مثال عبارات «فیلیپ موریس» (به عنوان نام تجاری شرکت تولیدکننده دخانیات) و «Camel» (به عنوان علامت تجاری سیگار) برای دیگر کالاها قابل ثبت نیست.

این مقرره از چند جهت با ماده 15 قانون متفاوت است: این ماده علاوه بر علامت تجاری از «نام تجاری» نیز سخن می‌گوید در صورتی که در قانون تنها «علامت تجاری» ذکر شده بود. همچنین در قانون تنها ثبت علامت‌های موصوف ممنوع شده درحالی که در ماده 3 آیین‌نامه از ممنوعیت استفاده صحبت شده است که طبعاً گستره ممنوعیت را افزایش می‌دهد. به علاوه وفق ماده 3 آیین‌نامه، ممنوعیت تنها در صورتی برقرار است که استفاده از نام و علامت تجاری مربوط به محصولات دخانی «تبلیغ مصرف مواد دخانی محسوب شود» درحالی که ماده 15 قانون در این خصوص دارای اطلاق است.

با استفاده از خدمات کلینیک حقوق مالکیت فکری ایران می‌توانید شخصاً یا از طریق وکلای کلینیک نسبت به طرح دعوی ابطال علائم تجاری اقدام نمایید.