جادوگر و پیامبر: دو دانشمند برجسته و دیدگاه‌های متضاد آن‌ها درباره آینده سیاره ما

اگر بخواهیم برای چالش‌های بزرگی چون رشد بی‌رویه جمعیت، تأمین غذا، گرسنگی، تخریب خاک، اتمام منابع، تولید انرژی و... راه‌حلی بیابیم، احتمالا به ایده‌هایی برمی‌خوریم که ریشه در افکار دو دانشمندی دارند که شاید نامشان به گوشمان نخورده باشد. چارلز سی. من، نویسنده و روزنامه‌نگار آمریکایی، ما را با این دو شخصیت آشنا می‌کند: ویلیام واگت، پدر جنبش محیط‌زیستی، و نورمن بورلاگ، برنده جایزه صلح نوبل و بنیانگذار انقلاب سبز کشاورزی.

جادوگر و پیامبر: دو دانشمند برجسته و دیدگاه‌های متضاد آن‌ها درباره آینده سیاره ما  چارلز سی. من، پیکادور، ژوئن 2018، جلد سخت، 618 صفحه
جادوگر و پیامبر: دو دانشمند برجسته و دیدگاه‌های متضاد آن‌ها درباره آینده سیاره ما چارلز سی. من، پیکادور، ژوئن 2018، جلد سخت، 618 صفحه



من با کاوش در نامه‌ها، نوشته‌ها و مصاحبه‌های افراد نزدیک به این دو دانشمند، تصویری دقیق و جامع از زندگی و کار آن‌ها ارائه می‌دهد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه تجربیات و باورهای شخصی این دو نفر، شکل‌دهنده دیدگاه‌هایشان درباره آینده سیاره بوده است.

هر دو دانشمند در دهه‌های 1930 و 1940 با چالش‌های مشابهی روبرو شدند، اما راهکارهای متفاوتی پیشنهاد کردند. ویلیام واگت، که او را «پیامبر» می‌نامند، معتقد بود اگر مصرف و رشد جمعیت را کنترل نکنیم، آینده‌ای تاریک و نابودگر در انتظارمان است. کتاب او با عنوان «راه بقا» در سال 1948 منتشر شد و پایه و اساس تفکر محیط‌زیستی را که بعدها توسط پل اهرلیچ و باشگاه رم گسترش یافت، بنا نهاد. واگت را می‌توان پدر مفهوم «توسعه پایدار» دانست.

از سوی دیگر، نورمن بورلاگ یا «جادوگر»، به قدرت علم و فناوری برای حل مشکلات اعتقاد داشت. او با بهبود گونه‌های گندم و استفاده از روش‌های نوین کشاورزی، انقلابی در تولید غذا ایجاد کرد که به کاهش گرسنگی در جهان کمک شایانی کرد.

هر دو دانشمند درگذشته‌اند، اما میراث آن‌ها همچنان پابرجا است و پیروانشان بر سر بهترین راه برای نجات سیاره، همچنان با هم اختلاف دارند.

من در کتاب خود به بررسی چهار چالش اصلی محیط‌زیستی می‌پردازم و نشان می‌دهم که چگونه پیروان واگت و بورلاگ به این چالش‌ها نگاه می‌کنند:

* **غذا:** طرفداران واگت به کشاورزی ارگانیک و کاهش مصرف گوشت تاکید دارند، در حالی که پیروان بورلاگ از اصلاح ژنتیکی گیاهان و استفاده از فناوری‌های جدید حمایت می‌کنند.

* **آب شیرین:** واگتی‌ها بر کاهش مصرف آب و استفاده از روش‌های سنتی آبیاری تاکید دارند، در حالی که بورلاگی‌ها به ساخت سدها، نمک‌زدایی آب دریا و انتقال آب بین حوضه‌ها علاقه‌مندند.

* **انرژی:** واگتی‌ها طرفدار انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی هستند، در حالی که بورلاگی‌ها معتقدند انرژی هسته‌ای و سوخت‌های فسیلی همچنان نقش مهمی در تأمین انرژی دارند.

* **تغییر اقلیم:** واگتی‌ها بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و کاشت جنگل تاکید دارند، در حالی که بورلاگی‌ها به دنبال راهکارهای پیچیده‌تری مانند جذب و ذخیره کربن و مهندسی آب و هوا هستند.

پس کدام راه درست است؟ آیا باید مانند واگت به طبیعت اعتماد کنیم یا مانند بورلاگ به فناوری؟ پاسخ احتمالا ترکیبی از هر دو است. هر دو دیدگاه دارای مزایا و معایبی هستند و انتخاب بهترین راهکار به شرایط خاص هر منطقه و مسئله بستگی دارد.

من در بخشی از کتاب به موضوع رشد جمعیت می‌پردازم. و نشان می‌دهم که واگت به کاهش رشد جمعیت بسیار اهمیت می‌داد، در حالی که بورلاگ کمتر به این موضوع پرداخته است. برخی از دانشمندان معتقدند که رشد بی‌رویه جمعیت یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب محیط‌زیست است و اگر این مشکل حل نشود، سایر تلاش‌ها برای نجات سیاره بی‌نتیجه خواهد ماند.

در نهایت، من به این نتیجه می‌رسم که کتاب «جادوگر و پیامبر» صرفاً یک شرح حال نیست، بلکه یک دعوت به تفکر و بحث درباره آینده سیاره ما است. این کتاب به ما کمک می‌کند تا دیدگاه‌های مختلف را بهتر درک کنیم و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیریم.

نکته: این متن خلاصه‌ای از کتاب «جادوگر و پیامبر» است و تمام جزئیات کتاب در آن گنجانده نشده است. برای درک کامل موضوع، پیشنهاد می‌کنم کتاب را مطالعه کنید.

منبع :

https://inquisitivebiologist.com/2018/06/20/book-review-the-wizard-and-the-prophet-two-remarkable-scientists-and-their-conflicting-visions-of-the-future-of-our-planet/