پرسش‌هایی درباره هوش

در مورد ماهیت هوش، پرسش‌های بسیاری مطرح می‌شود . نوشتار کوتاهی درباره هوش که توسط نویسنده شهیر آیزاک آسیموف به رشته تحریر در آمده است

در مورد ماهیت هوش، پرسش‌های بسیاری مطرح می‌شود. من شخصاً تجربه جالبی در این زمینه داشته‌ام. هنگامی که در ارتش خدمت می‌کردم، در آزمونی شرکت کردم که برای ارزیابی استعداد همه سربازان طراحی شده بود. نتیجه این آزمون برای من شگفت‌انگیز بود: نمره 160! هیچ‌کس در پایگاه چنین نمره‌ای را به یاد نداشت و مدت‌ها در مورد آن صحبت می‌شد. اما آیا این نمره بالا به معنای برتری واقعی من در همه زمینه‌ها بود؟

در طول زندگی، همواره در آزمون‌های مختلف نمرات بالایی کسب کرده‌ام. این امر در من احساس اعتماد به نفس نسبت به هوشم ایجاد کرده است. با این حال، هرچه بیشتر فکر می‌کنم، به این نتیجه می‌رسم که این آزمون‌ها تنها توانایی من در پاسخگویی به سؤالاتی را می‌سنجند که توسط افرادی با پیشینه تحصیلی مشابه طراحی شده‌اند. این سؤالات معمولاً به جنبه‌های آکادمیک هوش مرتبط هستند.

برای مثال، من همیشه تصور می‌کردم که از تعمیرکار اتومبیلم بسیار باهوش‌تر هستم. او در آزمون‌های هوش، به احتمال زیاد نمره پایینی کسب می‌کرد. اما هرگاه مشکلی برای ماشینم پیش می‌آمد، با اعتماد کامل به او مراجعه می‌کردم. او با مهارت و دانش فنی خود، مشکل را برطرف می‌کرد. در آن لحظه، من به این فکر می‌کردم که شاید هوش، آن‌طور که فکر می‌کنیم، یک مفهوم ساده و یک‌بعدی نباشد.

پادکست صوتی در یوتیوب بهره هوشی واقعا چیست برگرفته شده از این داستان که توسط استاد فرهاد ارکانی خوانش شده است

اگر تعمیرکار اتومبیلم آزمون هوش را طراحی می‌کرد، مطمئناً سؤالاتی متفاوت می‌پرسید که به توانایی‌های عملی و فنی مرتبط بودند. در آن صورت، احتمالاً من نمره پایینی کسب می‌کردم. این نشان می‌دهد که تعریف ما از هوش، تا حد زیادی به فرهنگ و محیط اجتماعی که در آن زندگی می‌کنیم، وابسته است. گروهی کوچک از افراد، یعنی کسانی که آزمون‌های هوش را طراحی می‌کنند، به نوعی معیارهای هوش را تعیین می‌کنند.

به خاطره‌ای که با تعمیرکارم داشتم، فکر می‌کنم. او همیشه جوک‌های بامزه‌ای می‌گفت. یک بار، پس از تعمیر ماشین، به من یک معما داد: "یک مرد ناشنوا و گنگ وارد یک فروشگاه ابزارآلات شد تا میخ بخرد. او چگونه به فروشنده فهماند که میخ می‌خواهد؟" من با اطمینان پاسخ دادم و او با خنده گفت: "تو که این همه درس خواندی، خیلی ساده بود!"

این تجربه به من آموخت که هوش، یک توانایی چندوجهی است و نمی‌توان آن را صرفاً با یک آزمون اندازه‌گیری کرد. افرادی که در زمینه‌های عملی و فنی مهارت دارند، ممکن است در آزمون‌های هوش آکادمیک نمره پایینی کسب کنند، اما در زندگی واقعی بسیار موفق باشند.