والدین و پس از آن معلمین اولین و موثرترین هستند

والدین اولین و موثرترین افراد در تاب آوری و توانایی کودکان هستند بالندگی و سلامت فرزندان قبل از هر چیزی وابسته پدر و مادر است

تاب آوری و رشد کودکان قبل از هر چیزی وابسته والدین و پس از آن حضور معلمان و مربیان است که در زندگی کودک و نوجوان، کفایت اجتماعی و سلامت جسمی و روانی آنها نقش ایفا میکنند.

مریم عامری مترجم و نویسنده در ادامه نوشت: پدر و مادرصمیمی ترین و امن ترین افرادی که همیشه و در هر شرایطی قابل تکیه و اعتماد هستند.

از جمله مهمترین عوامل موثر بر روند رشد کودک نوع و شیوه تربیتی یا به اصطلاح سبک فرزندپروری والدین است. سبک های فرزندپروری را می توان به عنوان مجموعه یا سیستم رفتاری تعریف کرد که تعامل والدین و کودک را در طیف گسترده ای از موقعیت ها توصیف می کند و یک فضای تعامل موثر را ایجاد می کند.

سبک والدین دو عنصر مهم والدین را به خود اختصاص می دهد.مسئولیت پذیری والدین و مطالبه والدین.سبک های فرزندپروری ترکیبی از رفتارهای والدین است که در موقعیت های گسترده ای روی می دهد و جو فرزندپروری بادوامی را پدید می آورند. روش هایی که والدین در برخورد با فرزندان خود اعمال می کنند.(لورا،۲۰۱۳) .فرزندپروری شامل یک سری از مهارت های بین فردی و توقعات هیجانی است که تحت تاثیر ویژگی های والدین و سبک دلبستگی که کسب کرده اند قرار دارد(مومنی ،۱۳۹۳)

آموزش در مورد سبک های مطلوب و بهینه والدین و ایجاد زود هنگام شیوه های موثر ،هر دو برای سازگاری اجتماعی و موفقیت کودک مهم هستند(برنستین و همکاران ۲۰۱۴)

سبک‌های فرزندپروری
سبکهای فرزندپروری توسط دکتر دیانا بامریند به شکل امروز مطرح و گسترش یافته است بر اساس نظریه او که دانش آموخته روانشناسی رشد است والدین در سه سطح فرزند پروری قرار می گیرند.

سبک فرزندپروری مستبدانه:
والدین مستبد معمولا قوانین سختگیرانه برای فرزندان وضع می کنند و در صورت عدم تامین خواسته هایشان رابطه نا مطلوب آنها که عاری از گرما ،صمیمیت،انعطاف و احترام متقابل است سختگیرانه تر و دچار چالش های بیشتری می شود.

سبک فرزند پروری سهل گیرانه:
پدر و مادرانی که بسیار آسان گیر،مهربان و آماده فراهم کردن تمام خواسته های فرزندشان هستند.آنها توانایی نه گفتن و اقتدار لازم در برابر خواسته های افراطی و غیر منطقی فرزندشان را ندارند.

سبک فرزندپروری مقتدارنه:
پدر و مادرانی مقتدر با ایجاد فضایی امن و مثبت در خانواده و رفتارهایی سرشار از محبت و احترام تعادل مطلوبی بین سهل گیری و سخت گیری برقرار می کنند این والدین در عین حال که تعامل مثبت و موثری با فرزندانشان دارند، به نیازها و خواسته های آنها به شکل درست و متعادلی پاسخ می دهند.
تاب آوری و توانایی کودکان قبل از هر چیزی وابسته پدر و مادر است و این بمعنای انکار نقش والدین و مربیان نیست.

والدین رشد یافته
والدین رشد یافته والدینی هستند که به شکل موثری در زندگی خود و فرزندشان عمل می کنند.آنها به این موضوع واقف هستند که سلامت روان و موفقیت فرزندشان در گرو سلامت روان آنهاست و تلاش می کنند با افزایش آگاهی و خودشناسی خودشان را اصلاح کنند و از این طریق بخش مهمی از مسیر را در تربیت صحیح فرزندان طی می کنند.

به این دلیل که والدین آینه فرزندان هستند و هر قدر آنها در درون به صلح بیشتری با خود برسند و زوایای مختلف شخصیت خود را بشناسند و به آن آگاه باشند تصویر کاملتری از یک والد رشد یافته و قابل اعتماد را به فرزندانشان نشان می دهند.

اما سبک فرزندپروری مقتدرانه،صحیح و آگاهانه زمانی اتفاق می افتد که والدین همزمان با اینکه بر روی شناخت خود و ضعفها و توانایی هایشان تمرکز دارند و سعی در اصلاح و بهبود نگرش و رفتارهای خود دارند به فرزندانشان این امکان را می دهند که بدون سهل گیری یا سخت گیری آنها در فضایی مثبت و امن خود واقعی شان را زندگی کنند.

دادن فرصت تجربه زیستن خود بدون راه حل دادن، نصیحت کردن ها،نگرانی ها و کنترل گری های افراطی بزرگترین هدیه ایست که والدین موثر می توانند به فرزندانشان بدهند. والدین می خواهند بهترین خدمت را به فرزندانشان را ارائه دهند و معمولا این کار را با نصیحت های عالی و سخنان حکیمانه و خردمندانه انجام می دهند چون به نظر ساده ترین و آشنا ترین و آزموده شده ترین راه به نظر می آید.

این روش ممکن است گاهی مفید ،اثر بخش و حتی همدلانه به نظر برسد ولی واقعیت این است که در این صورت این والدین هستند که همیشه برنده و پیروز میدان هستند. والدین موثر به شکل سخنران های دانا و متخصص در همه مسائل عمل نمی کنند.آنها تعامل دو سویه مثبت،امن و پویایی را با فرزندانشان برقرار می کنند.به آنها فرصت دیده شدن ،شنیده شدن،ابراز وجود ،مخالفت کردن و ارائه نقطه نظرهای خودشان را می دهند و در نهایت با همفکری و مشورت به بهترین راه حل که در آن به خواسته همه اهمیت داده شده باشد می رسند.

حضور والدین بسیار مهمتر از حرفهای آنهاست. فرزندان نیاز به درس های آموزشی طولانی و تکراری ندارند، بلکه نیاز به فضایی دارند که خودشان را هر چه بیشتر ابراز کنند و بین این ابرازها و رفتارها و انتخاب های درست و اشتباه به خودشان اعتماد کنند ، مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرند و با بهترین ورژن خود ملاقات کنند.

والدین موثر و رشد یافته ابتدا با خود مهربان هستند و سعی در ارتباط با درون خود با تمام ضعف ها و توانایی هایشان دارند تا بتوانند پیوند عمیق و معناداری با فرزندان شان برقرار کنند . آنها نگرانی های خود را به فرزندانشان منتقل نمی کنند بلکه به شکل سازنده ای با حمایت ،حضور و نظارت غیر مستقیم او را همراهی می کنند.

والدین موثر و آگاه
در برابر خشم و عصبانیت با متانت و همدلی رفتار می کنند . مشاهده گرهای صمیمی و دانایی هستند که فرصت اندیشیدن وصحبت کردن در مورد افکار و احساسات و خواسته هایشان را به آنها می دهند.

و این اطمینان را به فرزندان می دهند که علی رغم تمام تفاوتها و اختلاف نظرها برای آنها دوست داشتنی، مهم و ارزشمند هستند.

بانک عاطفی والدین موثر مانند تمام انسانهای موثر آنقدر غنی ست که به راحتی زمان و توجه خود را در اختیار فرزندشان قرار می دهند و مهارت گوش دادن فعال را به خوبی آموخته اند و با انتقال احساس مهم بودن به فرزند زمینه را برای رشد، موفقیت و و احساس رضایت او از زندگی فراهم می کنند.آنها با نگرش برنده برنده به موضوعات نگاه می کنند و همیشه به دنبال منافع متقابل هستند و با داشتن ذهنیت فراوانی در برابر اشتباهات و چالش ها نه تنها به آنها به شکل مشکل نگاه نمی کنند که از آنها فرصتی برای ارتباط متقابل و پرورش مهارتهای فردی و ارتباطی در فرزندانشان ایجاد می کنند.آنها به این موضوع آگاه هستند که زمانی که هر کسی حرف خودش را بزند و به نظر دیگری توجهی نکند و در خانواده به شکل همزمان با هم نظراتشان را بیان کنند مونولوگ جمعی (collective monolog)اتفاق می افتد که نتیجه ای نخواهد داشت ،زیرا هرکسی حرف خودش را می زند و به صحبت دیگری توجهی ندارد.آنها با نخست شنیدن فضایی آرام را برای شنیدن و شنیده شدن بهتر و گفتگویی سازنده تر فراهم می کنند.

هر قدر شناخت والدین از خود حقیقی شان کاملتر باشد و به صلح و پذیرش صمیمانه تری نسبت به زوایای تاریک و روشن شخصیت و زندگی خود برسند والدین کاملتر، آگاه تر و تاثیرگذارتری در زندگی فرزندشان خواهند بود. موفقیت فرزندان در گرو داشتن والدین مهربان ،مقتدر ،آگاه و رشد یافته است.‌

میرزا محمدی و همکاران(۱۳۹۵) در مطالعه خود نشان دادند که بین شیوه سهل انگاری تربیتی والدین و تاب آوری دانش آموزان رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد همچنین د رمطالعه جعفرزاده و همکاران (۱۳۹۴) نشان داده شده است که بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه با شادکامی و تاب آوری دانش آموزان رابطه معنادار وجود داشت.

در مطالعه دیگری توسط (رضایی فرد ، ۱۴۰۰) حتی بین تاب آوری و استرس والدینی(574/0-**=r) و سبک فرزند پروری مقتدرانه با استرس والدینی(478/0-**=r) ارتباط منفی معنی داری وجود دارد لذا با مروری بر ادبیات تحقیق و مطالعه موارد همسو به نظر میرسد سبک مقتدرانه پیشنهاد مناسبی برای فرزند پروری باشد.