«نیازی نمی بینم چیزی بگویم؛ تنها موضوع را به نمایش می‌گذارم»

عکاس : یاسر محمدخوانی
عکاس : یاسر محمدخوانی


.

ایراسوگرافی مجموعه ­ای است که در طول سالیان گذشته با برگزاری مسابقات تخصصی عکاسی مستند اجتماعی در ایران، سعی داشته تا از قاب لنز عکاسان نگاهی جامع به مسائل اجتماعی حاکم داشته باشد و در کنار به تصویرکشیدن مسائل جامعه به نقد و بررسی آن‌ها نیز بپردازد؛ البته برخی از منتقدان صاحب‌نظر در این عرصه معتقدند خود تصویر می‌تواند به گویاترین شکل ممکن، مفهوم را به مخاطب منتقل کند و نیازی به توضیح لحظه ثبت‌شده یا شرح واقعه اتفاق‌افتاده نیست و عکاس باید برداشت معنا از عکس را برعهده خود مخاطب بگذارد و هر مخاطب داستان و روایت خود را درمورد تصویر ترسیم کرده و به آن شکل دهد.

اما گروهی دیگر از منتقدان و عکاسان بر این‌موضوع ‌تاکید می‌کنند که ارائه توضیح برای عکس مستند اجتماعی لازم است؛ تا از این طریق ارتباط عمیق‌تری بین عکس و مخاطب برقرار شود و اطلاعات بیشتری در مورد عکس کسب کند.

از ابتدای شروع فعالیت مجموعه ایراسوگرافی تا کنون، موضوعات اجتماعی مختلفی به صورت ماهانه و به اقتضای زمان و شرایط جامعه، برای مسابقات انتخاب شده‌اند و سعی بر این بوده که در کنار ارائه عکس‌ها، به مسئله نقد و بررسی آثار نیز پرداخته شود. در این زمینه می توان به 10 شماره از نشریه‌ای که در سال 1397 به صورت مجازی انتشاریافت اشاره کرد. مجله‌ای که در آن 100 عکس منتخب سال ایراسوگرافی از نگاه داوران، به نقد و بررسی متخصصان عکاسی و علوم اجتماعی با نگرش‌های متفاوت نیز گذاشته شد. از همین‌رو می‌توان نتیجه گرفت که ایراسوگرافی در کنار به تصویر کشیدن مسائل اجتماعی حاکم بر جامعه، به نقد و بررسی این مسائل هم اهمیت خاصی می‌دهد تا بتوان از خلال تصاویر، به ریشه‌یابی مسائل، مشکلات و آسیب‌هایی که در مناطق مختلف جامعه وجود دارد، پرداخت.

نادیده انگاشتن مسائل اجتماعی مختلف، در گذر زمان موجب بروز و نمایان‌شدن آن‌ها به شکل نامناسبی خواهدشد و امکان تحلیل و حل آن‌ها را از کارشناسان و سازمان‌های مربوطه، سلب یا دست‌کم آن را دشوار خواهدکرد. باید توجه داشت که برای تحلیل و تغییر شرایط وضعیت حاکم بر جامعه، ابتدا باید محدودیت‌ها، مسائل، بحران‌ها و آسیب‌های اجتماعی را شناخت و بازنمایی کرد.

موضوعاتی که تاکنون به صورت ماهانه برای مسابقات عکاسی ایراسوگرافی انتخاب شده، سعی در پرداختن به مسائل اساسی جامعه داشته است. به عنوان مثال، مساله آموزش‌و‌پرورش به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین مسائل حاکم بر جامعه ایران، موضوع یکی از مسابقات ماهانه ایراسوگرافی بوده است و سعی شده تا در آن از نقاط مختلف ایران، این مسئله از نگاه عکاسان مختلف به تصویر کشیده شود تا بتوان مشاهده کرد که اقشار مختلف جامعه در چه شرایطی به تحصیل می‌پردازند، امکان تحصیل در حاشیه‌ها و نقاط پیرامون کشور و دسترسی به آموزش برای همگان به چه شکل است.