انواع محتوا و دسته بندی آن (مقدمه تولید یک محتوای جذاب)


برای تولید محتوا در ابتدا می بایست انواع آن را بشناسیم تا بتوانیم مناسب ترین نوع محتوا را با توجه به علایق خودمان و نیاز مخاطب طراحی کنیم. پس در ادامه این مقاله آموزشی با آتیوا همراه باشید.به این موضوع دقت داشته باشید که شما با تولید محتوا، ارزشی را به مخاطبینتان می افزایید، این ارزش می تواند یک مقاله علمی، یک فیلم آموزشی و یا هر چیز دیگری باشد. مخاطب با استفاده از محتوای شما می تواند به دانش خود بیافزاید، سرگرم شود یا از آن برای پیشبرد اهداف خود استفاده کند.  در این پست می خواهیم در کنار یکدیگر انواع محتوا را بشناسیم و مناسب ترین آن را برای ارائه به مخاطب انتخاب کنیم. اگر نیازمند آشنایی بیشتر با مفهوم محتوا هستید، به شما پیشنهاد می کنم حتما مقاله “محتوا چیست” را مطالعه بفرمایید.

انواع محتوا کدامند؟

در جواب باید بگوییم این سوال جواب های مختلفی دارد. منظور از این سوال انواع فرمت محتوا است یا اینکه انواع محتوا از نظر مخاطب مد نظرتان است؟ آیا در شیوه ارائه به مخاطب نیز تنوع وجود دارد؟ پاسخ همه این سوالات را در ادامه این مقاله می توانید مشاهده کنید.

انواع محتوا از نظر مخاطب :

انواع محتوا را از نظر مخاطب می توان به موارد زیر تقسیم بندی کرد:

  • محتوایی که برای عام مردم تولید می شود. از جمله شاخصه های این محتوا این است که مخاطبین در رده های سنی مختلف و با دانش متفاوت می توانند از محتوای شما استفاده کنند. یک خانم آشپز را در نظر بگیرید که مراحل پختن سبزی قرمه را در وبسایت خود قرار می دهد تا تمام مردم بتوانند به کمک راهنمایی های او ناهار خوشمزه ای را تجربه کنند. این محتوا باید روان، بدون پیچیدگی های دستوری و مرحله به مرحله پیش رود زیرا ممکن است مخاطبین او در سطوح دانش مختلف باشند. این محتوا می تواند، محتوایی طنز، خبری، دانستنی عمومی و … را شامل شود.
  • محتوایی که جامعه هدف آن قشر خاصی از مردم هستند. مانند مهندس مکانیکی که تجربیات خود را در یکی از قالب های محتوایی در زمینه طراحی خودرو در وبلاگ خود منتشر می کند. از جمله ویژگی های مهم این نوع محتوا این است که باید از جنبه های مختلف علمی موضوع مربوطه را تحت پوشش قرار دهد تا نیاز تخصصی کاربران خود را براورده سازد و نکته ای کاربردی به دانش مخاطب خود بیافزاید. مقالات علمی از جمله مهمترین کاربردهای این نوع محتوا است.

از نظر نحوه انتشار:

در دسته بندی دیگر، انواع محتواها از نظر نوع انتشارشان تقسیم بندی می شوند. شما ممکن است یک محتوای متنی را برای مخاطب خاص در یک مجله ی علمی منتشر کنید. یا آن را در وبلاگ شخصی خود به اشتراک بگذارید. همچنین ویدیو های آموزشی که در تلویزیون پخش می شوند و یا فیلم هایی که در سایت هایی مثل آپارات قرار می گیرند. تمام این ها روش های مختلف ارائه محتوا هستند. از مجلات و روزنامه ها که قدیمی ترین انواع آن محسوب می شوند در نظر بگیرید تا رادیو ، تلویزیون و رایانه و اینترنت. در اینجا تعریف جدیدی از ارائه محتوا به وجود می آید که آن محتوای الکترونیکی است. به محتوایی که از طریق سیستم های کامپیوتری ساخته می شود و به کمک رایانه ها، تلفن های همراه، شبکه های مجازی و … در دسترس مخاطب قرار میگیرند، محتوای الکترونیکی گفته می شود.

اگر دوست دارید با این شیوه نوین در ارائه محتوا بیشتر آشنا شوید، دعوت میکنیم مقاله محتوای الکترونیکی چیست را هم مطالعه کنید.

انواع محتوا از نظر فرمت طراحی و تولید:

محتوایی که برای این نیاز ها تولید می شود از نظر فرمت طراحی می توان در ۴ نوع زیر دسته بندی کرد:

  • متنی
  • تصویری
  • صوتی
  • ویدیویی

برای آشنایی بیشتر با هر یک از این انواع در ادامه با آتیوا همراه باشید.

محتوای متنی

از گذشته تا کنون متن و نوشته یکی از مهمترین و تاثیر گذارترین راه های ارتباط انسان ها بوده است. جادوی متن زمانی احساس می شود که شما با ترکیب واژگان مختلف می توانید با مخاطب خود ارتباط برقرار کنید و او را تحت تاثیر نوشته ی خود قرار دهید. حتی با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی و افزایش تعداد مخاطبان محتواهای ویدیویی یا تصویری، همچنان افراد مختصص علاقه مند به خواندن مقالات هستند و نوشتن یک مقاله با حفظ استانداردهای آن می تواند این بخش از مخاطبینتان را راضی نگه دارد. تولید محتوای متنی اصول و قواعد فراوانی دارد که اگر تمایل به آشنایی با آن را دارید ، توصیه میکنیم مقاله ی تولید محتوای متنی چیست ؟ (مزایا، معایب و نکات کلیدی) را مطالعه نمایید.


محتوای تصویری

محتوای متنی عالی با طراحی ضعیف، هنوز هم از نظر ارزش، محتوایی ضعیف است. همین یک جمله می تواند ارزش محتوای تصویری را نشان دهد. بر اساس جدیدترین تحقیقات بیش از ۹۰ درصد اطلاعاتی که به مغز وارد می شود بصری است. به خاطر داشته باشید، محتوای تولید شده توسط شما در این بخش در قالب یک تصویر باید گنجانده شود. و یا اینکه از تصاویر برای ارسال بهتر پیام محتوای خود به مخاطب استفاده کنید. این محتوا می تواند برای مخاطبین مختلفی طراحی شود و در حالت های مختلف به مخاطب ارائه گردد. شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک و … مخصوص انتشار اینگونه محتواهای تصویری هستند. تهیه محتوای تصویری نسبت به محتوای متنی ساده تر بوده و از جذابیت بیشتری برای مخاطب برخوردار است. در ادامه یکی از مهمترین مدل های محتوای تصویری را به شما عزیزات معرفی میکنیم. طراحی یک محتوای تصویری نیازمند آشنایی با اصول و قواعدی است که ما در مقاله ی ویژگی محتوای تصویری خوب (چگونه بهترین باشیم؟!) به تشریح آن ها پرداخته ایم.

اینفوگرافیک

اینفوگرافیک ها طرح های بصری هستند که پیام محتوا را برای مخاطبینتان قابل درک می کنند. حتما برای شما هم پیش آمده است که در برخورد با آمار و ارقام پیچیده دچار سردرگمی شوید و نتوانید به اطلاعات درستی دست پیدا کنید. اینفوگرافیک ها برای برطرف کردن همین نیاز مهم طراحی شده اند. اینفوگرافیک ها به کاربران کمک می کنند حجم بسیاری از اطلاعات را در قاب تصویر و به صورت گرافیکی مشاهده کنند. به تصویر زیر توجه کنید. این تصویر اینفوگرافیک در رابطه با راه اندازی یک کسب و کار پولساز است. در این تصویر تلاش شده تا راه های آغاز یک کسب و کار پر درآمد را در قاب مراحلی مشخص به تصویر بکشد و کاربر می تواند با نگاه کردن به این تصویر با کلیات این روند آشنا شود. از دیگر مثال های اینفوگرافی ها می توان به پیام هایی که برای مقابله با کرونا در شبکه های اجتماعی دست به دست می شوند اشاره کرد. نرم افزار فتوشاپ بهترین نرم افزاری است که می توانید به کمک آن به تولید محتوای تصویری بپردازید. برای اینکه بتوانید به سادگی ، هر طرح و نقشی را در این نرم افزار طراحی نمایید، فایل های لایه باز فتوشاپ را برای دانلود قرار داده ایم که به راحتی می توانید با دانلود آن ، اقدام به ویرایششان نمایید.


محتوای صوتی

لذت گوش دادن به صدای کاست استاد شجریان، در یک روز بارانی پاییزی وقتی یک فنجان قهوه در دست دارید،  یک نوستالژی خاطره انگیز و تکرار نشدنی و یک تجربه ی شیرین استفاده از محتوای صوتی را برای هر یک از ما تداعی می کند. یکی از قدیمیترین انواع تولید محتوا در جهان تولید محتوای صوتی است و استفاده از آن به زمان پیدایش اولین دستگاه های رادیو باز میگردد. مسافرانی را در نظر بگیرید که در گذشته در حال تردد در سطح شهر ها بودند، در زمانی که تلویزیون و اینترنت هنوز متولد نشده بود این محتوای صوتی بود که پس از محتوای متنی در میان مردم جا باز کرد و به یکی از محبوب ترین روش های تولید محتوا تبدیل شد.

اما با گذشت زمان از میزان این اعتبار کاسته شد و یا با ترکیب با انواع دیگر محتوا مانند محتوای ویدیویی ظاهر جدیدی به خود گرفت. طبق آماری که در سال ۹۶ منتشر شده است میزان استفاده افراد از رادیو در ایران ۳۴ درصد است، در حالی که مخاطبین تلویزیون چیزی در حدود ۸۰ درصد جمعیت کشور را شامل می شود. اگر به فکر تولید محتوای صوتی هستید، نیاز است که با تعریف دقیق آن آشنا شوید و مخاطبین خود را بشناسید.

پادکست ها

پادکست یکی از جوان ترین اعضای خانواده محتوای صوتی محسوب می شود. می توان سال ۲۰۰۴ را زمان تولد این عضو جوان به حساب آورد. رشد سریع پادکست ها طی این سالیان به گونه ای بود که اکنون یکی از محبوب ترین شیوه ارائه محتوا در سطح جهان به حساب می آیند و به این میزان جذب کاربر روز به روز افزوده می شود. افراد پر مشغله ای را در نظر بگیرید که دائما در حال تردد در بین مسیرهای سطح شهر هستند و برای مطالعه هیچ فرصتی ندارند. اینجا اهمیت پادکست ها خود را نشان می دهد. به کمک محتوای صوتی می توانید خیلی سریع و اثرگذار پیام خود را به گوش مخاطبینتان برسانید. از جمله مهترین محتواهای تولید شده در این زمینه می توان به داستان های صوتی ، کتاب های صوتی و حتی پیام های صوتی منشتر شده در زمان جنگ با کرونا اشاره کرد. شما به راحتی می توانید در هر زمینه ی تخصصی یا عمومی اقدام به تولید پادکست نمایید.

تولید یک محتوای صوتی بسیار راحت تر از سایر انواع محتوای می باشد. به گونه ای که به آشانی می توانید با نرم افزار ضبط صدای تلفن همراه خود شروع به تهیه یک محتوای صوتی جذاب نمایید. پس گوشی را بردارید و با زدن دکمه ضبط، مخاطبینتان را که منتظر هستند خوشحال کنید.


یکی از مهمترین دغدغه های تولید کنندگان محتوای صوتی ، استفاده از موسیقی های زمینه است که می بایست در هر پروژه ای ، با دقت انتخاب شود . در صورتی که به دنبال یافتن موسیقی مورد نظر خود هسیتد ، پیشنهاد میکنیم از مجموعه های بینظیر نمایه های صوتی آتیوا بازدید نمایید.

محتوای ویدیویی

رشد سریع و به یکباره محتوای ویدیویی در سالهای اخیر باعث شده تا نگرش جدیدی نسبت به این دسته از محتوا شکل گیرد. از مهمترین این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • جذابیت گرافیکی محتوای تولید شده: همه ما از کودکی که به تماشای کارتون های جذاب می نشستیم (به جز جایی که سوباسا توی هوا معلق میشد و مجبور بودیم تا هفته بعد با عذاب صبر کنیم) و از دیدن محتواهای جذاب و سرگرم کننده ای که برای ما تولید می شد لذت می بردیم، تا وقتی که بزرگ شدیم و شروع به تماشای فیلم های جدید با گرافیک بالا و بهترین کیفیت کردیم. همیشه تحت تاثیر محتوای ویدیویی بودیم. جذابیت یک محتوای ویدیویی مهمترین شاخصه ای است که آن را از سایر انواع محتوا متمایز کرده و هر گروه سنی را به خود جذب می کند.
  • اکثر محتواهای ویدیویی به دلیل دارا بودن صوت، تصویر و متن نسب به سایر روش های تولید محتوا کامل تر هستند و می توانند اثرگذرای بهتری در ذهن مخاطب داشته باشند.
  • از دیگر عوامل مهم رشد چشمگیر استفاده از این نوع محتوا برای تولید کننده این اثر است که امکان کپی کردن محتواهای ویدیویی نسبت به سایر روش ها بسیار کمتر است و می توانید بدون نگرانی از رعایت نشدن حق کپی رایت به تولید آن ها بپردازید.
  • محتواهای ویدیوی در همه ی رسانه ها و شبکه های اجتماعی به راحتی قابل انتشار هستند و محدودیتی ندارند. بنابراین می توانید مطمئن باشید مخاطبینتان در هر گوشه ی دنیا و در هر رسانه ای می توانند محتوای شما را مشاهده کنند.

تولید محتوای ویدیویی در بین سایر انواع محتوا ، سخت تر است و نیازمند مطالعه دقیق و کامل است. ما در تیم تولید محتوای آتیوا تلاش کرده ایم تا مهمترین ویژگی های محتواهای ویدیویی را برای شما عزیزان بیان کنیم.


مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد انواع محتوا را تشکیل می دهند. حال شما عزیزان می بایست با توجه به توانایی خود و انتظارات مخاطبینتان یکی از آن ها را برگزینید و در رابطه با موضوع خود به تولید محتوا بپردازید. مقالات مرتبط با نحوه ارائه محتوا را خوب مطالعه کنید و بهترین شیوه جهت ارتباط برقرار کردن با مخاطبانتان را شناسایی کنید. ابزار و نرم افزارهایی که برای شروع این مسیر نیازمندید را فراهم کنید و به خاطر داشته باشید تیم پشتیبانی آتیوا در تمام طول مسیر همراه شماست. بنابراین هیچ جای نگرانی وجود ندارد.

لطفا اگر یک تهیه کننده حرفه ای محتوا هستید و یا تازه شروع به تولید محتوا کرده اید، نظرات و دیدگاه های خود را با ما و سایر مخاطبین نیز به اشتراک بگذارید تا به هدف «همه می توانند با تولید محتوا، کسب درآمد کنند»  نزدیک شویم.