چگونه با تصویر، خواننده نوشته خود را بترسانیم؟

خانم مالی بَنگ (Molly Bang) تصویرساز آمریکایی کتاب کودکان، تجربیات تصویرسازی خود را در کتابی جذاب با عنوان «تصور کن تصاویر چگونه عمل می‌کنند.» (Picture This: How Pictures Work) آورده است.

این کتاب را در GoodReads ببینید.

منبع عکس بالا: اینجا

بن‌مایه این کتاب مراحلی است که خانم بنگ برای تصویر سازی قصه «شنل قرمزی» (Little Red Riding Hood) -داستانی از قرن ۱۷ام اروپا- طی‌ می‌کند. داستان در مورد دختری با شنل قرمز است که برای رساندن غذا به مادر بزرگش که در کوهستان زندگی می‌کند، بایستی از مسیری خطیر بگذرد. در مسیر گرگی است بزرگ و مخوف که با رهگذران بخت برگشته سد جوع می‌کند. در ادامه خلاصه ای از فرآیند تصویرسازی این قصه آمده است.

نویسنده در این کتاب شنل قرمزی را با مثلثی قرمز نشان می‌دهد.

در ادامه مالی توضیح می‌دهد برای القای فضای ترس چرا درختان را به جای اینکه با مثلهایی رو هم انباشته نشان دهد، با مستطیلهایی پراکنده و ناموازی که از بالای تصویر خارج شده‌اند به تصویر کشیده است.

او شنل قرمزی را کمی میان درختان پنهان می‌کند و با این کار به راز آلودی فضا می‌افزاید. گویی کسی پنهانی از لابلای درختان حرکات شنل قرمزی را تحت نظر دارد.

خانم بنگ برای اینکه فضای جنگل را خصمانه تر و پرمخاطره‌تر کند، درختان را روی سر شنل قرمزی خم می‌کند. گو اینکه همین لحظه است که روی سر او بیفتند ...

در نهایت گرگ قصه وارد تصویر می‌شود. در چندین تصویر که در این نوشته نیامده است، مالی توضیح می‌دهد که چرا گرگ را با مثلث‌‌های نوک تیز ساخته است، به چه دلیل چشمان گرگ به شکل الماس سرخ است، و ناحیه بزرگ و قرمزی که به عنوان زبان کشیده است چگونه خونخواری گرگ را القا می‌کند.

در ادامه این کتاب ۹۶ صحفه‌ای نویسنده اصولی که به تجربه یافته است را فهرست می‌کند و توضیح می‌دهد.

• ۱. اشکال صاف، تخت و افقی به ما حس ثبات و آرامش می‌دهند.

۲. اشکال عمودی هیجان انگیزتر و فعال‌تر هستند. اشکال عمودی علیه نیروی جاذبه زمین طغیان کرده اند. آن‌ها سرزندگی و دست‌یافتن به بلندی‌ها و سماوات را تداعی می‌کنند.

• ۳. اشکال قطری پویا هستند چون حرکت و تکاپو را تداعی می‌کنند.

۴. نیمه بالایی تصویر محل آزادی، شادی و کامیابی است. آنچه در نیمه بالایی است «روحانی‌»تر حس می‌شود.
نیمه پایین تصویر در معرض نابودی، سنگین‌تر، ناراحت‌تر یا محدودتر حس می‌شود. آنچه در نیمه پایینی است «زمینی»تر درک می‌شود.

• ۵. مرکز تصویر موثرترین «مرکز توجه» است. توجه بیشتر به اینجا جلب می‌شود. کناره و کنج تصویر، کناره و کنج دنیای تصویر است.

• ۶. پس‌زمینه روشن و سفید امن‌تر از پس‌زمینه تیره حس می‌شوند چون ما در روز به خوبی می‌یبینیم و در شب به سختی.
• ۷. ما از نگاه کردن به اشکال نوک تیز بیشتر حس ترس می‌گیریم، از نگاه کرده به اشکال منحنی و گرد حس امنیت و آسایش بیشتر در ما برانگیخته می‌شود.

• ۸. اشکال بزرگ‌تر، قوی‌تر دیده می‌شوند.

۹. ما اشکال هم‌رنگ را بیشتر به هم مربوط می‌بینیم تا اشکال هم‌شکل را.

۱۰. ما متوجه تفاوت می‌شویم -به عبارت بهتر- تفاوت به ما امکان دیدن می‌دهد.

در ادامه کتاب، برای کسانی که علاقه دارند تا این اصول را تمرین و نهادینه کنند تمرین‌هایی وجود دارد که همگام با خوا‌ننده به تصویرسازی طرح‌های داستانی کوتاهی می‌پردازد.