معرفی کتاب: راهنمای «دانش‌نگاری» مجله وال‌استریت

کتاب در دست مجموعه‌ای از بایدها و نباید‌ها در ارایه داده، حقایق و اشکال است. این متن بر اساس نسخه چاپ شده در سال ۲۰۱۰ میلادی است.

درباره نویسنده: دونا وانگ (Dona M. Wong)
خانم وانگ از سال ۱۹۹۰ میلادی تا سال ۲۰۰۱ میلادی در نیویورک تایمز (The New York Times) مشغول به سردبیری نگاره‌های (graphics editor) بوده است و نه سالِ بعد از آن را در مجله وال‌استریت (The Wall Street Journal) مشغول درک و بیان دیداری از داده‌های پیچیده و بزرگ. او اکنون راهبر استراتژی طراحی دانش (strategy director for information design) و پیشگام در ساده‌سازی ارتباط با مشتریان است.

کتاب: راهنمای دانش‌نگاری مجله وال‌‌استریت، بایدها و نبایدهای ارایه داده، حقایق و اشکال

بخش آغازین کتاب مقدماتی است در نمودار، هندسه، رنگ و تایپ. در بخش عمده کتاب یعنی بخش دوم، دونا به بیان بایدها و نبایدهایش می‌پردازد. بخش سوم در مورد شاخص‌های آماری صحبت می‌کند و مقدماتی می‌گوید از بیان داده با ریاضیات. در پایان از حالات خاص سخن می‌گوید.

بسیار بیشتر از محتوایش، این کتاب را به خاطر صفحه آرایی بی‌نظیر و اشکال جذابش دوست دارم. خانم وانگ در این کتاب دستآورد عمل به پندهایش را نشان داده است.

از همان صحفه «تقدیم به» مشخص است که با چه کتابی طرف هستم.

در بخش اول کتاب، نموداری جذاب وجود دارد که تقریبا تمامی نگاره‌ها را از لحاظ تاثیرگذاری بصری و حجم محتوا دسته بندی کرده است.

در دسته بندی خانم وانگ نمودارهایی که می‌شناسیم در ناحیه مرکزی هستند، یعنی به اندازه ای که اطلاعات ارائه می‌دهند موثر هستند. مثلا نمودارهای خطی به خوبی قیمت بر حسب زمان را نشان می‌دهند و اثرگذاری بصری خوبی دارند. اثرگذاری بصری به این معنی که بیننده می‌تواند بدون توضیح بیشتری، روند قیمت گذشته را ببیند و روند آینده را پیش‌بینی کند. نمودار خطی به لحاظ دقت ممکن است کافی نباشد و برای مقایسه دو نقطه روی نمودار باید به جدول داده‌های آن مراجعه کرد. جدول داده جزییاتی بسیار و اثرگذاری بصری کمی دارد. هر چند به راحتی می‌توان داده ها را تا آخرین رقم اعشار گزارش شده دید ولی برای خواننده بسیار دشوار است که روند کلی صعود و سقوط قیمت را روی جدول اعداد ببنید. با این توضیح، روشن است که چرا جدول داده در منتها الیه پایین و راست نمودار خانم وانگ است.

نگاره‌ای بسیار زیبا و آموزنده دیگر در این کتاب وجود دارد که خوانندگان را با واژگان رنگ آشنا می‌کند. چه رنگ در طراحی‌های کامپیوتری چه رنگ در چاپ. از آنجا که دونا وانگ در مطبوعات مشغول بوده است دانش عملی خود از رنگ در این حیطه کاری را به زیبایی در شکل زیر نشان داده است.

سمت چپ بالا واژگان Hue, Saturation, Value به صورت تصویری و نوشتاری تعریف شده اند. سمت چپ پایین «چرخ رنگ» و رنگ‌های سرد و گرم معرفی شده‌اند. سمت راست هم به شیوه‌ی ساخته شدن رنگ‌ها از رنگ‌های مادر اشاره شده‌ است. این صفحه توضیح می‌دهد CMYK سرواژه رنگ جوهرهای چاپگر است و RGB سرواژه سه رنگ اصلی نمایشگر‌های دیجیتال.

این کتاب در مورد باید ها و نباید‌های رسم نگاره و شکل است. این بایدها و نبایدها در کتاب هر یک نماد خود را دارند و سر تا سر کتاب این نمادگذاری رعایت شده است. نماد توصیه‌های نویسنده برای گویایی و صحت نمودار، فلش رو به بالا، و نماد هشدارهای نویسنده از ناپخته‌گویی و اشتباه، فلش رو به پایین است.

این نماد در فصل اول به باید و نباید اختصاص داده می‌شود تا خواننده با آن آشنا شود و خو بگیرد. سپس در ابتدای فصل دوم توضیحات بیشتری در مورد این نمادها داده می‌شود و نویسنده دلیل باید و نباید کردنش را توضیح می‌دهد: اثرگذاری و درستی.

در سر تا سر فصل دوم سربرگ عوض می‌شود. هر دو صحفه از فصل دوم مربوط به یک موضوع است. مثلا صفحه ۸۲ و ۸۳ کتاب در مورد جدول‌بندی صحبت می‌کنند. صفحه سمت چپ که فلش رو پایین دارد در مورد نمونه‌های نادرست یا ناگویاست. صفحه سمت راست پیشنهاد نویسنده برای رفع اشکالات صفحه قبل است، با فلش رو به بالا.

در دو صفحه بالا گفته شده چگونه از خطوط جدول و درشت کردن قلم استفاده کنیم تا یافتن اطلاعات راحت‌تر باشد. به عباری چگونه از خطوط جدول و قلم استفاده کنیم تا چشم خواننده مسیری به-اندازه-کوتاه طی کند تا اطلاعات مد نظر را کسب کنید.

در صفحات بالا گفته شده به جای استفاده پیاپی از نمودار دایره‌ی برای نشان دادن درصد، یکبار از نمودار دایره و بار دیگر از نمودار میله‌ای استفاده شود.

این کتاب سرشار از توصیه‌هایی شنیدنی است. اگر خلاصه تصویری بالا شما جذب کرده است، هنگام خواندن این کتاب از هوش خواهید رفت.

در پایان کتاب، نویسنده اینگونه تشکر می‌کند.