چک لیست سئو

چک لیست سئو (SEO Checklist) یا «چک لیست محتوای باکیفیت و خوب تا عالی» را اینجا فهرست‌وار (۳۰ مورد) و با توضیح خیلی کوتاه می‌نویسم. یادآوری می‌کنم که تقریباً از نیمه مطلب، ترتیب نکات، طبق اولویت‌بندی و اهمیت آن‌ها نیست. همچنین بعضی موارد به هم نزدیک هستند و شاید فکر کنید هم‌پوشانی دارند اما مستقل و مهم هستند.

طراحی و ساخت تقویم محتوایی را سخت نگیرید!

راهنمای سئو

• ۱. محتوا «اصیل» باشد نه برگرفته از جایی (کپی)؛ محتواهای رقیب را مطالعه کنید و متنی خلاقانه، متفاوت و حتی یکتا و منحصر‌به‌فرد (مانند تغییر چشم‌انداز و زاویه‌دید یا نگاهی بر خلاف مشهور و آشنازدایی) بنویسید.
• ۲. مطلب برای کاربر «مفید» باشد نه ماشین جستجوگرها؛ محتوا برای نیاز کاربر (کسب اطلاعات درباره موضوعی، خرید محصول، و...) نوشته شود نه صرفاً جذب مخاطب و پاسخ ندادن به پرسش‌های او.
• ۳. محتوا «ساختار‌مند» باشد؛ این کار را با عنوان‌بندی (تیترهای اصلی و فرعی)، استفاده از شماره‌گذاری یا علامت‌گذاری‌‌های مختلف، مقدمه‌ای گیرا و وسوسه‌کننده و ارائه جمع‌بندی و نتیجه‌گیری در پایان محتوا انجام دهید.
• ۴. کلمات کلیدی مناسب و مرتبط با مخاطبان هدف (شماره ۲۱ همین چک لیست) را به کار ببرید؛ البته بیشتر به معنادار و مفید بودن متن (سئوی معنایی؛ مانند الگوریتم مرغ مگس‌خوار) دقت و توجه کنید تا کاربرد همه کلمات کلیدی و مترادف‌های آن.
• ـ به وسیله ابزارها و سایت‌های آنالیز جستجوی کاربران اینترنتی، کلمات کلیدی را پیدا کنید و حجم جستجوی آن‌ها را بررسی کنید. مثلاً برای محصول «کیف پول چرمی زنانه» ببینید چه ترکیبی از این چهار کلمه بیشترین جستجو را داشته است و آن را در اولین نوبت و سپس ترکیب‌های بعدی را در ادامه متن به کار بگیرید.
• ـ کوتاهی یا بلندی کلمات کلیدی را بر اساس حجم جستجو (که به وسیله ابزارهایی مانند گوگل ترندز به دست می‌آورید) انتخاب کنید. لزوماً کلمات دم‌دراز و بلند بیشترین حجم جستجو را ندارند.
• ـ گاهی املای نادرست کلمه‌ای پرجستجو‌تر یا مساوی با نگارش درست آن است یا حجم جستجوی قابل‌توجهی دارد. در این موارد به طریقی به آن‌ها اشاره کنید؛ مثلاً نعنا (نعناع)؛ شوید (شبید / شِوِد).
• ۵. جستجوی بصری و نیز صفحه‌آرایی محتوا را در نظر بگیرید و عناصر غیرمتنی مناسب و مرتبط را (مانند تصویر، ویدیو و اینفوگرافیک) به متن اضافه کنید؛ البته به صورت سئوکاری، مانند ثبت عنوان (Title) و متن جایگزین برای تصاویر (تگ Alt). (سئوی جستجوی بصری در شماره ۲۷ همین چک لیست)
• ۶. نظم در انتشار محتواهای تازه را فراموش نکنید؛ بویژه انتشار روزانه برای وبلاگ و مجله.
• ۷. به‌روز‌رسانی و ویرایش محتواهای گذشته را البته با حفظ نشانی اینترنتی‌اش (URL)، حداقل تا بیست درصد کل محتوا (متن و غیر متن) به صورت مرتب انجام دهید.
• ۸. محتوای یکسان را در بیشتر از یک صفحه از دامنه بازنشر نکنید. البته در تولید محتوای الکترونیکی در استاندارد آموزشی اسکورم (Scorm) این مشکل وجود ندارد و محتوا یک بار تولید و بارها در مکان‌های مختلف اجرا و نمایش داده می‌شود. این استاندارد در تولید نرم‌افزارهای آموزشی تحت وب کاربرد مفید و مؤثری دارد.
• ۹. پیوند (لینک) داخلی به یک محتوای مرتبط از دامنه خود را از دست ندهید؛ بویژه وقتی محتوای جدیدی منتشر می‌کنید، در آن به مطالب قدیمی‌تر پیوند ایجاد کنید تا دو ارزش سئویی حاصل ‌شود.
• ۱۰. پیوند (لینک) بیرونی به دامنه و سایت‌های معتبر و مرتبط نیز ارزش سئویی زیادی دارد. در این‌جا موضوع مهم شبکه‌سازی سئو هم مطرح است که برای یک محصول دامنه‌های متفاوت داشت و میان آنها پیوندسازی و لینک‌دهی به صورت شبکه‌ای ایجاد کرد تا مخاطب و مشتری در هر جستجوی متفاوت به یک فروشنده برسد!
• ۱۱ و ۱۲. متا تگ‌های عنوان و توضیحات سایت (Meta Description) با دقت نوشته شود و در آن مانند متن محتوای اصلی، سئو فنی رعایت گردد (مانند بهره‌گیری از کلمات کلیدی مناسب)؛ این دو متا در نتایج گوگل برای مخاطب نمایش داده می‌شود تا ببیند اگر این محتوا به کارش می‌آید کلیک کند و بخواند و البته تعداد کلیک در صفحه نتایج، یکی از معیارهای مهم و همیشگی موتور جستجوگر گوگل برای رتبه‌بندی و نمایش نتایج است.
• ـ اگر از سیستم ورود محتوای وردپرس استفاده می‌کنید حتماً افزونه سئو وردپرس (Yoast SEO) را نصب کنید و از امکاناتی که این پلاگین (چه نسخه اصلی چه فارسی‌شده) برای زبان فارسی پشتیبانی می‌کند استفاده کنید؛ بویژه متای توضیحات که در نتایج گوگل، زیر نام و عنوان مطلب می‌آید و مخاطب با خواندن آن برای کلیک تصمیم می‌گیرد.
• ۱۳. در عنوان‌بندی متن نیز، یک بار از تگ عنوان اچ یک (H1) و در عناوین بعدی و فرعی، بسته به طول متن و نیاز، از اچ دو تا شش استفاده کنید. توجه کنید که تگ عنوان (Title) و تگ اچ یک (H1) نباید کاملاً یکسان باشد.
• ـ دو کلمه ابتدایی عنوان و نام سایت، متای عنوان و توضیحات دامنه، نام مطلب و عناوین اصلی و فرعی آن و نیز دو کلمه ابتدایی اولین بند مطلب و یادداشت، خیلی اهمیت دارند.
• ـ برای استفاده از دو تگ اچ یک (H1) در یک صفحه، کدنویسی درست آن را در HTML5 با ایجاد section انجام دهید.
• ۱۴. در استفاده از عناصر غیرمتنی (مانند تصاویر و اینفوگرافیک)، به مالکیت معنوی (با ذکر منبع و در مواردی لینک‌دادن)، سئوکاری آن و سپس برای بهینه‌سازی سرعت بارگذاری، به کیفیت و حجم کم، اهمیت دهید و دقت کنید.
• ۱۵. برای مجموعه محتواهای تولیدی در یک دامنه و سایت (مانند مجله یا وبلاگ متعلق به یک سایت اصلی)، دسته‌بندی محتوا قرار دهید تا مخاطب به راحتی و به درستی به مطلب یا مطالبی که علاقه یا نیاز دارد دست یابد و تعاملش با سایت بیشتر گردد.
• ۱۶. برای هر محتوا، علاوه بر انتخاب دسته‌بندی اصلی مناسب، برای دسته‌بندی‌های کوچک‌تر و خاص‌تر، از چند تگ و برچسب یک کلمه‌ای و نیز چند کلمه‌ای کوتاه (عبارت) استفاده کنید.
• ـ نکته‌ای را که در کوتاهی یا بلندی کلمات کلیدی (مورد ۴) گفتم در اینجا هم در نظر بگیرید.
• ـ این برچسب‌ها نباید عین عناوین دسته‌بندی‌های اصلی باشد و سعی کنید بیش از هفت مورد نشود. همچنین قبل از ساخت تگ جدید، تلاش کنید از تگ‌های قبلی استفاده کنید.
• ۱۷. در محتواهای بیش از پانصد کلمه، در صورت امکان از صفحه‌آرایی سوتیتر یا نقل‌قول استفاده کنید؛ یعنی جمله یا بندی که به صورت مستقل و مشخص شده در لابه‌لای متن قرار می‌گیرد (مثل چپ‌چین یا وسط‌چین شدن).
• ۱۸. رعایت درست‌نویسی و نکات ویرایش زبانی؛‌ دست‌کم در متن، غلط املایی و تایپی وجود نداشته باشد و تا حدودی نشانه‌گذاری‌ها دقیق باشد. اگر به نگارش درست واژه‌ای یا معنای آن مشکوک هستید حتماً بررسی کنید. می‌توانید از سایت واژه‌یاب استفاده کنید: https://www.vajehyab.com
• ۱۹. محتوا، علمی و مستند باشد اما روان و به زبان ساده و عمومی نوشته شود. هنگام نگارش و تولید محتوا، مخاطبی را فرض کنید که مانند شما نیست و از موضوع مطلب هیچ اطلاع و شناختی ندارد.
• ـ من با نگارش نوشتاری (کتابی) موافقم نه گفتاری (محاوره‌ای)؛ حتی در مطالب کوتاه و شبکه‌های اجتماعی.
• ۲۰. تشکیل خانواده مطالب درباره یک موضوع با خوشه‌سازی (تاپیک / پیلار کلاستر: cluster content).
• ۲۱. محتوا با هدف جستجو (مخاطب هدف) مطابق باشد. در یک نگاه، هدف جستجو کاربر دو گونه است:
• الف. جستجوی اطلاعات: محصول «چیست»؟ «چطور» کار می‌کند؟ «چگونه» می‌توانم استفاده کنم؟
• ب. جستجوی تجاری: «قیمت» محصول در حات تک‌فروشی و فروش عمده، مکان و محل عرضه، روش سفارش و خرید آنلاین، به صرفه بودن خرید اینترنتی محصول و... .
• ـ بر همین اساس، کلمات کلیدی را بر اساس مخاطب هدف برگزینید؛ مثلاً کلمات کلیدی برای خریدار عمده زعفران (فروش زعفران عمده و فله) با خریدار جزء آن (فروش رعفران مثقالی و بسته‌ای برای مصارف خانگی و مانند آن) در عین اینکه اشتراکاتی دارد متفاوت نیز است.
• اگر ناچارید نسبت به اهداف جستجو، تلفیقی و ترکیبی بنویسید، بسته به درصدی که محتوا به اهداف جستجو سهم دارد تطابق را در نظر بگیرید.
• ۲۲. در محتوای متنی، حداقل متن ۵۰۰ کلمه باشد؛ من حداقل ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه را ترجیح می‌دهم تا بتوان به خوبی عنوان‌بندی کرد و حق مطلب را ادا کرد. به همین دلیل حق‌الزحمه‌ها را بر اساس همین مقدار و بسته به کیفیت آن کف و سقفی در نظر می‌گیرم. در محتوای حداکثری سعی کنید در غیر موارد لازم بیش از ۳۰۰۰ کلمه نشود. در متن‌های بلند، بندها (پاراگراف‌ها) بیش از ۳۰۰ کلمه نشوند.
• ۲۳. به نسخه موبایل و تبلت اندرویدی و آیفون و حتی تلویزیون و سازگاری نمایش محتوای وب‌سایت در صفحه‌های موبایل و ... (مانند ریسپانسیو بودن سایت یا Mobile Friendly) حتماً توجه شود تا علاوه بر بهترین نمایش، لینک‌ها و مسیرها و... تعریف شده در محتوای سایت، در این صفحات هم کاملاً قابل استفاده باشد. نیاز به دلیل نیست که اکنون نسبت بازدیدکنندگان از طریق گوشی بیشتر از رایانه شده و استفاده از دیگر صفحات نمایشی رو به افزایش است.
• ۲۴. پیوندهای ورودی به محتوا، به افزایش اعتبار محتوا نزد موتورهای جستجوگر کمک می‌کند و مؤثر است؛ البته این موضوع بیشتر به توزیع محتوا برمی‌گردد؛ مانند بک لینگ‌ یا انتشار در شبکه‌های اجتماعی.
• ۲۵. محتوا نویسنده داشته باشد و بهتر است نویسنده محتوا به صورت کوتاه معرفی شود؛ یکی از مزایای این کار توجه یا اعتماد بیشتر مخاطب است.
• ۲۶. نظر مخاطبان (کامنت‌ها)، نشان‌دهنده واکنش و تعامل بیشتر مخاطبان و کاربران اینترنتی است و این برای خزنده‌های موتورهای جستجوگر نمره مثبت محسوب می‌شود؛ این مورد نیز بیشتر به مدیریت محتوا مربوط است تا کارشناش تولید محتوا.
• ۲۷. سئوی جستجوی صوتی رعایت شود؛‌ اکنون جستجوی صوتی رو به فزونی است و کاربران در حالت گفتاری متفاوت از حالت نوشتاری جستجو می‌کنند و گاهی برای جستجو در اینترنت، الفاظ و عبارت‌هایی را به کار می‌برند که در وضعیت نگارش و تایپ کردن استفاده نمی‌کنند. اهمیت سئو صوتی را وقتی بیشتر حس خواهید کرد که دستیارهای صوتی مبتنی بر هوش مصنوعی در ایران مرسوم شود. شرکت‌های بزرگ هر کدام نامی برای این دستیار صوتی هوشمند برگزیده‌اند؛ مانند: اسیستنت گوگل (Google Assistant)، بیکسبی سامسونگ (Bixby)، الکسا آمازون (Alexa)، دستیار صوتی اپل (Siri)، کورتانا مایکروسافت (Cortana).
• ۲۸. در محتوا، هویت برند حفظ شود (سئو برندینگ)؛ بنابراین لازم است به استراتژی تولید و مدیریت محتوا توجه و دقت گردد.
• ۲۹. از امکانات برنامه ورود محتوا برای شکل‌دهی و زیبایی متن استفاده کنید: مانند سیاه کردن چند مورد از اصطلاحات مهم و مرتبط با کلید‌واژه اصلی، اندازه و رنگ عناوین (تگ اچ ۱ تا ۶) و رنگ کلمات پیوند خورده (لینک‌داده شده)، قراردادن مطالب مرتبط در میانه و پایان مطلب.
• ۳۰. نویسنده محتوا خودش به صورت مستقیم از ابزارها و سایت‌های دستیابی به کلمات کلیدی یا آنالیز و تحلیل محتوا (مانند گوگل ترندز و گوگل آنالیتیکس) استفاده کند یا از گروه محتوایی یا بخش فنی ان را بخواهد. همچنین از بخش فنی بخواهید به سئو صفحات بی پایان در استفاده از طراحی سایت به روش infinite scrolling دقت کنند. برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع (اینجا را کلیک کنید).

طراحی و ساخت تقویم محتوایی را سخت نگیرید!