بیماری تیروئید و تأثیر آن بر چشم

تیروئید چشمی چرا بوجود می آید؟

بیماری تیروئید چشمی، در نتیجه اختلال سیستم ایمنی غده تیروئید - غده کوچک و پروانه ای شکل جلوی گردن – و تحریک غیر طبیعی این غده توسط ماده ای در خون ایجاد می گردد.

این هورمون چگونگی مصرف انرژی بدن را کنترل می کند. بنابراین تقریباً بر همه اندام های بدن تأثیر می گذارند؛ حتی بر نحوه ضربان قلب. این بیماری به علت مشابهت گیرنده های سلولی در ماهیچه های خارجی اطراف چشم و چربی های دور چشم با خود غده تیروئید ایجاد می گردد.

بیماری تیروئید چشمی می تواند باعث علائم زیادی شود. برخی از این علائم متوسط و برخی دیگر جدی تر هستند. اغلب چشم احساس خشکی و «وجود سنگریزه در آن» دارد. چشم ممکن است متورم و یا حتی برآمده گردد و در برخی موارد بینایی فرد نیز می تواند تحت تأثیر قرار گیرد.

این اتفاق نادر است اما ممکن است فرد بینایی خود را نیز از دست بدهد. روش های درمانی ای وجود دارد که می تواند علائم را تسکین دهد و از بینایی فرد محافظت کند.

علایم بیماری

اختلال تیروئید می تواند با علائم زیر همراهی داشته باشد:

• خشکی پوست
• یبوست
• افسردگی
• خستگی
• عصبی بودن یا زودرنجی
• مشکلات قلبی
• مشکلات استخوانی
• خستگی یا ضعف ماهیچه ها
• افزایش حرکات روده
• درد مفاصل
• مشکلات دوره قاعدگی
• مشکلات باروری
• عدم تحمل گرما
• مشکل خواب
• لرزش دست
• کاهش وزن

چه دلایلی سبب این بیماری می شود؟

بیماری تیروئید چشمی یک بیماری خود ایمنی است.

به این معنا که سیستم ایمنی فرد که نباید علیه بافت خودی واکنشی نشان دهد، پادتن هایی درست می کند که چربی، عضله و بافت های اطراف چشم را به عنوان هدف در نظر می گیرد و روی آنها تأثیر می گذارد.

چه کسانی به تیروئید چشمی مبتلا می شوند؟

عوامل ژنتیکی، محیطی و ایمنی در این بیماری دخیل هستند. علاوه بر عوامل محیطی، استعمال دخانیات همواره پر خطرترین عامل مرتبط با پیشرفت یا بدتر شدن این بیماری است.

استرس عامل محیطی دیگری است که ممکن است در بدتر شدن این بیماری دخیل باشد. مهم ترین عامل بیرون زدگی یک طرفه یا دو طرفه چشم بیماری تیروئید است.

این بیماری در زنان شایع تر از مردان است (تقریباً 7 تا 8 برابر بیشتر) و افراد بین 6 تا 88سالگی به این بیماری مبتلا می شوند.

به طور کلی افرادی که بالای 50 سال بیماری آنها تشخیص داده می شود، پیش آگهی بدتری دارند.

هرچند تیروئید چشمی اغلب در افرادی که دچار پر کاری تیروئید هستند رخ می دهد، اما مواردی از ابتلای تیروئید چشمی در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید و یا حتی با عملکر طبیعی تیروئید وجود دارد.

تیروئید چشمی چه تأثیری بر روی چشم ها دارد؟

این بیماری می تواند سبب برآمدگی چشم ها شود. اگر ورم زیاد باشد، ممکن است فرد نتواند چشم خود را کامل ببندد. احتمالاً فرد علائم دیگری هم داشته باشد:

• قرمزی سفیدی چشم
• سوزش، گویا چیزی در چشم باشد
• درد و فشار
• خشکی یا آبریزش چشم
• دو بینی
• تاری دید
• حساسیت به نور

در صورتی که کم کاری یا پر کاری تیروئید دارم، چگونه از این بیماری پیشگیری کنم؟

فردی که دچار بیماری تیروئید کم کار یا پر کار است، با توجه به ماهیت مزمن بودن بیماری، باید به طور منظم و مداوم تحت نظر پزشک متخصص داخلی قرار گیرد. در صورت وجود هر یک از علائم چشمی، فرد می تواند یا با توصیه پزشک متخصص داخلی یا با تصمیم خود به چشم پزشک مراجعه کند. قطعاً یافتن بیماری در مراحل اولیه تیروئید چشمی، کنترل آن را بسیار آسان تر می کند.

در وهله اول، اساس درمان در این بیماری کنترل زمینه ای تیروئید است که طبق نظر متخصص داخلی انجام خواهد شد که می تواند با استفاده از دارو، پرتودرمانی، ید رادیواکتیو و کنترل وضعیت چشمی بیمار صورت پذیرد.

بیمارانی که با ید رادیواکتیو تحت درمان باشند، به ویژه اگر دخانیات مصرف کنند، ممکن است تجربه بدتر شدن این بیماری را داشته باشند. مکمل های خوراکی حاوی ید و مصرف غذاهایی که ید زیادی دارند (مانند جلبک دریایی)، ممکن است باعث تحریک یا تشدید این بیماری شوند. برخی ویتامین ها و شربت های سرفه هم ممکن است دارای ید باشند.

اگر این بیماری در دوران بارداری به صورت خفیف درمان شود، می تواند برای خانم ها باعث مشکلاتی، نظیر زایمان پیش از موعد، سقط جنین، نارسایی قلبی، فشار خون بالای دوران بارداری و جدا شدن جفت شود. همچنین می تواند برای جنین یا نوزاد هم مشکلاتی مانند تولد پیش از موعد، وزن کم هنگام تولد، مشکلات تیروئید و مرده زایی ایجاد کند.

این بیماری چه مدت طول می کشد؟

این بیماری روی هر فرد به صورت متفاوتی اثر می گذارد. ممکن است التهابی داشته باشد که از 6ماه تا 2 سال طول بکشد. حتی ممکن است بعد از اینکه تورم چشم کاهش یافت، تأثیرات ماندگاری داشته باشد.

آیا درمانی وجود دارد؟

علائم این بیماری ممکن است خود به خود از بین بروند. اما ترک استعمال دخانیات به کاهش مدت بیماری و پیشگیری از تشدید بیشتر آن کمک می کند. اصلاح شیوه زندگی، مثل محدودیت مصرف نمک برای کاهش تورم، هم روش مؤثری است. تأثیر مثبت مصرف سلنیوم در افرادی که تیروئید چشمی خفیف دارند، گزارش شده است. پزشک متخصص با توجه به وضعیت بیماری شما ممکن است دارو درمانی، روش های دیگر و یا حتی جراحی را برای بهتر شدن علائم شما پیشنهاد کند.

آیا این بیماری سبب نابینایی می شود؟

اغلب افراد فقط علائم متوسطی از این بیماری دارند. اما حدود %3 تا %5 افراد مبتلا به تیروئید چشمی، مشکلات جدی ای دارند که می تواند شامل از دست دادن بینایی باشد.

صحت علمی مطالب موجود در مقاله توسط جناب آقای دکتر محمد سالار ظاهریانی، جراح و متخصص چشم تأیید شده است.

ترجمه و گردآوری: سیمین بافنده

منابع:

• https://www.webmd.com/eye-health/graves-eye-defined
• https://eyewiki.aao.org/Thyroid_Eye_Disease
• https://www.medicinenet.com/graves_disease/article.htm