کوپا قراره ما رو با شالیکاری (برنج) آشنا کنه، کشاورزای شالیکار رو بشناسیم و قصهشون رو بشنویم?
معرفی ابزار سنتی در کشت برنج
مقدمه
اگه شما هم مثل من دوس دارین بدونین که برای کشت برنج با کیفیت در روش سنتی،
چه ابزاری استفاده میشه بهتره که با من همراه باشین!
معرفی ابزار سنتی درکشت برنج:
داس(sickle):
داس اولین ابزاریه که برای برداشت برنج استفاده میشه.
داس بسته به نوع گیاه به دو نوع تقسیم میشه: داس مخصوص برداشت برنج، داس مخصوص هرس شاخ و برگ.
داس مخصوص برداشت برنج:
از دو بخش: دسته و چاقو تشکیل شده و یک ابزار کوچیک و بسیار برنده است.
بدنهی آن از جنس آهن و بهصورت نیم دایره بوده
و روی آن دندونه های کوچک و بسیار تیزی برای راحت تر تراشیده شدن ساقه های برنج وجود داره.
تیغهی داس به این علت به شکل نیم دایره طراحی شده که ساقه های گیاه رو درون خودش قرار بده تا بتونه از انتها قطعشون کنه.
بیل(shovel):
یکی از اصیل ترین ابزارهای کشاورزیه که در کشت برنج برای کندن زمین و جابجایی مواد و صاف کردن سطح زمین مورد استفاده قرار میگیره.
بیل از یک دستهی بلند که به یک کفهی مستطیلی متصل است ساخته شده.
جنس کفهی بیل معمولا از ورقه های استیل یا پلاستیکهای مقاومه.
قسمت بالای تیغه به این منظور طراحی شده که بتونی با قراردادن پا روی آن قدرت بیشتری رو بهش منتقل کنی.
چنگک(pitchfork):
بخاطر اینکه سر آن شبیه پنجهی انسان میمونه بهش انگشته هم گفته میشه.
در گویش های محلی هم به اوسین معروفه. از این وسیله در کشت برنج برای جدا کردن دونهها از خرمن استفاده میشه.
چنگک ها معمولأ از یک دستهی بلند چوبی و دندونههای استیل تشکیل شدن
که این دندونه ها بسته به نوع کاربردشون به 2 شکل ذخیم و نازک تقسیم میشن.
همچنین ممکنه که در ساخت چنگک از جنس های متفاوت تری مانند چوب بامبو با آلیاژهای مختلف استفاده بشه.
شخم زن دستی(plow):
شخم زن یکی از قدیمی ترین ابزارهایی است که بشر برای شخم زدن از آن استفاده میکرده.
این وسیله به گاو آهن دستی هم مشهوره.
هدف اصلی از ساخت این ابزار، زیرو رو کردن لایهی رویین خاک بوده
تا مواد مغذی رو به سطح خاک بیاره و خاک رو برای کشت دونه آماده کنه.
شخم زن از یک دستهی بلند چوبی یا آهنی که به یک تیغه متصل است ساخته شده که آنرا به ابزاری برای کندن زمین و آماده سازی خاک تبدیل کرده.
ابزار وجین(weeding tool):
ابزار دستی کوچکیه که برای کندن علفهای هرز و خارج کردن آن از زمین استفاده میشه
بدون اینکه کوچکترین آسیبی به خاک اطراف خودش وارد کنه.
ابزار نشاء(dibber):
زمانی از این ابزار در کشت استفاده میشه که بذرها آماده ی نشاء شده باشن.
کشاورزان به کمک این وسیله گودال هایی در خاک ایجاد میکنن که بشه بوته ی بذر رو داخلش کاشت
و اما قدیمیترین تاریخچهی نشاء به دوران امپراطوری روم برمیگرده.
بطوریکه این ابزار از همان زمان تا کنون تقریبأ بدون تغییر باقی مونده.
همچنین در قرن 18 و 19 میلادی بود که کشاورزان از ابزار نشایی که دسته های بلند چوبی یا فلزی داشتن استفاده میکردن.
اینکار به این صورت بود که یک نفر بهوسیلهی این ابزار حفره هایی تو زمین ایجاد میکرد
و نفر بعدی دونه های بذر رو داخلشون میکاشت و پر میکرد.
فرغون(wheel barrow):
یکی از ابزارهای اصلی برای کشت محسوب میشه.
از این جهت که بیشترین کارایی رو در مزارع، برای جابجایی سنگ و کلوخ، خاک،
دسته های شالی، ابزارهای کشاورزی و کیسه های کود و برنج داره.
این ابزار به گونه ای طراحی شده که بتونه وزن بار رو بین فرد و چرخ تقسیم کنه که جابجایی بار های حجیم و سنگین به آسونی صورت بگیره.
فرغون دو دسته داره که فرد به کمک آنها بتونه فرغون رو حرکت بده.
فرغون ها در دو نوع دوچرخ و تک چرخ وجود دارن که دوچرخ ها، روی سطح پایدارترن
در حالیکه تک چرخ ها کارایی بیشتری در فضاهای کوچک و سطح ناهموار و آب دارن و تخلیه ی بار در آنها راحت تر صورت میگیره
و گنجایش آنها معمولا طوریه که میتونه تا 170 کیلوگرم رو جوابگو باشه.
اما یه نوع دیگه ای هم فرغون با نام زنبه وجود داشته که به دو صورت:
دستی بدون چرخ و نردبان دوپایه بوده و در گذشته برای جابجایی خاک ازش استفاده میشده که الان دیگه منسوخ شده.
حالت دستی بدون چرخ آن ابزار چوبین مستطیلی شکلی بوده که روی آن باز بوده که داخلش خاک بریزن و جابه جا کنن.
و اما حالت دو پایه ی آن به این شکل بوده که بین دو پایه رو با نوار چرمی یا ریسمان میبافتن
و روشو با خار و خاشاک پر میکردن بعد دو نفر آن را برداشته و از جایی به جایی دیگه میبردن.
از لحاظ تاریخی میشه گفت برای اولین بار فردی در چین به نام ژان واوو فنگ که در زمان صدهی دوم فرمانروایی هان زندگی میکرده
عکس مردی رو، فرغون به دست روی دیوار نوشته های آرامگاه فن فوجان که مربوط به 150 سال پس از میلاد بوده مشاهده کرده.
خب بچه ها حالا که فهمیدین تو روش کشت سنتی از چه ابزاری استفاده میشده
بریم یه سری هم به روش های مدرن و مکانیزه بزنیم! برای فهمیدن کشت مکانیزه مقاله ی معرفی ابزار جدید و مکانیزه در کشت برنج رو بخونید.
منابع:
fa.wikipedia.org
aneco-group.com
bbk-iran.com
berenjtalesh.co
مطلبی دیگر از این انتشارات
بررسی انواع برنج (قسمت اول)
مطلبی دیگر از این انتشارات
تقابل شهرسازی و کشاورزی
مطلبی دیگر از این انتشارات
کاربرد آب در کشاورزی