بیمار «خوانده»های تو ام، تندتر بخوان!

در مدت قرنطینه احتمالن فرصت کردیم بیشتر کتاب بخوانیم؛ اما فهرست کتاب‌های ناخوانده‌مان تمامی ندارد. کسانی که به زمینه‌های مدیریت، کسب‌وکار، فناوری، روان‌شناسی، سیاست، تاریخ و مانند آن علاقمندند، کتاب‌های زیادی در دست دارند که دوست دارند آن‌ها را بخوانند، اما هیچ‌وقت فرصت خواندن‌شان دست نمی‌دهد.

روش‌هایی وجود دارد که می‌توان کتاب‌ها را تندخوانی کرد. دو، سه دهه پیش، موسساتی مثل «نصرت» در آموزش تندخوانی بازار داغی داشتند. حالا هم می‌توانید مجموعه‌ای از مهارت‌های لازم برای تندخوانی را با جستجوی عناوین skimming و scanning در گوگل پیدا کنید.

در ادامه چند نکته‌ی مختصر که به خودم کمک کرده متون کاربردی و غیرداستانی را سریع‌تر بخوانم، برای شما هم بیان می‌کنم.

یک: بدانید دنبال چی می‌گردید

قبل از شروع، اهدافی را که از خواندن کتاب دارید مشخص کنید. ما معمولا کتاب را بر اساس معرفی دیگران، خواندن نقدها، خلاصه پشت جلد یا عناوین فرعی روی جلد انتخاب می‌کنیم. دانستن کانتکست (بستر) محتوایی که کتاب و نویسنده‌اش دنبال می‌کند، به تمرکز ما روی مفاهیم و بالا رفتن سرعت خوانش کمک می‌کند. فراموش نکنید بخش قابل توجهی از متن کتاب - برای کسی که در موضوع کتاب سررشته دارد و از قبل مطالعه داشته - تکرار مکررات است یا توضیح واضحات. لازم نیست این همه متن را بخوانید؛ می‌توانید بروید سر اصل مطلب.

دو: هم افقی بخوانید، هم عمودی

یک خطر قطری از بالا سمت راست پاراگراف تا پایین سمت چپ آن در نظر بگیرید. (برای متون فارسی) چشم شما باید این خط را دنبال کند. هم‌زمان که هر خط را جلو می‌برید، نگاهی هم به کلمات پایینی بیندازید. (دفعات اول ناامید نشوید، این کار تمرین می‌خواهد) به این شیوه شما زودتر متوجه منظور پاراگراف می‌شوید و وقت‌تان را بابت تمام کردن هر خط تلف نمی‌کنید.

سه: قبل از شروع خودتان را آماده کنید

پیش از شروع هر بخش، فهرست مطالبش را بخوانید و به عناوین اصلی و فرعی دقت کنید. اگر خلاصه‌ای از کتاب یا هر بخش موجود است آن را بخوانید. همچنین دوروبرتان را از عواملی که سرعت و تمرکز شما را کم می‌کند - مثل سروصدای موبایل و تلویزیون یا رفت‌وآمد افراد - خالی کنید.

چهار: عقب‌گرد نکنید

تلاش کنید حین خواندن متوقف نشوید و در متن گیر نیفتید. برگشتن به عقب و خواندن جملات یا خطوط قبلی، سرعت شما را خیلی کم می‌کند و تمرکزتان را از بین می‌برد. وقتی حس می‌کنید جمله‌ای را نفهمیده‌اید وسواس نگیرید، پاراگراف و حتی صفحه را تمام کنید و اگر هنوز متوجه موضوع نشده بودید به عقب برگردید، وگرنه به خواندن ادامه دهید.

پنج: فقط جایی که لازم است ترمز را بکشید

لازم نیست جمله‌ها را کامل بخوانید؛ به محض اینکه مفهوم جمله را فهمیدید از آن بگذرید. همچنین اگر موضوع را متوجه شدید، مثال‌ها، شواهد، نام‌ها و القاب طولانی و نقل قول‌ها را بی‌خیال شوید. تنها جاهایی که باید سرعت را کم کنید این‌ها هستند:

• جمله اول و آخر پاراگراف، که معمولن یک طرح کلی از چیزی که در آن پاراگراف بیان شده به شما می‌دهند و نتیجه‌گیری می‌کنند؛
• عناوین اصلی و فرعی؛
• کلمات ناآشنایی که معنی آن‌ها را درست متوجه نشدید و در فهم متن اهمیت دارند؛
• و بخش‌هایی از متن که واقعا پیچیده به نظر می‌رسند و بدون فهم آن‌ها مفاهیم بعدی را متوجه نمی‌شوید.

و بالاخره شش: جوگیر نشوید

فراموش نکنید که شما بعد از خواندن کتاب با این روش، نمی‌توانید درباره‌اش نقد بنویسید. این روش برای دریافت مفاهیم مهم و اصلی یک کتاب با صرف زمانی کم جواب می‌دهد، نه بیشتر. همچنین تندخوانی برای کتاب‌های درسی (چه حفظ‌کردنی مثل زیست‌شناسی، چه مساله‌محور مثل فیزیک) یا رمان و داستان و شعر مناسب نیست.