نقد و بررسی "دیوید استار، یکه فضا" نوشته ایزاک آسیموف

به بهانه ترجمه و انتشار دوباره مجموعه لاکی استار. بد نیست نگاهی به این اثر قدیمی بیاندازیم

لاکی استار یکه‌تاز فضا جلد اول از مجموعه‌ی لاکی استار نوشته‌ی آیزاک آسیموف با ترجمه‌ی سعید سیمرغ از سوی انتشارات کتابسرای تندیس منتشر شده است.
دسیسه‌ای هوشمندانه و خشن در جریان است تا اقتصاد زمین را فلج کند و از کار بیندازد.
مسمومیتی که ریشه‌اش در مهاجر‌نشین مریخ است و خطر وحشت‌زدگی جمعی را در پیش دارد که می‌تواند تاروپود حکومت زمین را تهدید کند.
دیوید استار کودکی بود که در زمان حمله‌ی راهزنان به اخترناوی در مدار سیاره‌ی زهره، مادرش او را با یک قایق نجات بیرون انداخته بود. آن کودک بزرگ شده و ذهنی به تیزی و شفافیت دانشمندان درجه یک پیدا کرده؛ و حالا دیوید استار کارمند انجمن علوم است و می‌خواهد به اولین مأموریت خود برود. پیداکردن دشمنان زمین که منبع غذای آن را زیر گنبد مزرعه‌های مریخ مسموم کرده‌اند.

کتاب "یکه تاز فضا" (David Starr, Space Ranger) رمانی علمی تخیلی اثر ایزاک آسیموف است که در سال 1952 منتشر شد.این رمان اولین کتاب از مجموعه داستان‌های علمی تخیلی نوجوانان با نام لاکی استار است. از سال 1971، تجدید چاپ‌ها شامل مقدمه‌ای از آسیموف است که در آن توضیح می‌دهد که پیشرفت دانش در مورد شرایط مریخ، برخی از توصیفات رمان را از آن جهان نادرست کرده است.

داستان در آینده‌ای دور اتفاق می‌افتد، زمانی که دیگر تنها زیستگاه بشر زمین نیست و بشریت در سیارات داخلی منظومه شمسی و همچنین منظومه‌های دیگر مستعمره‌هایی را تأسیس کرده است و حالا این مستعمرات باهم در تعامل هستند و به حیات هم کمک می کنند. این تعامل به زمین هم مربوط می شود چرا که بخشی از خوراک زمین را این مستعمرات تامین می کنند و یکی از این تامین کنندگان مریخ است.در این میان، قدرتمندترین سازمان در منظومه شمسی، شورای علوم است و اگر مشکلی در چرخه تعاملات مستعمرات رخ دهد این سازمان است که وارد ماجرا می شود.

دیوید استار، قهرمان داستان، بیوفیزیکدان جوانی است که جوان ترین عضو این سازمان به شمار می آید به عنوان اولین مامورت خود باید مشکلی که در مریخ رخ داده را کشف و حل نماید. او در مریخ با جان "بیگمن" جونز، یک پسر مزرعه‌دار مریخی، ملاقات می‌کند و با کمک او به راز یک توطئه بزرگ پی می‌برد.

نقد:

"دیوید استار، تکاور فضایی" رمانی علمی تخیلی با فضایی کاراگاهی و پرماجرا است که با الهام گیری از ماجراهای شرلوک هلمز برای نوجوانان نوشته شده است. آسیموف در این رمان به مفاهیمی مانند سفر فضایی، استعمار سیارات، توطئه‌های سیاسی و فساد اقتصادی می‌پردازد.

نقاط قوت:

با وجود آنکه چیزی در حدود هفتاد سال از اولین انتشار این رمان می گذرد هنوز داستانی جذاب با شخصیت های پرداخت شده و دوست داشتنی است و ایده آن هنوز قابلیت جذب خواننده را دارد. چه خوانندگان قدیمی ژانر علمی تخیلی باشند و چه نوجوانانی که تازه با این ژانر آشنا شده اند.آسیموف در این رمان از تکنیک‌های مختلفی مانند تعلیق و غافلگیری استفاده می‌کند تا خواننده را تا انتها مجذوب داستان نگه دارد.

نقاط ضعف:

همانطور که خود آسیموف هم در مقدمه کتاب بیان می کند، برخی از ایده‌های علمی تخیلی داستان با علم مدرن همخوانی ندارند.این عدم هم خوانی حالا که از جوو مریخ بیشتر می دانیم بیشتر هم شده در نتیجه از نظر علمی کتاب فاقد ارزش است، همچنین از آنجایی که داستان برای رده نوجوان نوشته شده داستان خشونت بالایی ندارد و معمای آن نیز خیلی پیچیده نیست و قابل پیش بینی است. همچنین مشخصا آسیموف درام نویس خوبی نبوده در نتیجه در داستانهایش اللخصوص آنها که برای نوجوانان نوشته شده خبری از روابط عاشقانه و برخورد های دراماتیک نیست و همین باعث کاهش جذابیت داستان برای خواننده امروزی می شود.

جمع‌بندی:

"دیوید استار، تکاور فضایی" رمانی سرگرم‌کننده است که برای علاقه‌مندان به ژانر علمی تخیلی، به خصوص نوجوانان، جذاب خواهد بود. این رمان با وجود برخی از ضعف‌ها، به دلیل داستانی جذاب، شخصیت‌های دوست‌داشتنی و ایده‌های که با وجود گذشت هفتاد سال از آن هنوز خلاقانه به نظر می رسند، ارزش خواندن دارد.