آنچه باید از بورس بدانیم / دولت صادق خواهد ماند؟

یاداشت جواد عطایی، فعال بازارهای مالی و دانش آموخته رشته مدیریت بازرگانی از دانشگاه امام رضا (علیه السلام}

بورس اوراق بهادار مکانی برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها است که به دو منظور تامین مالی برای شرکت عرضه کننده سهام و کسب سود توسط سرمایه‌گذاران انجام می‌شود. شاخص‌های بورس و میزان رشد آنها در هر کشوری نمایانگر قدرت اقتصادی آن کشور است. در کشورهای توسعه یافته، بانک‌ها نرخ بهره پایین دارند و در نتیجه بازار سهام‌ پویاتر و منجر به ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی می‌شود. ایران هم در آینده برای رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال باید متوسل بر کاهش نرخ بانکی شود. خوب این موضوع باعث می‌شود که مردم سرمایه‌های خود را از بانک‌ها خارج کنند و در بخش‌های دیگری مثل تولید و یا بورس سرمایه‌گذاری کنند. در حال حاضر هم امسال بانک‌ها نرخ بهره خود را کاهش دادند و این منجر به خروج برخی سرمایه‌ها و هدایت آنها به بازار اوراق بهادار شد.

برای فعالیت در بورس چه چیزی لازم داریم؟

کد بورسی و داشتن دانش کافی که دانش لازم مهمترین بخش می‌باشد.

خوب دو راه برای کسب دانش وجود دارد. اول آنکه یادگیری و کسب دانش معامله‌گری در بورس که می‌توانید از طریق رشته‌های مرتبط مثل مدیریت‌مالی، حسابداری و اقتصاد بخش از این دانش را فرا بگیرید و یا از منابع آموزشی آزاد مثل دوره‌های آموزشی اینترنتی استفاده کنید تا به سطح قابل قبولی برای انجام معامله در بورس برسید.

احتمالا شما الان شغل خود را دارید و می‌خواهید فقط در بورس سرمایه‌گذاری کنید و یک درآمد حاشیه‌دار از آن کسب کنید. خوب اینجا باید روش دوم را طی کنید. یعنی سرمایه خود را در بورس با خرید سهام شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری (ETF) با توجه به ریسک که می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید. یا آنکه با افرادی که سبدگردانی می کنند قرارداد ببندید که در اینصورت باید درصدی از سود و زیان را به سبدگردان پرداخت کنید.

طبق مصوبه بورس حداقل مقدار قیمت در معاملات ۵۰۰ هزار تومان می‌باشد. البته سهم‌هایی که برای اولین بار در بورس عرضه می‌شوند، عرضه‌اولیه می‌گویند و می‌توانند مبلغی کمتر از حداقل قیمت سفارشات را داشته باشند. قالب شرکت‌هایی که سهامشان برای اولین بار عرضه می‌شود، سهام آنها برای مدتی رشد می‌کند و سود خوبی نصیب خریداران آنها می‌کند. اما مشکل اینجاست که تا سقف معینی فقط می‌توانند از این سهام‌ها به ازای هر کد معاملاتی خریداری کرد. به یاد داشته باشید بازارهای مالی همیشه جایی برای کسب سود نیست!

برخی از افراد که دانش کافی ندارند یا با ریسک‌های موجود در این بازارها آشنایی ندارند، باعث از دست رفتن سرمایه خودشان می‌شوند.

پس بهتر است قبل از خرید‌های زیاد، دانش خود را افزایش دهیم و ریسک‌های موجود را شناسایی کنیم.

از آنجا که دولت نقش موثری بر اقتصاد دارد خوب است نگاهی به فعالیت های دولت در این بازار کنیم. برخی از شرکت‌های دولتی هستند که سهامشان را در بورس عرضه کرده‌اند. مثل سهام شستا که اقدام خوبی در جهت کوچکتر شدن دولت و ایجاد بهره‌وری برای شرکت‌های واگذار شده از سمت دولت می‌باشد. دولت به زودی بخش دیگری از سهام شرکت‌های خود را می‌خواهد از طریق صندوق سرمایه‌گذاری عرضه کند.

اگر دولت صادقانه و شفاف و بدون بروز هیچ خطایی در این واگذاری‌ها عمل کند، بسیار تأثیر مثبتی بر شاخص بورس و اعتماد مردم به این بازار خواهد داشت. اما اگر غیر این باشد و مردم را با مشکلاتی مثل بلوکه کردن سهام یا ممنوعیت در معاملات روبه‌رو کنند، اعتماد مردم نسبت به بازار بورس از دست می‌رود. در نتیجه به خروج سرمایه‌های خود از بازار بورس روی خواهند آورد و این باعث یک بحران اقتصادی خواهد شد.

نکته قابل تامل دیگر آن است که اکثر افراد فعال در بازار بورس غیر‌حرفه‌ای هستند و با دیدن دو روز منفی بودن سهامشان آن را سریع می‌فروشند. اکنون که بازار نیاز به یک اصلاح قیمتی دارد، اگر مردم این اصلاح قیمتی را درک نکنند و از نظر روانی نتوانند تحملات ضرر در یک مقطع کوتاه داشته باشند، سرمایه‌های خود را خارج می‌کنند و اصلاح قیمت تبدیل به یک ریزش خواهد شد.

نویسده: جواد عطایی