روند تبلیغات خودرو از گذشته تا امروز

بیشتر از یک قرن است که تبلیغات خودرو را در سراسر کشورهای جهان می‌بینیم. در طول ده‌ها سال، تبلیغات خودرو تغییر و تحول زیادی پیدا کرده، از آگهی‌های کاغذی که عکس سیاه و سفید خودروها روی آن چاپ می‌شد تا امروز که تبلیغات سه‌بعدی در جلوی چشمان مخاطب پخش می‌شود. هدف اصلی بازاریابان کمپانی‌های خودروسازی از ابتدا تا کنون فقط یک چیز بوده، فروش بیشتر خودرو.

پیدایش تبلیغات خودرو

خودرو مثل اولین ماشین ظرفشویی، اولین مایکروفر و اولین لباسشویی، اختراعی خاص و ویژه بود و به همین دلیل، لزومی نداشت تا خودروسازان برای فروش و بازاریابی محصولاتشان کارهای عجیب و غریب و بعضا خلاقانه‌ای انجام دهند.

این رویه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل سده بیستم جواب می‌داد و امروزه، خودرو چیز چندان عجیب و غریبی نیست.

اولین آگهی خودرویی با لحنی ساده و سرراست و کمی طنزآمیز نوشته و به صورت سیاه و سفید چاپ شده بود.

اولین تبلیغ خودرو

مثل اولین تبلیغاتی که برای سایر اختراعات و ابزار و وسایل انجام شد، اولین آگهی خودرویی هم روی محصول متمرکز بود. بازاریاب‌ها می‌خواستند خیلی ساده و سرراست به مخاطب بگویند که خودرو چه مزایایی نسبت به اسب دارد.

اولین تبلیغ خودرو در یکی از روزنامه‌های ایالت اوهایو آمریکا منتشر شد. این روزنامه ساینتیفیک امریکن (Scientific American) نام داشت که در زمینه علم و دانش منتشر شد.

عنوان آگهی یک جمله جالب بود «از دست اسب خلاص شوید» و در متن تبلیغ نوشته شده بود که خودرو وینتون موتور کرییج چه مزیت‌هایی دارد. هزینه نگهداری پایین، بدون بوی بد و با سرعت ۲۰ مایل بر ساعت. هیچ اسبی این قدر قوی نیست.

اولین تبلیغ خودرو تاثیرگذار و خلاقانه بود و خیلی زود اولین مشتری یک دستگاه وینتون موتور کرییج خرید و شرکت موفق شد تا پایان سال ۲۱ دستگاه ماشین بفروشد.

سیتروئن، استاد تبلیغات خودرویی

آندره سیتروئن، بنیانگذار خودروسازی سیتروئن یکی از خلاق‌ترین افراد در حوزه تبلیغات خودرو است. خودروسازی تحت مالکیت او، اولین شرکتی بود که اسپانسر مسابقات اتومبیلرانی شد. همچنین، گردشگرانی که از فرانسه دیدن می‌کردند، می‌توانستند به جز برج ایفل، در تور گردشگری کارخانه سیتروئن نیز شرکت کنند. اما شاهکار تبلیغاتی کمپانی فرانسوی در سال ۱۹۲۵ انجام شد. در این سال، با استفاده از ۲۵۰ هزار لامپ و ۶۰۰ کیلومتر کابل برق، کلمه سیتروئن به طول ۳۰ متر روی برج ایفل به نمایش درآمد.

تبلیغات هنری در ۴ دهه اول قرن بیستم

با گذشت زمان و پیشرفت صنعت چاپ، تبلیغات خودرو هم وارد مرحله جدیدی شد. در سال‌های اولیه قرن بیستم، آگهی‌های خودرویی با رنگ‌های جذاب و درخشان به آثار هنری آرت دکو تبدیل شدند و حتی کمپانی فورد هم که به ساده بودن معروف بود، نتوانست از این نوع تبلیغات چشم‌پوشی کند. در دهه ۳۰ که به دوران رکود بزرگ معروف است، تبلیغات خودرویی ادامه یافت و نمادی از ثروت و مکنت این دوران بود. در اواخر این دهه و با شروع جنگ جهانی دوم، آگهی‌های خودرویی رنگ و بوی نظامی گرفتند.

اولین تبلیغات خودرویی ایران هم در دهه ۱۹۲۰، برابر با سال‌های اولین قرن چهاردهم شمسی منتشر می‌شد و شامل یک عکس سیاه و سفید از خودروهای بنز یا فورد بود و جمله‌ای که اطلاعاتی درباره قیمت و محل خرید به مخاطب منتقل می‌کرد.

دهه ۵۰ و ۶۰ عصر طلایی تبلیغات خودرو

دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی، عصر طلایی خودرو بود. جنگ جهانی دوم تمام شده بود و خودروسازان دوباره تولید خودروهای سواری برای مشتریان غیرنظامی را از سر گرفته بودند. در این دوره تبلیغات خودرو اهمیت و ارزش بیشتری پیدا کرد. در سال‌های اولیه، خودروهای بزرگ آمریکایی در اوج بودند.

آگهی «کوچک فکر کن» فولکس واگن در سال ۱۹۵۹، تبلیغات خودرو را متحول کرد و موجی آن سراسر صنعت خودروسازی را دربرگرفت. آگهی، تصویر کوچکی از فولکس واگن بیتل (قورباغه‌ای) روی صفحه‌ای سفید بود و عبارت «Think Small» پایین آگهی دیده می‌شد. کمپین تبلیغاتی با کمترین المان‌ها و عناصر گرافیکی کار شده بود که به تبلیغات دیگر شرکت‌ها نیز سرایت کرد.

خودرو نماد دهه ۸۰

در طول دهه ۸۰ میلادی، طراحی و انتشار آگهی‌های کاغذی به سبک‌های قدیمی ادامه پیدا کرد. در این دوره، خودرو سمبلی از اوضاع و شرایط جامعه بود و نمادی لوکس محسوب می‌شد. با ورود ابرخودروها، اتومبیل هم رفته رفته از لوکس بودن فاصله گرفت. یکی از ابزارهای مهم خودروسازان برای جذب مشتری، تبلیغات تلویزیونی بود که با تصاویری پر زرق و برق و صدای بلند تولید می‌شدند.

فناوری و ماشین در دهه ۹۰

دهه ۹۰ میلادی، تبلیغات دیگر شامل یک تصویر ساده و جملاتی توصیفی و شرح ویژگی‌های خودرو نمی‌شد و به جای آن خودروسازان در تبلیغات تلویزیونی تمرکز خود را روی معرفی آپشن‌ها و امکانات ماشین گذاشتند. در این سال‌ها، هوندا سیستم VTEC را روی ماشین‌هایش کار گذاشت و تبلیغی با درون‌مایه مسابقات ۲۴ ساعت لمانز طراحی کرد تا نشان دهد که مشتریان می‌توانند همیشه صدای موتور خودروها را بشنوند. دهه ۹۰، مقررات سختگیرانه‌ای در مورد ایمنی وسایل نقلیه تعیین شد و به تبلیغات شرکت‌هایی مثل لندرور راه یافت.

تبلیغات خودرو در قرن جدید

رشد فناوری در قرن ۲۱ سریع‌تر از قبل شد و با گسترش نفوذ اینترنت و افزایش میزان استفاده از رایانه‌های شخصی و بعدها تلفن‌های همراه هوشمند، دنیای بی‌نهایت مجازی پیش روی خودروسازان، شرکت‌های تبلیغاتی و خریداران قرار گرفت و شیوه‌ای جدید از بازاریابی، به نام دیجیتال مارکتینگ ایجاد شد.

هر چند خودروسازان هنوز برای جذب مشتری از روش‌های سنتی مثل نصب پوسترهای خودرو روی بیلبوردهای شهری و تولید تیزرها و آگهی‌های تلویزیونی و رادیویی استفاده می‌کنند، اما بخش زیادی از تبلیغات خودرویی در فضای مجازی و از طریق آگهی‌ها و بنرهای اینترنتی انجام می‌شود. شیوه جدید تبلیغات هزینه کمتری برای کمپانی‌ها دارد و در عین حال تعداد افرادی بیشتری می‌توانند در هر لحظه از شبانه‌روز و در هر جایی، تبلیغات خودرو را ببینند و اگر از ماشین مورد نظر خوششان آمد، با زدن یک دکمه آن را سفارش دهند.

نویسنده: میلاد قزللو