شایع ترین بیماری های گوسفندان

یکی از موضوعات مهم در زمینه دامداری آشنایی با بیماری های دامی می باشد. هر کسی که به عنوان دامدار یا یک دامپزشک تازه کار مشغول به فعالیت است باید این بیماری های را شناسایی کرده و با تک تک آنها آشنا باشد. ما در مقاله پیش روی شما سعی کرده ایم شایع ترین بیماری های دام زنده همچون گوسفند زنده ، بز ، بره و ... را برای شما توضیح دهیم.

شایع ترین بیماری های گوسفندان، بیماری های عفونی هستند که می توانند بره ها را مبتلا کنند. برخی از این بیماری ها قابل سرایت به انسان است. این موارد بیماری های مشترک بین انسان و دام، زئونوز نامیده می شوند. بر همین اساس، برخی از بیماری ها باید به مقامات دولتی گزارش داده شوند.

نفخ شیردان

نفخ شیردان، عمدتاً بیماری بره هایی است که به طور مصنوعی پرورش می یابند، مخصوصاً آنهایی که با شیر گرم از طریق دست تغذیه می شوند. نفخ شیردان ناشی از تجمع باکتری ها در معده بره است. بره های مبتلا به این بیماری شکم متورم و ناراحتی شکمی دارند. افزودن ماست یا پروبیوتیک به شیر باعث کاهش نفخ شیردان می شود. واکسیناسیون بره های پرورش یافته مصنوعی برای پیشگیری از این بیماری بسیار مهم است.

سقط جنین

سقط جنین زمانی است که بارداری میش خاتمه یافته و حیوان بره های خود را از دست می دهد یا بره های ضعیف یا تغییر شکل یافته ای را به دنیا می آورد که کمی پس از تولد می میرند. دلایل زیادی برای سقط جنین در گوسفندان وجود دارد. بیشترین علت سقط جنین در گوسفندان، کلامیدیا، کمپیلوباکتر (ویبریو) و توکسوپلاسما گوندی (توکسوپلاسموز) است. این ارگانیسم ها ممکن است باعث سقط جنین در زنان هم شوند.

بروسلوز

بروسلوز یک بیماری عفونی است که توسط باکتری از جنس بروسلا ایجاد می شود. گونه های مختلف بروسلا بر روی گوسفند، بز، گاو، خوک، سگ و سایر حیوانات تأثیر می گذارد. بروسلوز به طور عمده قوچ ها را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث ایجاد ضایعات در اندام های تولید مثل آنها می شود که اپیدیدیمیت نامیده می شود.

تب Q

تب Q بیماری است که توسط باکتری Coxiella burnetti ایجاد می شود. این بیماری به جز در نیوزلند در سراسر جهان یافت می شود. گوسفندان، بزها و گاوها به احتمال زیاد به تب Q مبتلا می شوند. رایج ترین نشانه تب Q سقط جنین در اواخر بارداری است. با این حال، بیشتر حیوانات هیچ نشانه ای ندارند. حیوانات از طریق تماس با مایعات بدن یا ترشحات دچار تب Q می شوند. تب Q بیماری مشترک انسان و دام است و باعث علائم های شبه آنفلوانزا می شود.

اسیدوز

اسیدوز یک بیماری متابولیکی شایع است. علت آن مصرف بیش از حد دانه یا گلوله هایی است که حیوان به خوردن آنها عادت ندارند. دانه ها به سرعت در روده تخمیر می شوند و در نتیجه مقدار زیادی اسید لاکتیک تولید می شود که باعث کاهش pH شکمبه می شود. گوسفندان مبتلا افسرده و بی حال به نظر می رسند و ممکن است درد شکم داشته باشند. اسیدوز می تواند یک وضعیت خطرناک باشد.

با مدیریت صحیح تغذیه می توان از بروز اسیدوز جلوگیری کرد. کنسانتره (دانه) باید به آرامی به رژیم غذایی حیوان اضافه شود. تغذیه غلات کامل و همچنین تغذیه غلات دارای فیبر بیشتر، جو دوسر و جو، خطر اسیدیوز را کاهش می دهد.

آرتروز

آرتروز در گوسفندان التهاب مفاصل پا است که منجر به از بین رفتن ارزش لاشه و مرگ حیوان می شود. علت اصلی آرتروز در گوسفندان زمانی است که باکتری ها از طریق پوست وارد بدن می شوند.

زمان های متداولی که گوسفندان به آرتروز حساس می شوند، عبارتند از:

• در هنگام تولد یا بلافاصله پس از آن با عفونت از طریق بند ناف
• در هنگام برچسب زدن گوش
• از طریق زخم های برشی و سایر زخم ها

چندین باکتری وجود دارد که ممکن است در آرتروز نقش داشته باشد. شایع ترین آن Erysipelothix rhusiopathiae است. علائم 2 تا 14 روز پس از عفونت ظاهر می شود. مفاصل مبتلا ملتهب، گرم و دردناک می شوند، در نتیجه بره تمایلی به حرکت ندارد. اکثر آرتروز با دوزهای گسترده آنتی بیوتیک درمان می شوند. با بهداشت مناسب می توان از بروز بیماری پیشگیری کرد.

مننژیت باکتریایی

مننژیت باکتریایی به طور پراکنده در بره ها اتفاق میفتد. این بیماری معمولاً بره های 2 تا 4 هفته ای را تحت تأثیر قرار می دهد. نقطه ورود باکتری ها به وضوح قابل درک نیست. علائم بالینی اولیه شامل بی حالی و گرسنگی است. بره های مبتلا ممکن است راه رفتن غیرطبیعی داشته باشند. سر آنها اغلب در امتداد سفت و سخت پایین نگه داشته می شود. پاسخ به درمان با آنتی بیوتیک ها و کورتیکواستروئیدها معمولاً ضعیف است.

پای خم شده یا نوعی راشیتیسم

پای خمیده نوعی راشیتیسم است و به دلیل سوء عملکرد متابولیسم استخوان در طی رشد رخ می دهد. در مرحله رشد سریع بره، معمولاً بین 6 تا 12 ماهگی اتفاق میفتد. این در درجه اول در قوچ رخ می دهد، اما میش هم می تواند به آن مبتلا شود.

نفخ شکم

نفخ شکم یک بیماری متابولیکی شایع نشخوارکنندگان است. این بیماری زمانی اتفاق میفتد که تولید گاز شکمبه بیش از میزان دفع گاز باشد. سپس گاز، تجمع یافته و باعث اتساع شکمبه می شود. پوست سمت چپ حیوان پشت آخرین دنده ممکن است متورم به نظر برسد. نفخ شکم می تواند یک فوریت پزشکی باشد و برای جلوگیری از مرگ نیاز فوری به درمان دارد. نفخ شکم علت اصلی مرگ ناگهانی در دام است. این معمولاً از علل تغذیه ای ناشی می شود.

زبان آبی

زبان آبی یک بیماری ویروسی منتقل شده از حشرات گوسفندان، گاوها، بزها و سایر نشخوارکنندگان مانند آهوی دم سفید است. نیمی از گوسفندان در گله آلوده به این بیمار ممکن است بمیرند. با این حال، در گاو و بز، ویروس های زبان آبی باعث ایجاد عفونت های بسیار خفیف می شوند که فقط علائم بالینی جزئی دارند. عفونت ویروس زبان آبی باعث التهاب، تورم و خونریزی غشای مخاطی دهان، بینی و زبان می شود.

التهاب و درد پا نیز با بیماری زبان آبی همراه است. در گوسفندان، زبان و غشاهای مخاطی دهان متورم و دچار خونریزی شده و ممکن است به رنگ قرمز یا آبی کثیف به نظر برسد. ویروس های زبان آبی با گاز گرفتن گچ از یک حیوان به حیوان دیگر منتقل می شوند.

واکسن زبان آبی برای گوسفندان از بیماری جلوگیری نمی کند و ممکن است منجر به بروز عوارض شود. میش های باردار نباید واکسینه شوند.

بیماری مرزی

بیماری مرزی اغلب در بره تازه متولد شده مشاهده می شود که دارای پوشش مویی است و به طور غیرقابل کنترل می لرزد. این بیماری در اثر ویروس ایجاد می شود و بسته به مرحله بارداری که میش به آن مبتلا می شود، طیف وسیعی از علائم را ایجاد می کند. گوسفندان مبتلا به بیماری مرزی، سقط جنین، تولد بره های ضعیف، پوشش غیر طبیعی مو و علائم عصبی تشخیص داده می شوند که باعث لرزش بره می شود. هیچ درمانی برای این بیمار وجود ندارد و به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهد.

لنفادنیت کازئوز

لنفادنیت کازئوز یک بیماری واگیردار و مسری است که در درجه اول سیستم لنفاوی را تحت تأثیر قرار می دهد، اما می تواند بر سایر اعضای بدن هم تأثیر بگذارد. عفونت ناشی از این بیماری منجر به تشکیل آبسه در غدد لنفاوی می شود که در صورت پارگی آبسه، چرک حاوی باکتری به محیط اطراف منتشر می شود. در برخی موارد این شرایط منجر به کاهش وزن در میش می شود.

بیماری های کلستریدیال

ارگانیسم های کلستریدیایی از انواع مختلف در خاک یافت می شوند، آنها می توانند برای مدت زمان طولانی در خاک زنده بمانند. اکثر ارگانیسم های کلستریدیال نیز به طور کاملاً طبیعی در روده حیوانات سالم وجود دارند. گوسفندها می توانند به بیماری های مختلف کلستریدیال – پا سیاه، بوتولیسم، ادم بدخیم، بیماری آب قرمز، انتروتوکسمی (چندین نوع) و کزاز آلوده شوند. شایعترین آنها انواع انتروتوکسمی C & D و کزاز است.

انتروتوکسمی نوع C

انتروتوکسمی نوع C ناشی از کلستریدیوم پرفرینگین نوع C است و بره ها را در طی چند هفته اول زندگی خود تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری باعث عفونت خونی روده کوچک می شود. این غالباً مربوط به سوء هاضمه است و با تغییر ناگهانی در خوراک مانند شروع تغذیه با خزش یا افزایش ناگهانی شیر ایجاد می شود. درمان (آنتی توکسین تزریق شده در زیر پوست) معمولاً بی نتیجه است. واکسیناسیون میش های باردار 30 روز قبل از زایمان به عنوان راه پیشگیری از بیمار توصیه می شود. آنتی توکسین را می توان برای محافظت فوری کوتاه مدت ارائه داد.

انتروتوکسمی نوع D

بیماری پرخوری یکی از شایع ترین بیماری های گوسفند در جهان است. این بیماری توسط کلستریدیوم پرفرینگینس نوع D ایجاد می شود و معمولاً به بره های بزرگتر در گله حمله می کند. علت آن تغییر ناگهانی خوراک است که باعث می شود ارگانیسم که از قبل در روده گوسفند وجود دارد، تکثیر شده و باعث واکنش سمی شود.

این بیماری معمولاً در بره هایی مشاهده می شود که جیره های کنسانتره بالایی مصرف می کنند. معمولاً بره های بالای یک ماهه را درگیر می کند. این بیماری با مرگ ناگهانی مشخص می شود، اما همچنین می تواند ماهیتی مزمن داشته باشد. درمان (آنتی توکسین تزریق شده در زیر پوست) معمولاً بی نتیجه است. بره ها باید تقریباً در سن 6-8 و 10-12 هفتگی دو بار واکسینه شوند. بره های تغذیه شده با علوفه های مرتع که برای تغذیه آورده می شوند باید واکسینه شوند.

کزاز

کزاز توسط کلستریدیوم تتانی، ساکن خاک که یک تولید کننده اسپور است، ایجاد می شود. علائم کزاز از حدود چهار روز تا سه هفته یا بیشتر پس از ایجاد عفونت در زخم رخ می دهد. حیوان ممکن است راه رفتن سفت داشته و پلک سوم از طریق چشم بیرون زده باشد. حیوان معمولاً با چهار پا صاف و سفت راه می رود. این بیماری ممکن است در حیوان منجر به تشنج شود. درمان شامل آنتی بیوتیک ضد سرم کزاز است.

انتروتوکسمی نوع B اسهال خونی بره

Clostridum perfringins نوع B باعث اسهال خونی در بره می شود. معمولاً بره های قوی زیر 2 هفته را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم شامل مرگ ناگهانی، بی حالی، خواب آلودگی، درد شکم و اسهال چرکی است که ممکن است به رنگ خون درآید. در هنگام مرگ، روده ها ملتهب، زخم و نکروز شدیدی را نشان می دهند.

کمبود کبالت کمبود ویتامین B12

تنها نیاز حیوانی به کبالت به عنوان یک ماده تشکیل دهنده ویتامین B12 است که در ساختار شیمیایی خود 4٪ کبالت دارد. این بدان معنی است که کمبود کبالت در واقع کمبود ویتامین B12 است. اگر رژیم غذایی به مقدار کافی حاوی کبالت باشد، میکروارگانیسم های موجود در شکمبه قادر به تولید ویتامین B12 در نشخوارکنندگان هستند. نشخوارکنندگان برای تولید سنتز کافی B12 باید کبالت را به طور مکرر در رژیم غذایی مصرف کنند.

کمبود کبالت باعث کم اشتهایی، لاغری شدید، ضعف، کم خونی، کاهش باروری و کاهش تولید شیر و پشم می شود. گوسفندان نسبت به گاو بیشتر در معرض کمبود کبالت هستند. کمبود کبالت همچنین عملکرد سیستم ایمنی گوسفندان را مختل می کند.

تشخیص کمبود کبالت معمولاً براساس غلظت ویتامین B12 در خون (سرم) است که بازتاب فوری کبالت را نشان می دهد. مکمل کوتاه مدت گوسفند با کبالت معمولاً از طریق خیساندن خوراک حیوان با تزریق سولفات کبالت یا ویتامین B12 مصرف می شود.

کمبود مس

در گوسفندان، کمبود مس تقریباً به اندازه مسمومیت مس تشخیص داده نمی شود، اما ممکن است در مناطقی که خاک و علوفه مس کمی دارند و یا سطح مولیبدن آنها بالا است، وجود داشته باشد. برخی از مواد غذایی نیز ممکن است حاوی سطوح معدنی باشند که ضد جذب مس هستند. تشخیص علائم کمبود مس در گوسفندان بالغ دشوار است. کمبودهای شدید ممکن است باعث ایجاد پشم پولادین یا رشته ای شود که فاقد چین و چروک و مقاومت کششی است.
حیوانات جوان بیشتر در معرض کمبود مس هستند، زیرا شیر منبع ضعیف مس است. بره های مبتلا ممکن است نشانه هایی ازاستفراغ را نشان دهند یا در ایستادن یا راه رفتن مشکل داشته باشند (معروف به آتاکسی). تجویز خوراکی سولفات مس یا سایر اشکال کلاته مس، درمان معمول کمبود مس است.

مسمومیت با مس

گوسفند ده برابر بیشتر از گاو حساس به مسمومیت مس است. با مصرف طولانی مدت، مس اضافی در کبد ذخیره می شود.

مس ارتباط نزدیک با مولیبدن دارد و مسمومیت مس هنگامی رخ می دهد که نسبت غذایی مس به مولیبدن حدود 6-10 افزایش یابد. حیوانات مبتلا به مسمومیت مس یکباره بی اشتها و ضعیف می شوند. غشاهای مخاطی و پوست سفید آنها، یک رنگ قهوه ای مایل به زرد را نشان می دهد. ادرار آنها به دلیل هموگلوبین موجود در ادرار، به رنگ قرمز قهوه ای تغییر رنگ می دهد. درمان سمیت مس شامل استفاده از ترکیبات آمینیم مولیبدات و سولفات است.

اسهال (Scours)

اسهال به عنوان افزایش دفعات، سیالیت یا حجم دفع مدفوع تعریف می شود. دلایل زیادی برای اسهال وجود دارد: باکتریایی، ویروسی، انگلی، رژیم غذایی و استرس.

اسهال نباید به خودی خود یک بیماری قلمداد شود بلکه باید نشانه ای از سایر مشکلات جدی سلامت در گوسفندان و بره ها باشد. اسهال همیشه نتیجه یک بیماری عفونی نیست. این می تواند توسط استرس، مدیریت ضعیف و تغذیه ایجاد شود. قبل از درمان حیوان برای اسهال، تشخیص علت آن ضروری است. اهداف اصلی درمان این است که حیوان از نظر فیزیولوژیکی سالم بماند. در برخی از حیوانات، کمبود آب بدن و سایر مراقبت های حمایتی ممکن است لازم باشد. داروهای بدون نسخه مانند Pepto Bismal (بیسموت ساب سالسیلات) و Kaopactate (پکتین کائولین) می توانند برای درمان علل غیر عفونی اسهال استفاده شوند. پروبیوتیک ها یا ماست همیشه گزینه خوبی برای درمان اسهال در حیوانات هستند.

گواتر

گواتر، بزرگ شدن یا تورم غده تیروئید است. بره های مبتلا، گلو متورم دارند. آنها غالباً با پشم کم یا فاقد پشم به دنیا می آیند. آنها ضعیف هستند و اغلب از گرسنگی می میرند. درمان معمولاً بی نتیجه است. اما اگر بیماری پیشرفته نباشد، ممکن است بره زنده بماند.

گواتر در بره های تازه متولد شده به دلیل کمبود ید در رژیم غذایی، میش باردار است. با تأمین نمک یددار در رژیم غذایی میش های باردار می توان از بروز آن جلوگیری کرد. مخلوط نمک باید حاوی 0.007 درصد ید باشد. کمبود ید همچنین ممکن است منجر به کاهش عملکرد پشم و کاهش میزان بارداری در گله شود.

بره های گوسفندی مویی که به خوبی تغذیه می شوند اغلب التهاب گلو را نشان می دهند که شبیه گواتر است. اغلب به آن «گواتر شیر» می گویند.

بیماری های گوسفندان از قدیم برای دام‌داران و نگه‌دارندگان آنها مشکلاتی ایجاد می‌کرده است . چون گوسفند یکی از حیواناتی است که از قدیم برای استفاده از شیر، گوشت، پشم و پوستش توسط انسان پرورش داده ‌شده است. برخی از بیماری های گوسفندان به انسان‌ها سرایت می‌کرد و باعث بیماری و یا حتی مرگ انسان‌ها می‌شد و در برخی موارد انتقال بیماری گوسفندها را هم مریض می‌کرد و باعث می‌شد گله با تلفات بسیار و یا حتی نابودی مواجه شود. این روزها با پیشرفت علم و تکنولوژی و با استفاده از داروها و تخصص دامپزشکان می‌توان بسیاری از این بیماری های گوسفندان را درمان کرد و با اطلاع به موقع از این بیماری‌ها ، از انتقال بیماری به سایر گوسفندان جلوگیری کرد. اما اکنون سؤالاتی مطرح می‌شود، سؤالاتی از قبیل؛ شایع‌ترین بیماری‌ها در بین گوسفندان چیست؟ این بیماری‌ها چه علائمی دارند و چگونه باید آن‌ها را درمان کرد؟

به خاطر داشته باشید که بهتر است در صورت مشاهده علائم بیماری در گوسفندان به دامپزشک مراجعه کنید تا از حادتر شدن بیماری و انتقال آن به سایر گوسفندهای گله جلوگیری کنید.

انواع بیماری های گوسفندان

آبسه پا

همان‌گونه که از اسمش مشخص است این بیماری گوسفندها در قسمت پا بروز می‌کند. علت این بیماری، فرو رفتن دانه‌های علوفه یا آسیب دیدن پا و انتقال باکتری‌های موجود در محیط به پای گوسفندان است. این آبسه به دو صورت آبسه پا و آبسه پاشنه پا بروز پیدا می‌کند و باعث لنگیدن گوسفند می‌شود.

برای پیشگیری از این بیماری باید به صورت منظم و مداوم گوسفندان معاینه و تمیز شوند. بستری که پاهای گوسفند بر روی آن قرار دارد را به صورت مداوم تمیز کرد. گوسفندان چاق و باردار را با اقدامات پیشگیرانه بیشتر محافظت کنید زیرا احتمال بروز آبسه پا در آن‌ها بیشتر است. حمام پای گوسفندان را نیز فراموش نکنید.

پس از مشاهده این بیماری در ابتدا باید گوسفندان را به مکانی خشک‌تر و تمیز منتقل کنید و با استفاده از یک روش مناسب ضد باکتری پای گوسفند بیمار را ضدعفونی کنید تا آبسه از پا خارج شود و بیماری پیشرفت نکند. پس از انجام این مراحل بهتر است که یک دام توسط یک دامپزشک معاینه شود.

آرتریت

آرتریت یا تورم مفصل‌ها یکی از انواع عفونی بیماری های گوسفندان است. این نوع بیماری معمولاً در بره‌هایی که در مکان‌های سربسته متولد می‌شوند پیش می‌آید. این بیماری به دو صورت چرکی و غیر چرکی بروز پیدا می‌کند. در نوع چرکی مفاصل بره‌ها به دلیل عفونت ورم می‌کند و باعث می‌شود که آن‌ها به صورت حادی بلنگند. در نوع غیر چرکی از یکی هفتگی تا ۵ ماهگی بروز پیدا می‌کند و بره‌ها به سختی راه می‌روند و احساس دردشان به راحتی قابل مشاهده است.

برای پیشگیری کافی است که بند ناف بره‌ها با استفاده از مواد آنتی بیوتیک و آنتی باکتریال، ضدعفونی شود.

اگر بره‌ها به این بیماری دچار شدند بهتر است به وسیله انواع آنتی بیوتیک‌ها به صورت مدام و چند مرحله‌ای، بند ناف آن‌ها را ضدعفونی کنید تا این بیماری از بین برود.

بیماری های گوسفندان کشنده یا قابل درمان ؟‌

آناپلاسموز

برخی از بیماری های گوسفندان ساده کم خطر و برخی دیگر خطرناک و کشنده است. آناپلاسموز یکی از خطرناک‌ترین بیماری گوسفندها است. این بیماری از طریق مگس‌ها و کنه‌ها منتقل می‌شود. این بیماری در ابتدا نشانه و علائمی ندارد و زمانی که به صورت کامل در بدن دام گسترش و شیوع پیدا کرد شروع به نشان دادن علائم خود می‌کند. علائمی همچون مشکلات دفعی مانند اسهال یا یبوست، تب، پریدگی رنگ مخاط چشم و کم خونی را در هنگام بیماری دام می‌توانید مشاهده کنید. یکی دیگر از نشانه‌های این بیماری اختلال در تعادل و پاهای گوسفندان است. در صورتی که دامدار چنین علائمی را مشاهده کرد باید سریعاً برای مداوای دام اقدام کند.

برای پیشگیری و درمان این بیماری باید گوسفندان را با استفاده از واکسن تتراسیکین واکسینه کرد و از آنتی بیوتیک‌های حیوانی برای آن‌ها استفاده کرد. بهتر است تا زمان بهبود کامل دام حواس دام‌دار به خوبی جمع باشد تا از انتقال این بیماری به گوسفندان دیگر جلوگیری کند.

منگوانسفالیت

منگوانسفالیت یکی دیگر از بیماری های گوسفندان است که به وسیله تنفس و مخاط دهان به سایر دام‌ها انتقال پیدا می‌کند. پس باید در خصوص تشخیص این بیماری بسیار با حواس جمع عمل کرد. اولین نشانه این بیماری اختلال در حرکت و تعادل پاها است. تورم چشم نیز از دیگر علائم این بیماری گوسفندها است. بهترین کار در صورت مشاهده این بیماری اطلاع به دامپزشک است که با کمک او واکسیناسیون سایر گوسفندان و درمان گوسفندان بیمار را انجام دهید تا از همه‌گیر شدن بیماری گوسفندها در میان گله جلوگیری کنید.

تب برفکی

درست است که تب برفکی در گاو شدیدتر از گوسفند است ولی این دلیلی برای جدی نگرفتن این بیماری نیست. تب برفکی نیز جزو بیماری گوسفندها به حساب می‌آید. این بیماری که ناشی از آنفولانزای خوکی و بسیار عفونی است در برخی موارد در صورت ضدعفونی نکردن محیط می‌تواند دوباره گسترش یابد. میزان خطر این بیماری به قدری است که اگر تب برفکی در کشوری شیوع پیدا کند کشورهای دیگر تا چند ماه پس از ریشه‌کن شدن کامل این بیماری، اجازه ورود گوسفند و دام زنده از کشور موردنظر به کشور خود را نمی‌دهند. این بیماری با تماس مستقیم دام بیمار با دام سالم و یا استفاده از وسایل آلوده منتقل می‌شود. حتی در برخی موارد تنفس هوای آلوده باعث ایجاد بیماری در حیوانات حساس می‌شود.

این بیماری باعث به وجود آمدن جوش‌های دردناکی در پا، زبان و بینی دام می‌شود. حیوانات آلوده به این بیماری تب می‌کنند، لنگ می‌زنند، در خوردن غذا بی‌اشتها می‌شوند و بیش از حد بزاق تولید می‌کنند.

برای پیشگیری بهتر است که آزمایش‌های لازم به صورت دوره‌ای و منظم انجام شود. واکسیناسیون هم راه دیگری است که متأسفانه هزینه بالای آن، برای برخی از دام‌داران ایجاد مشکل می‌کند. البته باید توجه داشت که حتی در صورت واکسیناسیون باز هم احتمال ابتلا به بیماری تب برفکی وجود درد و باید احتیاط را رعایت کرد.

در صورت مشاهده اولین مورد ابتلا باید سریعاً دام بیمار را از باقی گله جدا کرد و با دامپزشک تماس گرفت.

آبله

از دیگر بیماری گوسفندان می‌توان به آبله اشاره کرد. آبله را جزو بیماری‌های حاد و مزمن ویروسی طبقه‌بندی می‌کنند. این بیماری با ضایعات کلیوی بوکس در سراسر پوست و غشاهای مخاطی تشخیص داده می‌شود. این بیماری تمام نژادهای گوسفند فارغ از سن و سال و جنس را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دوره آن فصل تابستان است.

این بیماری معمولاً از تماس مستقیم با حیوانات آلوده منتقل می‌شود اما می‌تواند از طریق وسایل، بستر و آب آلوده نیز به دیگر گوسفندان سرایت کند. از دیگر راه‌های انتقال این بیماری گزش حشرات و انتقال از مادر آلوده به جنین است.

جوش‌های پوستی، التهاب بدن، ضایعات پوستی، تورم پلک‌ها از علائم این بیماری است و در صورت عدم درمان به موقع، غشای مخاطی چشم، بینی، لب‌ها و حتی دندان‌ها را می‌تواند از بین ببرد.

بهترین راه پیشگیری از آبله واکسیناسیون منظم حیوانات است.

برای درمان و عدم انتقال بیماری به باقی گله ابتدا باید گوسفند بیمار را از باقی گله جدا کرد و سریعاً با دامپزشک تماس گرفت. همچنین برای عدم سرایت این بیماری به باقی گله تا ۴۵ روز پس از درمان و بهبودی، گوسفند بیمار را باید جدا از گله نگهداری کرد و از ضدعفونی کننده‌هایی مانند اتر، فنل، کلروفرم و فرمالین برای ضدعفونی کردن مکان نگه‌داری و سایر گوسفندان استفاده کرد.

گنديدگى سم (Foot- Rot (pietin) )

عامل بيمارى گنديدگى سم گوسفند ميکروبى بى‌هوازى و بدون هاگ است، اين ميکروب باعث ناراحتى در سم و لنگش شديد دام مى‌گردد اين ميکروب در مکان‌هاى خشک بيش از ۲ هفته مقاومت نداشته و درصورتى‌که آغل مرطوب باشد، قادر است تا يک ماه زنده بماند. همچنين در لجنزارها و نقاط باتلاقى در تمام مدت زمستان زنده مى‌ماند. محل‌هاى گرم و مرطوب بهترين عامل جهت حفاظت اين ميکروب مى‌باشد.

تب برفکى(Foot and Mouth Disease) 

عامل بيمارى ويروسى است که مقاومت آن در هواى خشک بسيار زياد و در جايگاه‌ها و در ميان تودهٔ علوفهٔ خشک حتى به‌مدت يک‌ماه مى‌تواند قدرت بيمارى‌زائى خود را حفظ نمايد. اين ويروس باعث جراحات شديد در دهان، پستان و دست و پاى حيوانات نشخوارکننده مى‌گردد. براى جلوگيرى از اين بيماري، واکسيناسيون زيرجلدى تمام حيوانات مسنتر از ۶ ماه بايد انجام بگيرد.
دام‌هائى که براى اولين بار تزريق مى‌شوند، تجديد واکسيناسيون بعد از يک ماه ضرورى است، هر ۶ ماه يکبار دام‌هاى سالم و غيرآلوده بايد واکسيه شوند، از واکسيناسيون به‌خصوص در دوران باردارى و دام‌هاى کمتر از ۴ ماه بايد جلوگيرى کرد.
در مواردى که اين بيمارى در يک منطقه ديده مى‌شود لازم است حيوانات سالم از آلوده‌ها جدا گرديده و حيوانات آلوده علامت‌گذارى شوند. حيوانات سالم در منطقه‌اى که بيمارى در آن ديده شده است، نبايد از محل خارج شوند مگر براى کشتار، از شير و فرآورده‌هاى شيرى اين حيوانات نبايد استفاده شود. براى جلوگيرى از اشاعهٔ بيمارى مى‌بايد محل و لوازمى که با حيوان بيمار در تماس بوده‌اند، با محلول ۴ گرم در ليتر سود سوزآور ضدعفونى شوند.

آبله گوسفند (Sheep pox) 

عامل بيمارى ويروسى است که در مقابل خشکى داراى مقاومت زيادى مى‌باشد، اين ويروس در آغل‌هاى آلوده تا مدت ۶ ماه در مراتع تا ۲ ماه قدرت بيمارى‌زائى خود را حفظ مى‌کند بره‌ها و گوسفندان جوان به اين ويروس حساس‌تر هستند.
گرد و غبار آلوده به‌وسيلهٔ تاول‌هائى خشک شده حاصله از بيماري، چراگاه و آغل آلوده، حمل و نقل پشم و گوسفندان بيمار باعث شيوع بيمارى در گله‌هاى سالم مى‌شود. بيمارى از طريق دستگاه تنفسى نيز انتشار مى‌يابد. پيشگيرى به‌وسيلهٔ واکسيناسيون سالى يک‌بار کافى است.

شاربن با سياه‌زخم (Anthrax)

علائم بيمارى عبارتند از: افزايش درجهٔ حرارت بدن، بى‌اشتهائى مطلق، بى‌حالي، جارى شدن خون سياهرنگ از تمام مجارى طبيعي، مرگ با حرکات تشنجى است و عامل بيمارى ميکروب هوازى و هاگدارى به‌نام با سيلوس آنتراسيس (Antrasis) است که به‌وسيلهٔ غذاى آلوده و يا نيش حشرات انتقال مى‌يابد. براى جلوگيرى از بيماري، واکسيناسيون يک‌بار در سال، جدا کردن دام‌هاى آلوده، مانع از ريختن حيوان آلوده برروى زمين، وارد نکردن دام جديد، مگر اينکه واکسينه شده باشد. ضدعفونى کردن اماکن مؤثر خواهد بود.

آنتروتوکسيمى (Enterotoxemia)

عامل بيمارى ميکروب بى‌هوازى و هاگدارى به‌نام کلستريديوم ولشى (Clostridium Welchii)، است که به‌طور فراوان در خاک وجود دارد. بيمارى بيشتر در گوسفندان جوان دوماه تا يکساله و گاهى هم در گوسفندان پير ديده مى‌شود. بيمارى در اثر جذب زهرابهٔ ميکروبى از راه رودهٔ باريک حاصل مى‌شود. براى جلوگيرى از بيمارى بره‌هاى ۱ تا ۳ روز مايه‌کوبى شده و پس از يکماه دوباره تجديد شود. گوسفندان بالغ در دو نوبت و به فاصلهٔ ۳-۴ هفته مايع کوبى شوند.

بروسلوز

عامل بيمارى ميکروبى (Briucellamelitensis) است که بيشتر در شير حيوانات آلوده وجود دارد. بيمارى اکثراً در اثر جفتگيرى دام نر آلوده به حيوانات ماده انتقال مى‌يابد.
در اثر مصرف فرآورده‌هاى حيواناتى (شير، گوشت، پنير تازه) که به اين بيمارى مبتلا هستند انسان به بيمارى (تب مالت) مبتلا مى‌شود. ميکروب اين بيمارى ممکن است در اثر تماس با ترشحات فرج، جفت جنين، بدن حيوان، جايگاه و لوازم آلوده، به انسان انتقال يابد. براى جفتگيرى بايد حيوانات عليه اين بيمارى واکسينه شوند و علاوه‌ بر اين، اقداماتى مثل جدا نگهداشتن حيوانات تازه وارد، استفاده از حيوانات نر سالم و عارى از بيماري، جدا کردن فورى حيواناتى که بچه مى‌اندازند و نمونه‌گيرى آنها، دفن کردن جنين و جفت در عمق زمين و ريختن آهک روى آن، جدا کردن نوزادان از مادرانى که احتمال آلودگى داده مى‌شوند و مراعات نکات بهداشتى در موقع زايش براى جلوگيرى از شيوع اين بيمارى ضرورى هستند.

بیماری های بره های شیرخوار

اسهال

اسهال بره های نوزاد به علت یکی از چند باکتری : E. coli ، سالمونلا و یا کلستریدیوم پرفرنژنس تیپ C می باشد. مصرف کافی ماک بهترین محافظت در برابر اسهال می باشد. همچنین مراعات دقیق اصول بهداشتی مهم است. شرایط بره زایی کثیف، زمینه بروز بسیاری مشکلات بالقوه سلامتی را مهیا می سازد. اسهال باکتریایی می تواند با آنتی بیوتیک ها و مایعات و الکترولیت ها درمان شود. همچنین مصرف بیش از حد شیر نیز در بره ها می تواند منجر به اسهال تغذیه ای یا اسهال غیر عفونی در بره ها گردد. به علاوه واکسن های تجاری نیز برای اسهال های E. coli و کلستریدیوم پرفرنژنس تیپC  وجود دارد.

آنتروتوکسمی

بیماری آنتروتوکسمی که به آن بیماری پرخوری یا قلوه نرمی نیز گفته می‌شود، به دنبال جذب مقادیر زیاد سم از دیواره روده بروز می‌کند.عامل این بیماری که جزو فلور طبیعی دستگاه گوارش دامهاست در سال ۱۹۸۲ برای اولین بار توسط ولش و نوتال جداسازی شد.

عامل بیماری کلستریدویم پرفرنژنس است که یک باسیل گرم مثبت، بی‌هوازی، پلی‌مورف، معمولا ضخیم و کشیده و دارای کپسول (صرفا در نمونه‌های حاصل از بافت)، توکسین‌زا و هاگدار می‌باشد.سویه‌های مختلف این باکتری حدود ۱۲ نوع
توکسین ترشح می‌کنند که توکسین های اصلی عبارتند از آلفا، بتا، اپسیلون و یوتا.این باکتری دارای ۵ تیپ A,B,C,D,E می‌باشد. تیپهای B,C,D در ایران از اهمیت بیشتری برخوردارند. باکتری کلستردیوم پرفرجنس تیپ C  و D معمولاً در خاک وجود داشته و نیز جزء میکروفلور طبیعی دستگاه گوارش گوسفندها و بزهای سالم می‌باشد. تحت شرایط خاصی از جمله تغییر جیره غذایی و پرخوری کلستردیوم پرفرجنس تیپ D به سرعت تکثیر یافته و مقادیر زیادی توکسین اپسیلون تولید می‌کند. این توکسین باعث التهاب روده، افزایش نفوذپذیری دیواره عروق و به دنبال آن جذب سموم به خون می‌شود. اسهال موکوئیدی، زمین گیری و ترشح زیاد بزاق و تشنح برخی از علائم مهم این بیماری هستند. گردش توکسین همراه با جریان خون باعث انباشتگی و پرخونی شکمبه و شیردان، التهاب ریه‌ها و پرخونی و تغییرات دژنراتیو کلیه‌ها شده و به دنبال آن قلوه نرمی اتفاق می‌افتد. ضایعات مغزی و فساد سریع لاشه از جمله علائم کالبدگشایی این بیماری است. حیوانات جوان حساس‌ترند. میزان بالای مرگ و میر و ناگهانی این بیماری متعلق به بره ها و بزغاله‌هاست. البته حیوانات بالغ نیز در برابر آنتروتوکسمی حساس بوده و در برابر مقادیر مزمن این سموم ایمن می‌شوند.

میزان تکثیر کلستریدیوم پرفرنژنس تیپ C و D در روده گوسفند و بز زیاد بوده و به همین دلیل در شرایط زیر دام دچار آنتروتوکسمی می‌شود:

۱- مصرف بیش از حد شیر و یا غذای دانه ای (غلات) توسط بره ها و بزغاله ها.

۲-  در دوران نقاهت بیماری و یا استرس.

۳-  به دنبال ابتلای شدید به انگلهای دستگاه گوارش از قبیل نماتودها و کوکسیدیا.

۴- هنگام بروز شرایط یا بیماری که منجر به کاهش حرکات دستگاه گوارش شود.

میش های آبستن باید ۴-۳ هفته پیش از زایمان برای بیماریهای کلستریدیایی واکسینه شوند(معمولا کلستریدیوم پرفرنژنس تیپ c & d و کزاز).میش های واکسینه شده پادتن ها را از راه ماک به بره های تازه زا منتقل می کنند. میش هایی که هرگز واکسینه نشدند یا آنهایی که وضعیت واکسیناسیون نامشخص دارند به ۲ واکسیناسیون با فاصله ۲ هفته نیاز خواهند داشت.

عفونت های انگلی

انگل‌هاى داخلى متعددى وجود دارد بره ها را آلوده می کنند، مهمترین آنها عبارتند از: تنیاى رودهٔ گوسفند و انگل‌هاى معدی-ریوى (قزل‌قورت). کپلک(فاسیولا هپاتیکا)، انگل دیگری است که بخصوص در شمال ایران و مازندران بسیار شایع است اما در بره های شیرخوار مورد توجه نمی باشد. این انگل که در کبد حیوان زندگى مى‌کند، وجود او در گوسفند سبب علائمى مثل: ضعف، لاغری، تورم زیرگلو، کم‌خونی، آب آوردن حفرهٔ بطنی، لاغرى و ریزش پشم مى‌شود.

تنیاى رودهٔ گوسفند: این انگل در روده‌هاى حیوان زندگى مى‌کند و سبب اسهال، درد شدید، و لاغرى مى‌شود. بره‌هاى جوان به این انگل آلوده مى‌شوند.

انگل‌هاى معدى-ریوى (قزل‌قورت): این انگل‌ها از استرونژیلوس‌ها بوده و در حیوان سبب لاغری، ضعف، کم‌خونی، شکنندگى پشم، سرفه، ناراحتى‌هاى تنفسی، اسهال سیاه یا قهوه‌اى مى‌شود. این انگل در مناطق پر باران بیشتر شایع است و هر ساله تعدادىاز گوسفندان در اثر ابتلاء به این انگل از بین مى‌روند. حیوان در اثر خوردن علوفهٔ مراتع آلوده به انگل‌ها آلوده مى‌شود. براى از بین بردن این انگل‌ها مى‌باید از داروهاى ضدانگلى استفاده شود.

مهمترين زمان براي كرم كشي یا خوراندن دارو های ضد انگل داخلی برای يك ميش( ۴-۲ هفته) قبل از بره زايي است، زيرا ميش هاي آبستن و شيرده كاهش مصونيت موقتي را تحمل مي كنند( به علت تغييرات هورموني) كه منجر به افزايش پيش از زايماني تخم هاي كرم انگل در ميش میگردد. كرم كشي با يك كرم كش موثر به ميش ها كمك خواهد كرد كرم ها را دفع كنند و انتقال لارو هاي كرم به بره هاي تازه زا كاهش يابد. با كرم كشي در اواخر آبستني ميش هايي كه در بهار به چراگاه بر مي گردند بار كرم كمتري را به چراگاه حمل مي كنند.

ذات الریه

ذات الریه بره های شیرخوار به طور عمده به وسیله باکتری های پاستورلا همولیتکا و گاهی اوقات مایکوپلاسما اتفاق می افتد. علائم این بیماری عبارتند از تب ، افزایش نرخ تنفسی ، ناتوانی در مکیدن شیر( به دلیل ضعف و پژمردگی بره) و در موارد درمان نشده مرگ می باشد . بره ها نحیف و بی حال به نظر می رسند.  به خصوص بره هایی که ماک کافی دریافت نکرده اند در خطر ابتلا به ذات الریه می باشند. مشکلات تهویه  اغلب مرتبط با ذات الریه می باشد. همچنین آلودگی ، رطوبت و سرما از دیگر عوامل دخیل در این بیماری هستند. ذات الریه اغلب در گوسفندانی که در جایگاه نگهداری می شوند رایج تر است (در مقایسه با دام هایی که در مرتع پرورش می یابند). ذات الریه با آنتی بیوتیک ها (پنی سیلین، تتراسایکلین ها و غیره) درمان می شود. درمان با مایعات می تواند بهبودی را شتاب دهد. متاسفانه واکسیناسیون میش های آبستن با واکسن Parainfluenze(P13) کاهش ابتلا به ذات الریه در بره های تازه متولد شده را نشان نداده است. به نظر می رسد برخی نژاد هابه مشکلات تنفسی حساس تر هستند.

کمبود سلنیم و ویتامین E

سلنیم و ویتامین E مواد مغذی بحرانی در اواخر آبستنی است.سطوح پایین سلنیم موجب عملکرد تولید مثلی ضعیف و جفت ماندگی می گردد.سلنیم از طریق جفت به جنین ها  منتقل می شود.مکمل سازی سلنیم طی اواخر آبستنی به پیشگیری از بیماری ماهیچه سفید در بره ها کمک خواهد کرد.

مخلوط های مواد معدنی  با مصرف اختیاری معمولا سلنیم کافی برای میش های آبستن تامین می نمایند.مطمئن باشید که مخلوط های مواد معدنی مطلقا برای گوسفند فرموله شده ند.گله های با سابقه کمبود سلنیم باید سلنیم به مخلوط کنسانتره آنها افزوده گردد.مواد معدنی با دسترسی آزاد همیشه مصرف کافی را تضمین نمی کند. سلنيم ممکن است از طریق تزریق فراهم گردد اما مکمل سازی ارزان تر و بی خطر تر است.دامنه کمی بین احتیاجات سلنیم  و سطوح مسمومیت وجود دارد.
با توجه به اهمیت پرورش گوسفند زنده جهت تأمین پروتئین حیوانی ، الیاف و پوست ، توجه به بخش مدیریت و پرورش آن ضروری می باشد. با توجه به کاهش روز افزون کمیت و کیفیت مراتع و در پی آن کاهش تعداد گوسفندان،  می بایست از کاهش بیشتر تعداد آنها بر اثر سایر عوامل جلوگیری کرد. یکی از این عوامل بیماری ها می باشند. بخشی از این بیماری ها بیماری هایی هستند که منشأ تغذیه ای داشته و می توان با رعایت اصول تغذیه از بروز آنها و در نتیجه ایجاد خسارت جلوگیری نمود. با توجه به گسترده بودن مبحث بیماری ها و نبود زمان کافی جهت پرداختن به تمام آنها سعی شده تا در این سمینار به ۴ بیماری شایع در گوسفند پرداخته شود که به ترتیب عبارتند از انتروتوکسمی ، نفخ ، ماهیچه سفید و کزاز علفی که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.

بیماری ها

بیماری انتروتوکسمی :

نام های دیگر این بیماری ، کلیه های نرم یا پرخوری است. نام کلیه های نرم به این دلیل بر آن نهاده شده که در بره های تلف شده بر اثر این بیماری پس از کالبد گشایی کلیه ها بصورت متلاشی شده و نرم مشاهده می شوند. این بیماری در گله ها خسارات قابل ملاحظه ای به بار آورده و از بیماری های مهم در نشخوارکنندگان می باشد.

این بیماری بر اثر رشد و تکثیر و تولید سم بیش از حد باکتری های کلستریدیوم پرفرینجس ایجاد می شود. البته این باکتری سویه های مختلفی شامل A,B,C,D  و E دارد که سمیت حاد در نشخوارکنندگان در اثر نوع D می باشد و انواع دیگر آن کمتر ایجاد مشکل می کنند.

گیل اولین کسی بود که این بیماری را شناسایی کرد و نام کلیه های نرم را بر آن نهاد. او وجود عصاره سمی در روده گوسفندان را گزارش کرد که در واقع همان توکسین تولید شده توسط باکتری های کلستریدیوم بود.

مکانیسم ایجاد بیماری :

این بیماری در تمام سنین و بر اثر تغییرات ناگهانی جیره ، افزایش ناگهانی مصرف غذا و مصرف علوفه با رطوبت زیاد ایجاد می شود. عوامل ذکر شده باعث افزایش رشد و تکثیر باکتری های کلستریدیوم و در نتیجه افزایش تولید سم آنها  می شود.

باید به این نکته توجه داشت که این باکتری ها بطور طبیعی در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان و بخصوص در روده کوچک وجود دارند  اما مقدار آنها و در نتیجه سم تولیدی کم بوده و مشکلی ایجاد نمی کند. در واقع همین مقدار کم سم تولید شده هم با حرکت مواد غذایی از دستگاه گوارش دفع می شود .

اما هنگامی که میزان سم تولید شده بیش از حد یا حرکات دستگاه گوارش کم شود ، سم تولید شده از روده جذب شده و باعث آسیب رساندن به عروق و اعصاب می شود.

سم کلستریدیوم نوع D باعث افزایش نفوذ پذیری موکوس روده برای سایر سموم شده و با افزایش جذب آنها بیماری شدیدتر می شود.

علل ایجاد بیماری :

این بیماری می تواند به دلایل زیر اتفاق افتد :

انتقال گوسفندان از چراگاه های فقیر به غنی

در دسترس بودن بیش از حد مواد خوراکی مثل کنسانتره و شیر(در بره ها)

تغییر ناگهانی جیره از علوفه به کنسانتره

بی حرکتی یا کند شدن حرکت دستگاه گوارش

استفاده از علوفه یخ زده و شبنم زده

در دسترس نبودن آب برای مدت طولانی. زیرا در اثر کم آبی حیوان خوراک کمی مصرف کرده و هنگامی که به آب می رسد، بطور ناگهانی مصرف خوراک را افزایش داده و این امر موجب عبور غذای هضم نشده از شکمبه به روده می شود، به این معنی که منبع غذایی هضم نشده ای به روده ها که محل زندگی باکتری های کلستریدیوم است رسیده و این باکتری ها با استفاده از این منبع به سرعت رشد و تکثیر می کنند و تولید سم افزایش می یابد که باعث بروز بیماری خواهد شد.

بطور کلی هر عاملی که باعث پرخوری حیوان شود در بروز بیماری موثر است.

علائم :

• کسلی و ماتی
• تشنج
• کشیده شدن سر به سمت عقب
• لرزش
• در بعضی موارد مرگ ناگهانی بدون علائم قبلی

این بیماری در بره ها سریع اتفاق می افتد و اغلب کمتر از ۲  و حداکثر ۱۲ ساعت به طول می انجامد، بسیاری از بره ها مرده پیدا می شوند بدون اینکه علائمی نشان داده باشند. گوسفندان بالغ اغلب برای مدت بیشتری ( بیش از ۲۴ ساعت ) زنده می مانند. آنها اغلب در سایه دراز کشیده ، هنگام راه رفتن تلوتلو می خورند و در هنگام نشخوار، دندان های خود را محکم روی هم می سایند.
پیشگیری :

در رابطه با پیشگیری ، چند راهکار اصلی پیشنهاد می شود :

• کاهش میزان جیره دریافتی، که بدلیل کاهش سرعت رشد ، راه مناسبی نمی باشد.
• در صورت نیاز به تغیییر جیره، این عمل بصورت تدریجی و در طی ۷ تا ۱۰ روز انجام شود.
• تغذیه علوفه خشک قبل از استفاده ار مراتع باران زده.
• استفاده از آنتی توکسین (ضد سم) به میزان ۲۰۰ واحد به ازای هرکیلو وزن بدن.
• واکسیناسیون که بهترین و ساده ترین راه است.

اغلب درمان بیماری انتروتوکسمی با موفقیت همراه نبوده و حیوانات تلف خواهند شد.

انواع بیماری های گوسفندی

شاربن یا سیاه زخم

سیاه زخم بیماری شایعی که در اثر باکتری بی هوازی به نام باسیلوس آنتراسیس به وجود می آید. این باکتری به خاطر هاگ دار بودن می تواند با تکثیر بسیار به سایر دام ها منتقل شود. این بیماری در انسان علائم متفاوتی دارد. اما این علائم در دام های زنده به صورت شیوع تب، بی اشتهایی منظم، ضعف و بی حالی ، جاری شدن خون از مجاری بینی تشنج بروز می کند. بیماری شاربن می تواند در نهایت سبب مرگ دام های زنده شود. آنتراسیس از راه غذاهای آلوده و نیش حشرات مبتلا به بدن دام و انسان ها راه پیدا می کند. با تکثیر در خون سیاه زخم آشکار خواهد شد. تنها راه جلوگیری از بیماری، واکسیناسیون است. در صورت تشدید بیماری نمی توان آن را درمان کرد.

آنتروتوکسمی

یکی از انواع بیماری های گوسفندی، بیماری نادری که با انتقال باکتری کلستریدیوم پرفرا نژنس در بدن ایجاد می شود. از علائم آن می توان به مواردی چون: آنتریت خونی، افزایش مایع صفاق، افزایش مایع دور قلب، مرگ سریع اشاره کرد. در اثر ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به اندام ها راه پیدا می کند. واکسیناسیون تنها راه پیشگیری از آنتروتوکسمی است.

قلوه نرمی

این بیماری در بره های زیر یک سال بروز می کند. نام دیگر آن پرخوری می باشد. عامل این بیماری باکتری کلستریدیوم پر فرانژنس است. علائم این بیماری بسیار شایع است و از آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مرگ بسیار سریع همراه با تشنج
• افزایش درجه حرارت بدن
• اغما
• نرمی کلیه
• گرفتگی پرده قلب
• در نهایت دام ها در اثر اغمای طولانی ضعیف شده و مرگ اتفاق خواهد افتاد.

بروسلوز

بروسلوز یکی از انواع بیماری های گوسفندی است که بر اثر انتقال باکتری باسیل بروسلا ملی تنسیس به بدن ایجاد می شود. سقط جنین ها در دام های زنده، سوراخ شدن کبد، از علائم بسیار شایع در دام ها می باشد. در هنگام جفت گیری این باکتری به وسیله قوچ ها به سایرین منتقل می شود. اکسیناسیون تنها راه جلوگیری است.

آگالاکسی

بیماری میکروبی ای که از طریق مایکوپلاسما به بدن انتقال می یابد. این بیماری علائم متفاوتی دارد که در این میان به موارد شایع اشاره خواهیم کرد، این موارد شامل:

• تب
• تورم قرنیه
• متورم شدن بافت چشم
• تورم مفاصل و پستان

آبله

بیماری ویروس مشترک بین دام ها و انسان بوده، که از طریق ویروس آبله به سایر دام ها انتقال پیدا می کند. علائم بیماری در انسان و تمامی دام های زنده مشترک است، این موارد شامل:

تب بالا

پیدایش جوش ها و پاپول در مناطق فاقد پشم خارش و ترشحات چرکی این بیماری از طریق تماس دام های سالم با گوسفندان آلوده یا اشیاء آلوده به این ویروس می باشد. می توانید یا واکسینه کردن دام های خود از ایجاد آبله پیشگیری کنید.

تب برفکی

بیماری ویروسی شایع است. که در اثر ورود ویروس به دهان آشکار خواهد شد. سرازیر شدن بزاق از دهان، پیدایش تاول های چرکی در دهان، عفونت های لثه ای می تواند از علائم تب برفکی باشد. تماس دهانی حیوانات آلوده با هم و تغذیه از مواد آلوده به ویروس از راه های انتقال این ویروس می باشد. واکسیناسیون تا حدی می تواند از ایجاد این تب برفکی یا آفت های دهانی جلوگیری کند.

اکتیمای مسری

بیماری ویروسی و مسری است که از طریق ویروس اکتیما در بین دام های زنده دائم در حال انتقال است. زخم در اطراف لب ها به ویژه در کناره های ان از نشانه های شایع اکتیما در دام ها می باشد. اگر پوست به طور سطحی خراش یابد این ویروس قادر است به تمامی نقاط بدن منتقل شود. راه پیشگیری برای این بیماری وجود ندارد ولی می توان با استفاده از وازلین یا سایر پماد ها آن را درمان کرد.

ذات الریه مزمن

ذات الریه یا سینه پهلو بیماری است که عامل آن می تواند باکتری یا ویروس باشد. از مکروب های ایجاد کنده آن می توان به پاستورلا و کورینه باکتریوم اشاره کرد. تماس با حیوانات آلوده تنها راه انتقال بیماری به دام های زنده دیگر می باشد. واکسیناسیون گله های حساس می تواند سبب پیشگیری ذات الریه گردد. علائم ان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• لاغری
• ناراحتی تنفسی به خاطرکمبود اکسیژن
• مرگ

ذات الریه حاد یا التهاب ریه

دو عامل مهم باکتریایی چون: پاستورلاهمولتیکا، پاستورلامولتی سیدا قادرند باعث بروز التهاب در ریه ها شوند. تماس گله با گوسفندان آلوده در حین آمیزش یکی از راه های انتقال بیماری است. توجه به جابه جایی دام ها و جلوگیری از کورانباد در آغل می تواند در بروز بیماری پیشگیری کند. علائم بیماری در قالب موارد زیر بروز پیدا می کند:

• تب و بی اشتهایی
• ترشح مایعات چرکی از چشم و بینی
• افزایش ضربان قلب و تنفس

پیروپلاسموز

بابزیا عامل ایجاد این بیماری است که می تواند سبب بی میلی، کم خونی، اسهال، زرد شدن مخاط های بینی شوند. کنه می تواند پیروپلاسموز را از دام های الوده به دام های سالم انتقال دهد.حمام ضد کنه، برای درمان از این بیماری استفاده می شود.

جرب- کچلی

کچلی یا گری اختلالی که در تمامی حیوانات و حتی انسان ها نیز به وجود می آید. این اختلال در بین انسان و حیوانات به خصوص دام ها مشترک است. بیقراری، خارش، ریزش پشم، پیدایش دلمه های کوچک بوجود آمدن پوسته های تماس گله با گوسفندان آلوده یا نقاط آلوده به جرب از راه های انتقال جرب ها به گله های سالم بوده و بهترین راه درمان استفاده از حمام ضد کنه است.

کپلک

کپلک توسط باکتری به نام فاسیولا هپاتیکا دیکروسلیوم در بدن ایجاد می شود. این بیماری می تواند در دام های زنده اثرات مخربی چون: لاغری، ریزش پشم، کم خونی، ضعف و تورم زیر گلو را ایجاد نماید. نوشیدن آب های آلوده به این باکتری می تواند سبب بروز کپلک شود. با سولفات مس می توان میزبان واسط مبتلا به فاسیولا هپاتیکا را از بین برد و از ایجاد بیماری جلوگیری کرد.

تنیازیس

تنیازیس یک بیماری انگلی است که شیوع آن در بره ها بیشتر است، به همین خاطر خطر ابتلا به ان بسیار زیاد می باشد. عامل این بیماری انگلی به نام تنیا است که لاغری مفرط و اسهال شدید از نشانه های آن خواهد بود. خوردن آب و غذای آلوده می توانند سبب انتقال بیماری به بدن شود. تنی رازی یک داروی ضد کرم بوده که برای درمان تنیازیس به کاربرده می شود.

نوزاد بی پا

نوزاد بی پا یک بیماری ارثی است که بر اثر اختلال در برخی ژن ها اتفاق می افتد. دلایل ایجاد آن نامشخص می باشد. شیوع آن در بره های نوزاد بسیار است. پاهای نوزادان در هنگام تولد به شکل زائده کوچک دیده می شود.

بی قوارگی

بی قوارگی از بیماری های نادر در بره های موجود در گله های زنده می باشد. این بیماری بر اثر اختلال در ژن های مغلوی ایجاد می شود. عوامل گوناگون ناشناخته ای می تواند روی ژن ها تاثیر بگذارد. بی قواری می تواند سبب عقابی شکل شدن پوزه در بره های تازه متولد شده شود. در نهایت مرگ برای مبتلایان اتفاق خواهد افتاد.

خاکستری کشنده

یک بیماری ارثی و در اثر اختلالات ژنتیکی ژن های غالب بروز می یابند. اگر رنگ بره متولد شده خاکستری باشد و در دوره جنینی یا قبل از تولد بمیرد،می توان گفت به این بیماری بوده است.

انقباض دائمی عضلات

یکی از انواع بیماری های گوسفندی ارثی و کشنده است که در اثر عوامل محیطی مختلفی ایجا می شود علائم بیماری در قالب اندازه غیر طبیعی دست و پاها، اشکال در زایمان، متولد نوزا مرده بروز می یابد.

• آبله گوسفند (Sheep pox)   
• آنتروتوکسیمی (Enterotoxemia)   
• بروسلوز   
• تب برفکی(Foot and Mouth Disease)   
• شاربن با سیاه‌زخم (Anthrax)   
• گندیدگی سم ((Foot- Rot (pietin)

منبع: سایت قیمت گوسفند زنده

برای کسب اطلاعات جامع درباره نرخ انواع دارم همچون قیمت گوساله زنده در مرکز عرضه را مشاهده کنید.

اینستاگرام: قیمت گوسفند زنده

تلگرام: قیمت دام زنده روز